مخاطبهٔ یازدهم - در توصیف ذمیمه دنیا و طریقه غیر مستقیمه آن بی بقا و ترک لذات آن علی العمیاو بیزاری از او و مافیها
ای عزیز از حال دنیا چه تحقیق می نمائی و از مال این بی بقا چه سؤال می نمائی چه توان گشود زبان را در حق آن چیزی که او را به محنت وآلام بدست آرند و به مشقت تمام نگهدارند و بحسرت و ناکام بگذارند
ای خدوندان طاق و طمطراق
دولت دنیا نمی ارزد بفراق
اندک اندک خانمان آراستن
پس به یکبار از سرش برخاستن
دنیا پلی است در راه بادیه قیامت نه دراو آرام و نه جای اقامت در او جز مایه رنج و بلا نیست
وظیفه او مردم آزاریست و شیوه او کجبازی و کجرفتاری است
هر که از او تمتع جوید بی بضاعت گردد و هر که از او ترفع خواهد از اهل شناعت گردد مغرور او متابع نفس حریص خسیس و مسرور او متابع ابلیس پرتلبیس هر آوازه او (ادنیا سبحن المومن و جنة الکافر) و هر خطبه او (الدنیا راس کل خطیئة) آغازش همه معصیت است و گناه کاری و انجامش همه خجلتست و شرمساری
هر کاری که از او برآید او را اعتباری نه و هر اعتباری از او آید او را قراری نه و نه بدولتش اعتماد توان نمود و نه بعزتش اعتقاد درون او همه پرشور است و برون او همه پرگور این آن توسنی است که هیچ شهسواری او را رام نکرد نازش او بیقدری و بی عاقبتی است و نوازش او کم اعتباری و عاریتی است به عاریت نازیدن کار زنان است دل از او باید کند که مردی در آنست هر که دست در آغوشش برد جز سیلی قفا نخورد و هر که پشت پا بروی زد دشمن خویش را پی زد
بر توسن دهر اگر سواری هی زن
رام ار نشود فرود آی و پی زن
هر چند بهر دو دست داری سر او
بگذار ز دست و پشت پا بروی زن
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن درباره فریبندگی و ناپایداری دنیا صحبت میکند و هشدار میدهد که دنیا هیچ ارزشی ندارد. نویسنده به انسانها میگوید که در پی مال و منال دنیا نباشند چون دنیا پر از رنج و درد است و تنها مایه آزار مردم میشود. او توصیف میکند که هرچه انسان بیشتر از دنیا بهرهبرداری کند، بیشتر دچار فقر و ذلت خواهد شد. اشاره میکند که دنیا هیچ پایدار نیست و تمام لذتهای آن زودگذر است. در نهایت، توصیه میشود که از دلبستگی به دنیا دوری کنند و همواره در پی عاقبت و حقیقت باشند، زیرا دنیا نهایتاً منجر به خجالت و شرمساری خواهد شد.
هوش مصنوعی: ای عزیز، چرا درباره وضع دنیا تحقیق میکنی و از مال ناپایدار آن سؤال میکنی؟ چگونه میتوانی درباره چیزی صحبت کنی که برای بهدستآوردنش انسان را در زحمت و دردسر میاندازد، آن را با مشقت نگهمیدارد و سرانجام به حسرت و ناکامی میافکند؟
هوش مصنوعی: ای صاحبان قدرت و شکوه، بدانید که به دست آوردن موقعیتهای دنیوی اصلاً ارزش ندارد که انسان را از عزیزانش جدا کند.
هوش مصنوعی: به آرامی و به تدریج میتوان خانه را آراست و زیباییها را به آن افزود، اما ناگهان ممکن است همه چیز را به هم بریزد و از ابتدا شروع کرد.
هوش مصنوعی: دنیا تنها یک گذرگاه است به سوی آخرت و در آن نه آرامش وجود دارد و نه جایی برای ماندن. در این دنیا تنها درد و سختی وجود دارد.
هوش مصنوعی: وظیفه او ایجاد مزاحمت برای مردم است و روش او رفتارهای غیرعادی و نامناسب است.
هوش مصنوعی: هر کسی که از دنیا بهرهبرداری کند، دچار فقر و ناداری میشود و هر کس که بخواهد از آن برتری جسته و ارتقاء یابد، به آلودگی و زشتی دچار خواهد شد. افراد مغرور پیرو نفس خود هستند که حریص و بخیل است، و کسانی که خوشحال و راضی به نظر میرسند، در واقع پیرو شیطان هستند که به آنها فریب میدهد. هر کلام او نشاندهنده دنیا و برتری مومن بر کافر است و هر خطبهاش اشاره به این دارد که دنیا منبع تمامی گناهان و خطاهاست. شروع هر کاری با معصیت و گناه است و پایان آن، با شرمندگی و خجالت ختم میشود.
هوش مصنوعی: هر کاری که از او برآید، به او اعتباری نمیدهد و هر اعتباری که از او حاصل شود، به او اطمینان نمیدهد. نه میشود به حکومتش اعتماد کرد و نه به اعتبار و شخصیتش. درون او پر از شور و هیجان است، اما بیرونش کاملاً بیتحرک و کسل است. این شخص مانند اسبی است که هیچ کسی نتوانسته او را رام کند. ناز او بیمقدار و بدون آیندهای مشخص است و نوازش او نیز کماعتبار و موقتی است. بزرگترین عیب او این است که باید از او دل برداشت، چرا که در سمتی مردی نیست. هر کسی که به آغوش او برود، جز سیلی و تنبیه چیزی نخواهد دید و هر کسی که پشتش را بزند، دشمن خود را عذاب خواهد داد.
هوش مصنوعی: اگر سوار بر اسب زمان نتوانستی به مقصد برسی، از سوارکاری پایین بیا و پیاده به راهت ادامه بده.
هوش مصنوعی: اگرچه برای دستیابی به او تلاش میکنی، اما بهتر است از تلاشهای بیحاصل دست برداری و از موانع عبور کنی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.