در قناعت و توفیق دین و مذهب راست
بروزگار تو ، ای فخر کاینات ، کراست؟
برون ز راه تو هر راه کاندر آفاقست
غریق بیم و امید و اسیر روی و ریاست
فزایش سخن و نکتۀ بدیع تو را
عطاست ز ایزد و دانی که آن بزرگ عطاست
بگاه تنگدلی غمگسار پیرانست
گه فرا خروی باز مانع برناست
بلند نام تو ، ای روشن آفتاب خرد
چو آفتاب درخشان و چون خرد والاست
فروغ رای تو از نور جرم خورشیدست
خیال همت تو تاج تارک جوزاست
قضا بحسب دعای تو سوی خلق آید
مگر دعای تو اندازة نزول قضاست ؟
بژرف دریا مانی همی ، که بر جهلا
سیاست سخن تو سیاست دریاست
ز بیخ و شاخ بکندی ز بهر نصرة دین
هر آنچه بیخ ضلال و هر آنچه شاخ هواست
نه بر کشیدۀ جاه تو پست داند شد
نه اوفتادۀ زخم تو بر تواند خاست
تو مستجاب دعایی و هر که در ره تست
باعتقاد شناسم که مستجاب دعاست
اگر ببیخردی حاسدی سخن گوید
خرد پژوه شناسد که پایۀ تو کجاست
و گر کسی بسر خود شکر فرو ریزد
شگفت نیست که در هر سری دگر سوداست
سخن بدانش گویند ، پایگه گیرد
و گرنه طوطی و شارک چو آدمی گویاست
وگرچه جغد چو باز سپید صید کند
ز باز و جغد گه فال مرتبت پیداست
اگر بشکل و بصورت عدوت همچو تواست
ز روی عقل و بزرگی ز پایة تو جداست
بلی گیاه و زمرد برنگ یکدگرند
ولیک جنس ز مرد نه قدر جنس گیاست
یکی بتاج شهان در نشاندة شرفست
یکی بکام ستور اندرون ز بهر چراست
بزرگوارا ، ما نا طریق و سیرت من
نه بر مثال و طریق جماعت شعراست
ز بی فروغی بازار شعر خاطر من
از آنچه بود نیفزود وز فزوده نکاست
چو خواستار بود خاطرم سخن نارد
بدان مثال که خواننده در تواند خواست
همیشه تا بگرانی هوا نه جنس زمینست
همیشه تا بخفیفی زمین نه جنس هواست
بقات باد و مبادا جهان که بی تو بود
از آنکه سنت و دین را ببودن تو بقاست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به ستایش فردی بزرگ و با فضیلت میپردازد که نقش مهمی در دین و مذهب دارد. شاعر او را به عنوان چراغ راهی در زندگی توصیف میکند و بر فطرت خوب او تأکید میکند. او به بیکاری و ناامیدی دیگران اشاره میکند که بدون وجود چنین شخصیتی احساس یأس و ناامیدی میکنند. شاعر نصیحتهای او را به عنوان عطایی الهی میشمارد و از تأثیر دعاهای او در تغییر سرنوشت مردم سخن میگوید. در ادامه، شاعر به مقایسه شخصیت او با دیگران میپردازد و نشان میدهد که ارزشها و ویژگیهای او متمایز و بینظیر است. در نهایت، او بر این باور است که وجود این فرد به بقای دین و سنتهای جامعه کمک میکند و زندگی بدون او بیمعناست.
هوش مصنوعی: در زندگی، داشتن قناعت و موفقیت در مسیر دین و مذهب برای تو، ای بهترین مخلوق، چه کسی میتواند مانند تو باشد؟
هوش مصنوعی: خارج از مسیر تو، هر راهی که در دنیا وجود دارد، انسان را در خطر و امید غرق میکند و او را به بند قدرت و زیباییها میکشاند.
هوش مصنوعی: سخن تازه و دلنشینی که تو بیان میکنی، هدیهای است از جانب خدا. و تو خوب میدانی که آن نعمت بزرگ، از جانب اوست.
هوش مصنوعی: در زمانهایی که فقر و تنگدستی وجود دارد، تنها دلسوزان و دلسوزان از افراد سنتی و پیر به کمک میآیند و جوانان به خاطر مشکلات و موانع نمیتوانند به راحتی رد شوند و از این وضعیت فرار کنند.
هوش مصنوعی: نام تو، ای آفتاب دانش و خرد، به اندازهای بلند و درخشان است که مانند آفتاب روشن و همچنین حکمت و دانش بسیار ارجمند است.
هوش مصنوعی: فکر و دانشی که تو داری، همچون نوری از خورشید است و آرزوی تو به زیبایی تاجی بر روی سر جوزا میدرخشد.
هوش مصنوعی: سرنوشت و تقدیر به خاطر دعای تو به سوی مردم تغییر میکند، به این شرط که دعای تو هم اندازه و توان تأثیرگذاری بر سرنوشت باشد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که در عمق دریا، تو همچنان باقی خواهی ماند، زیرا که سخن تو در میان نادانان مانند سیاستی در دل دریاست. به عبارتی دیگر، دانش و اندیشه تو عمیق و باارزش است و در دنیای پرهرج و مرج نادانی، جایگاه خاص خود را دارد.
هوش مصنوعی: هر چیزی که ریشهاش در گمراهی و شاخهاش در هوای نفس باشد را برای یاری دین قطع میکنی.
هوش مصنوعی: این جمله بیان میکند که کسی که در مقام و موقعیتی بالاست، به هیچ وجه نمیتواند از عواقب پستی و ذلت دیگران در امان باشد. همچنین، زخمی که بر کسی وارد میشود هم نمیتواند او را از پا درآورد و شکست دهد. به عبارتی دیگر، قدرت و مقام نمیتواند او را از آسیبهای احتمالی نجات دهد و در عین حال، زخم و آفتی که بر او میخورد، نمیتواند او را از ادامه مسیرش باز دارد.
هوش مصنوعی: تو دعایت مورد پذیرش است و هر کس که در مسیر تو قرار دارد، به باورم کسی است که دعایش به اجابت میرسد.
هوش مصنوعی: اگر شخصی بیخرد و حسود درباره تو صحبت کند، انسان دانا و خردمند میداند که ارزش و جایگاه تو در کجاست و به حرفهای او اهمیت نمیدهد.
هوش مصنوعی: اگر فردی شکر را بر سر خود بریزد، تعجبی ندارد که در هر سر دیگری هم به نوعی فایده و سود وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: سخن هنگامی ارزش و اهمیت دارد که بر پایه دانش باشد وگرنه مانند طوطی و کلامی بیمعنا خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگرچه جغد مانند بازهای سفید شکار میکند، اما در این میان، مرتبه و مقام جغد نیز مشخص است.
هوش مصنوعی: اگر شبیه و مانند دشمن خود باشی، از نظر عقل و بزرگواری تو را از او جدا میکند.
هوش مصنوعی: البته که گیاه و زمرد که هر دو رنگ سبز دارند، به نظر زیبا میآیند، اما ارزش انسانی و ماهیت انسانها با ارزش گیاهان متفاوت است.
هوش مصنوعی: در اینجا به دو نوع وجود اشاره شده است. یکی به مقام بالای انسانی اشاره دارد که نشانی از شرف و بزرگی است و دیگری به موجودی اشاره میکند که در پی تأمین نیازهای نخستین و اولیه خود است. به عبارت دیگر، برخی انسانها در اوج عظمت و شرافت قرار دارند در حالی که برخی دیگر صرفاً به دنبال رفع نیازهای خود هستند.
هوش مصنوعی: ای بزرگوار، راه و روش من مانند راه و روش جمع شاعران نیست.
هوش مصنوعی: به خاطر کمفروغی و کسادی بازار شعر، ذهن من از آنچه قبلاً بود، هیچ چیز جدیدی به دست نیاورد و از آنچه داشت نیز چیزی کم نشد.
هوش مصنوعی: وقتی که دل من سخنی را بخواهد، مانند کسی است که خوانندهای میتواند آن را بخواند.
هوش مصنوعی: این بیت به این مفهوم اشاره دارد که در زندگی و محیط اطراف ما، هر چیزی در جایگاه خود و در شرایط خاص خود وجود دارد. وقتی که فشار و سنگینی هوا زیاد میشود، نشاندهندهی وضعیت خاصی از زمین است و برعکس، وقتی زمین سبکتر میشود، این تغییرات به وضعیت هوا مربوط میشود. به طور کلی، این جمله بر تعادل و ارتباط متقابل عناصر مختلف جهان اشاره دارد.
هوش مصنوعی: به یاد داشته باش که این دنیا بدون تو پایدار نخواهد ماند، زیرا ادامهی سنت و دین به وجود تو وابسته است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ز راستی و بلندی که مر ترا بالاست
به وصفت اندر، معنی بلند گردد و راست
اگر بزرگی و جاه و جلال در درم است
ز کردگار بر آن مرد کم درم ستم است
نداد داد مرا چون نداد گربه مرا
تو را از اسپ و خر و گاو و گوسفند رمه است
یکی به تیم سپنجی همی نیابد جای
[...]
سرشگ ابر بکردار لؤلؤ لالاست
نسیم باد بکردار عنبر ساراست
سپاه برف رمید و سپاه لاله رسید
خروش زاغ نشست و خروش فاخته خاست
بهر کجا نگری پیش چشم تو گهر است
[...]
بنظم و نثر کسی را گر افتخار سزاست
مرا سزاست که امروز نظم و نثر مراست
به نظم و نثر کسی را گر افتخار سزاست
مرا سزاست که امروز نظم و نثر مراست
به هیچ وقت مرا نظم و نثر کم نشود
که نظم و نثرم دُرّ است و طبع من دریاست
به لطفِ آبِ روان است طبع من لیکن
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.