فرزانه فرزند من پاس بار خداوندت از گزند گردون نگهبان و چیر دستی های اختر با جان خردمندت افسانه مشت و سندان باد، برادرت ناگزر کارها به تو باز خواهد ماند و خویش از در پس نگری و پیش بینی راه سمنان خواهد سپرد.
پاک یزدان را ستایش خدا ترسی و درست کار نه خود پرست و مردم آزار. بر همان راه و روش وخوی ومنش که آئین دیرین و پیشه پیشین است با زن و مرد خانه و گروه خویش و بیگانه رفتار کن، و بزرگ و کوچک را خردمند و دیوانه گفت و گزار انگیز. در هر کاری ویژه کشت و کار و شخم و شیار و داد و ستد و خرید و فروش، بی گفت و شنود و کاست و فزود سرکار موبد که مرا برادر مهربان است و شما را پدری کاردان، پای در زشت و زیبا منه، و دست بر نرم و درشت مسای. هر کس با تو راه راستی پوید و سخن بی کژی و کاستی آرد در خورد دانائی و توانائی با وی یک رنگ و مهربان زی، و از هنجار ناهموار و کردار ناستوار در چیده دامان باش از شیدا تا فرزانه هر مایه بد دیدی یا سرد شنیدی ناگفته پندار و نشنفته انگار.
در پاس پیوند و پیمان واندرز و فرمان آقا اگر تیغ از چرخ بارد یا پیکان از خاک روید پای فرا مکش و سر باز مدزد، خودداری گناه دان و هر چه جز فرمان گزاری تباه. همچنین با خویشان جامه سپید تا نامه سیاه زیر دستانه زندگانی برو روان ایشان را در خورد پایه و مایه به فر نرم دلی و چرب زبانی با خود رام و مهربان ساز. لب از گفت خام و خنک بسته دار و پای از پوی بی هنگام و سبک شکسته دست و کام از چرب و خشک و شیرین و تلخ دشمن و دوست فرو شوی و اگر بر خوان سور یا سوگ یا دیگر انجمن ها خوشباش آرند، به گفتاری خوش و گوارا پوزش انگیز شو، در خواهر خواندگی و راه آمد و شد بر رخ دور و نزدیک در بند جز مادر علیار و زن عبدالله را در خانه راه مخواه.
از روستای بیابانک و جندق یا جای دیگر هر که فراز آید، گشاده ابرو درش باز کن و شکفته رو این پارچه نان جوین که داده بار خداست بنده وارش بی تلواس سپاس داری نیاز آر. برادرها را خرسک باز کوی و برزن ممان، و به خواندن و نوشتن باره پیرامن و پای در دامن کش. تاج و خواهرش از خرمای «تبت» و «توحید» همه ساله بهره و بخشی داشتند، بهمان سنگ و ساز بدیشان رسان. کاری دیگری نیز که از خود ساخته دانی بی کوتاهی سزا و روا شناس.
برزگرهای «دادکین» سال گذشته پیمان دادند و نوشته سپردند که سنگلاخ پایان دشت را پاک و هموار کنند و شایان کشت و کار، گویا کوتاهی رفت و بیراهی زد. روزی دو برو سرکشی کن و ایشان را به خوشی بی هیچ پوزش و بهانه بکار انداز، پنج تومان مزد ایشان است چون سنگ ها پریشان و پرداخته شد و کرته ها هموار و نیم ساخته، پول یا جو یا خرما یا هر سه هر چه خواهند بی امروز و فردا بده و نوشته رسید در خواه. آغاز شام خود و برادران و دائی در خانه رفته شب نشینی با همه کس و همه جا برچیده به، و دامن از این آلودگی که جز پشیمانی سودش نیست باز کشیدن خوش. در بزم خود یا میهمان خاست و نشست و گفت و شنود بر هنجار مردمی در خور و سزاوار است و شایسته و جان گوار. بیش از این گفتن زبان سودن است و روان به دراز بافی فرسودن. هان ای جوان که پیر شوی پند گوش کن.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن فرزانه به فرزند خود توصیههای مهمی میکند. او از او میخواهد که به اخلاق نیکو و رفتار درست با دیگران پایبند باشد و خود را خویشتندار و مهربان نشان دهد. فرزانه بر اهمیت درستکاری، احترام به بزرگترها و برقراری روابط خوب با خانواده و بیگانگان تأکید میکند. او از پسرش میخواهد که در کارهایش عاقل و مدبر باشد و از صحبتهای بیهوده دوری کند.
فرزانه همچنین بر لزوم همکاری و پایبندی به پیمانها و تعهدات تأکید میکند و او را به دوری از گناه و خودخواهی دعوت میکند. او در مورد مسائل اقتصادی و زراعت نیز نکاتی میزند و از پسرش میخواهد که به کشاورزان کمک کند تا کارشان به درستی انجام شود. در پایان، فرزانه با هشدار به جوانی و اهمیت توجه به پند و نصیحتها، از او میخواهد که در تمام جنبههای زندگی خود از رفتارهای نادرست پرهیز کند و به آیندهای بهتر بیاندیشد.
هوش مصنوعی: فرزانه، ای فرزند من، از خداوند خود محافظت کن و از آسیبهای روزگار در امان باش. با عقل و درایت خود، سختیها و چالشها را تحمل کن. برادرت نیز کارها را به تو واگذار خواهد کرد و تو باید با دقت به امور نگاه کرده و آینده را پیشبینی کنی تا بتوانی راهی برای موفقیت خود بیابی.
هوش مصنوعی: خدای پاک را ستایش کن و از ترس خدا و کار درست پیروی کن، نه از خودخواهی و آزار دیگران. در رفتار با زن و مرد، خانواده و دوستان و حتی بیگانگان، بر طبق سنتهای دیرین و رسوم قدیمی عمل کن. به بزرگترها و کوچکترها به چشم خردمند و دیوانه نگاه کن و به آنها احترام بگذار. در هر کاری، از جمله زراعت، خرید و فروش، بیگفتگو و بیافزودن یا کاستن از کار موبد که برادر مهربان من است و پدر شماست، پای نگذار. اگر کسی در مسیر راستی با تو پیش میرود و سخن راست میگوید، با او یکنواخت و مهربان باش و از رفتارهای ناپسند و نادرست دوری کن. اگر چیزی بد دیدی یا چیزی ناپسند شنیدی، به آن توجه نکن و آن را بیخبر بگذر.
هوش مصنوعی: در احترام به پیوندها و فرمانها، اگر تیغی بر زمین بیفتد یا تیر از خاک بیرون بیاید، پای خود را برندار و سر خود را پنهان نکن. این کار را گناه بدان و هر چیزی که جز فرمان را انتخاب کنی، تباه خواهد شد. همچنین با خویشان خود با نیکی رفتار کن و آنها را به آرامی و مهربانی جذب کن. از صحبتهای بیهوده و بیمورد خودداری کن و از حرکتهای بیموقع و سبکسرانه بپرهیز. خوراکهای مختلف را با احتیاط مصرف کن و اگر در مهمانی یا مجالسی دعوت شدی، با زبان خوش و روحیهای خوب برخورد کن. در ارتباطات برادرانه و رفت و آمد، تنها بر افرادی که به مادرت مربوط میشوند و زن عبدالله تمرکز کن و دیگران را به خانه راه نده.
هوش مصنوعی: از روستای بیابانک و جندق یا از هر جای دیگر که کسی بیاید، باید در را برای او باز کنید و به او احترام بگذارید. این نان جوینی که در دست دارد، خیر و برکت خداست و شما باید با فروتنی از آن تشکر کنید. برادران را در مکانهای عمومی به خوبی بپذیرید و در یادگیری و مطالعه جدی باشید. همچنین، تاج و خواهرش هر سال از خرماهای مناطق «تبت» و «توحید» بهرهمند میشدند و باید به این مسأله توجه شود. بیتوجهی به وظایف و مسئولیتها بر کسی روا نیست و باید از آنچه در توان دارید به بهترین شکل استفاده کنید.
هوش مصنوعی: کشاورزان «دادکین» سال گذشته قرار و پیمانی امضا کردند که سنگلاخهای انتهای دشت را پاک و هموار کنند تا زمین مناسب برای کشت و کار شود، اما به نظر میرسد که در این کار کوتاهی کردهاند. یک روز دو نفر برای سرکشی به آنجا بروید و آنها را به آرامش و بدون هیچ بهانهای به کار وادار کنید. مزد آنها پنج تومان است زیرا سنگها پراکنده شده و زمینها نیمهساخته باقی ماندهاند. هر چه که میخواهند، چه پول، جو یا خرما، به آنها بدهید و هیچ تنبلی نکنید. وقتی به خانه برگردید، شب را با برادران و داییتان بگذرانید و به دور از آلودگیها و دغدغهها، از تحت فشار بودن رها شوید. درGathering خود با مهمانانتان به گفتگو و تبادل نظر بپردازید و به آداب و رسوم معمول احترام بگذارید. صحبت کردن بیش از این ممکن است بیهوده باشد. ای جوان، زمانی که پیر شدی، به نصیحتها گوش کن.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.