پیر کهن دانای سخن ابوالحسن از کشت و کار کوکنار و دشت و بازار تریاک راز فزایش و بهبودی راند، و ساز بخشایش و سودی نواخت، که گرم کاران رشت و پیله گزاران آن دشت را که با برگ و ساز ابریشم گشایشی از ستاره و سپهر نیاید و فزایش از ماه و مهر، برآنند که توتستان ها را به تیشه بیزاری ریشه شکار آیند و در پیشه کوکنار بازی و تریاک سازی اندیشه گمار. زیرا که آن از ده بالا نیاید و این از بیست پائین نیاید، و خرمن ها گندم و جو سودی نروید و خروارها گاورس و ارزان و جوزغ و روین فزودی نبخشد، رباعی:
امرود و بهی کام فره نفزاید
وز قیسی و انگور گره نگشاید
آنرا که ز کوکنار روید زر و سیم
زی پیشه کیمیاگری نگراید
باری پس از رسید نگارش و دریافت گزارش چاراسبه راه «چادر گله» کن و یک دله جان از تاسه و تلواس هر اندیشه یک ساز. به دستیاری باغکاران و راغ شیاران پارچه زمینی خوش بوم و بر بی دار و درخت، بادگذار آفتاب سپار، از همه کشخوان دست گزین آر و خود کوه نشست و کاه خیز به سرکاری باز ایست، تا کرته در چشم تو نیک و شایان شیار افتد، و ترازوکش و سنجیده هم بند و هموار، سیاه بار و دیگر خاکروبه که کوکنار را شاید را شاید هر چه گویند و باید درافکن و آن مایه تخم که سزاست مر آن پیر جوان دانش و بینای کور بینش را سپار پیمانی آسوده از ننگ فراموشی و زیان شکست بستان که به هنگام در کارد، و کیش آبیاری و پرستاری بیکی چشمزد در پای تنبلی و تن آسائی نماند. با تلخ گوئی و تندخوئی گوش کش و دل گزارش ساز که اگر در این کشت و کار چون دیگر کار و کشت ها بازی گوشی آرد و هنجار تیتال و تر فروشی، کیفر کوب و کند است و باد افراه چوب و بند. از جندق یا «مفازه» مزدوری کهن یا تازه کاردان و کاردزن که در توز تریاک و اندوز این سودش دانش و دستی است زیر سر گیر، و به هنگام خود بازآور و به کار انداز. هم خود سودی خواهی اندوخت و هم برزگرها را دندان شره از این شیره خون آلود خواهد شد.
به خواست خدا از آن پس همه ساله این خاک سرشته و این تخم کشته خواهد گشت. زیرا که اگر دریاها از ابر سیاه کاسه خشکی پذیرد و پشک گاو و گوسپند در کم یابی و پرآبی مشکی گیرد، آن مایه خاشاک و آب خواهند داشت که سی نی زمین و صد پی جوی خوشیده لب و تفسیده روان نپاید. پس از بخش مار و مور و ملخ و زنبور و راسو و موش، آهو و خرگوش و گاو و خر و اسب و استر، دهقان و لشگری بومی و گذری، دزد و مزدور نزدیک و دور، چرنده و پرنده درنده و خزنده، ودیگر برون شد هر چه ماند چید و ریخت، کوفت و بیخت، برد و پخت، داد و خورد، به خوشه و مشت، دامن آکنده دار و به خروار و خرمن بر دوست و دشمن پراکنده ساز، مصرع: ره چنین رو که رهروان رفتند.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن شاعرانه، ابوالحسن به بررسی کشت و کار کوکنار و تولید تریاک میپردازد. او به فواید و مضرات این صنعت اشاره میکند و تذکراتی درباره اهتمام به کار و دوری از تنبلی و سهلانگاری میدهد. ابوالحسن همچنین به نقش کشاورزان و باغداران در این جریان اشاره میکند و تأکید میکند که در صورت توجه و تلاش، برداشت خوب و ثمربخشی حاصل خواهد شد. وی به واقعیتهای چرخه طبیعت و تأثیرات آن بر کار و تلاش انسانها اشاره دارد و ناکارآمدیها را به عنوان چالشهایی در کشت و کار بیان میکند. در نهایت، او امیدواری به آیندهای بهتر و پیوسته در این عرصه را عنوان میکند.
هوش مصنوعی: نوجوانان از استاد دانا ابوالحسن درباره کاشت کوکنار و تأثیرات آن در بازار تریاک آموختند. او به آنان آموخت که چگونه از این کار بهرهوری بیشتری داشته باشند و به بخشش و سودآوری فکر کنند. کارگران در دشت، که مشغول پرورش ابریشم بودند، با چالشهایی روبهرو شدند و در نظر داشتند که باغهای توت را با تیشه از ریشه نابود کنند و به فکر کشت کوکنار و تولید تریاک بیفتند. زیرا که به زعم او، برخی محصولات از زمینهای مرتفع میرویند و برخی دیگر از زمینهای پستتر. در نتیجه، محصولاتی مانند گندم و جو نمیتوانند سودآور باشند و تولید فرآوردههای دیگر نیز نمیتواند به راحتی افزایش یابد.
هوش مصنوعی: میوههایی مانند امرود و به، نمیتوانند خوشحالی و لذت بیشتری به انسان ببخشند و دیگر میوهها مثل قیسی و انگور هم نمیتوانند مشکلات را حل کنند.
هوش مصنوعی: کسی که از گیاه کوکنار چیزی را به دست میآورد، هرگز به حرفه کیمیاگری توجه نمیکند.
هوش مصنوعی: پس از دریافت و بررسی گزارش، باید به نقطهای به نام «چادر گله» بروی و از دل خستگیها و تردیدها، راهی برای بهبود بیابی. با کمک باغداران و زارعان، زمین مناسبی را برای کشت انتخاب کن که از درختان و موانع خالی باشد و از نور آفتاب بهرهمند شود. با دقت و انتخاب مناسب، بر روی زمین کار کن تا نتیجه خوبی بگیری. برای کشت لازم است بهترین تخمها را تهیه کنی و به کشاورزان باتجربه این کار را بسپار. باید به یاد داشته باشی که در این مسیر نباید تنبلی کنی و همواره باید در آمادهسازی و نگهداری کشت توجه داشته باشی. اگر در این کار مانند دیگر کشتها بیتوجهی کنی، عواقب بدی در پی خواهد داشت. همچنین اگر از کارگران ماهر و تازهکار استفاده کنی و آنها را به خوبی راهنمایی کنی، هم خود سود خواهی برد و هم کشاورزان از زحمات تو بهرهمند خواهند شد.
هوش مصنوعی: به خواست خدا از آن زمان به بعد، هر سال این زمین شخم زده و کشت خواهد شد. چرا که اگر دریاها از باران سیاه سیراب شوند و گاوان و گوسفندان در کمبود و وفور آب چالش کنند، این گیاهان و آب آنقدر وجود خواهند داشت که زمین و جویهای پرآب پایدار نخواهند ماند. از جانوران چون مار، مورچه، ملخ، زنبور، راسو، و موش، تا آهو، خرگوش، گاو، خر، اسب و الاغ، کشاورز و سرباز، دزد و مزدور، چه نزدیک و چه دور، همه چیز از این زمین بیرون خواهد آمد و باقیماندهها جمعآوری و تقسیم خواهند شد. آنها خواهند کوبید، پخت خواهند کرد، و به دوستان و دشمنان خواهند داد و خوراک خواهند بخشید؛ به طوری که زمین پر از غله و محصول شده و هر کس سهم خود را خواهد گرفت. بهعبارتی، باید مسیر را دنبال کرد که رهروان قبلاً پیمودهاند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.