گرامی فرزند غوغا را پندها سرودم و راه ها نمودم، مگر از تلواس بریدن باز آید و به هنجار پیوستن فراز. همه آب به هاون سودن افتاد، و به باد به چنبر پیمودن. از کاوش دوستان دشمن رو و آسیب این جور توان پرداز نه چندان هراسان است که به جز اندیشه گریز راهی داند، و مگر انداز پارس و پرداز خراسان گریز گاهی. داستانی شگرف و افسانه شگفت است که چنین بیچاره هیچ آزار که با هیچ چیز و با هیچ کس کارزارش نیست، به گناهی که جهانی به پاکی دامانش گواه است آلوده کرد و از کند و کوب و بند و چوب که سرکار سردار با همه سنگدلی ها باری درباره گناه پیشگان تباه اندیشگان سزاندید و روا نداشت فرسوده آید.
فریاد که روزگار بدخواه هنرمندان است و مردم روزگار صد چندان. فرزند من پند بشنو و کار بند، اگر نه پشیمانی بری و پریشانی بینی، جز با برادر خود نشست و خاست مکن، و با هیچ یک از این گروه که از بیرون یار رنگین اند و به دورن اندر ما زهرآگین، درست و راست مزی. پای درنگ فرا دامن کش و هر چه از خداوند پیش آید گردن نه. راز خویش از بیگانه و خویش نهفته دار و نیک و بد آنچه از این و آن نیوشی نا شنفته انگار. زبان از نکوهش دوست و دشمن درویش کن و پیوسته در بند راست کردن و درست آوردن رفتار و کردار خویش باش. پاس دلخواه خداوند و سپاس نان و نمک وی را پس از بندگی و پذیرش فرمان بار خدای بر همه کاری پیشی ده و زبان را همه جا و همه هنگام نگاهدار. اگر تلخی از کسی شنوی ترش منشین. در گفتن بیش از آنکه گویند بس خمش کن، باراستان جز داستان راستی مسگال، و از گفت نا استوار خاموش و لال زی. همواره با بهتر از خویش انجمن کن و با هر کس از در دانش و بینش از تو بیش سخن ران.
بار خدا را بر هر منش و روش که باشی فرامش مکن، و در خورد تاب و توان از پی خرسندی او کوش. زیرا که هر که ویش گرامی خواست کس خوار نیارد کرد و خوار او را نیز هیچ آفریده ای گرامی نتواند داشت، مصرع: هم چنان میرو که زیبا می روی.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، نویسنده به فرزند خود نصیحتهایی را ارائه میدهد. او به او میگوید که با دقت به پندها گوش کند و از برقراری ارتباط با افرادی که برای او مشکلاتی ایجاد میکنند، بپرهیزد. همچنین بر اهمیت صداقت و درستکاری تأکید میکند و از او میخواهد که زبانش را مراقبت کند و در ارتباط با دیگران، بیش از آنکه در مورد نقصها صحبت کند، بر رفتار نیک و درست تمرکز کند. نویسنده به فرزندش یادآوری میکند که هر کسی که راست و درست رفتار کند، نزد خداوند مورد احترام خواهد بود و در نهایت به او توصیه میکند که همواره به دنبال رضایت خدا باشد و در کارهایش به زیبایی و نیکویی توجه کند.
هوش مصنوعی: ای فرزند عزیز، نصیحتهایی به تو میکنم و راههایی را به تو نشان میدهم، اما آیا میتوانی از این آشفتگیها رها شوی و به نظم و انضباط بپیوندی؟ همه چیز به هم ریخته و به باد رفته است. از بازجویی و تحقیق دوستان، دشمنان بیضرر مینمایند و سختیها را میتوان تحمل کرد، تنها باید فکر فرار از این وضعیت را در سر پروراند. داستانی حیرتانگیز و افسانهای شگفت وجود دارد که این انسان بیچاره بدون هیچ خطا یا تضادی با دیگران، با اتهاماتی روبهرو میشود که در حقیقت او پاک است و تنها به خاطر شایعات و بدگوییها مورد آزار و اذیت قرار میگیرد. سردمداران، با وجود خشونتهایشان، گناهکاران واقعی را به سزای اعمال خود میرسانند و این به مرور به زوال و نابودی میانجامد.
هوش مصنوعی: زمانه برای هنرمندان و مردم بسیار دشوار است. فرزندم، نکتهها را به گوش بسپار و به کار مشغول شو. اگر این کار را نکنی، پشیمانی و آشفتگی به سراغت خواهد آمد. با برادرت بیشتر در تعامل باش و از دوستی با آنهایی که در ظاهر زیبا و جذابند اما در باطن مضر هستند، خودداری کن. در مسائل مختلف با احتیاط عمل کن و هر آنچه از جانب خداوند پیش میآید، قبول کن. رازهایت را هرگز با دیگران به اشتراک نگذار و درباره خوبیها و بدیهای زندگی فقط به خودت فکر کن. زبانت را از انتقاد نسبت به دیگران دور نگهدار و همیشه تلاش کن تا رفتار و کردار خود را اصلاح کنی. نسبت به خداوند شکرگزار باش و قبل از هرکاری، به او و دستوراتش احترام بگذار. اگر از کسی آسیب دیدی، با او تند برخورد نکن. در صحبت کردن دقت کن و زیاد صحبت نکن، فقط حقیقت را بگو و از گفتن نااستوار خودداری کن. همیشه با کسانی که از خودت بهتر هستند وقت بگذران و از افراد با دانش و بینش بیشتر یاد بگیر.
هوش مصنوعی: بار مسئولیتها و وظایف خود را فراموش نکن، و با تمام توان و تلاش خود در پی رضایت خداوند باش. چرا که هر کسی که به مقام والایی دست یابد، هیچکس نمیتواند او را ناچیز و کممایه بشمارد و همچنین هیچ مخلوقی نمیتواند کسی را که در نظر خداوند عزیز است، خوار و بیارزش کند. همچنان با زیبایی و وقار ادامه بده.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.