بخش ۱۲۴ - در بیان آنکه هر ولی اول قطره‌ای بود، از غایت صدق و محبت و نهایت طلب و مودت حق آخر دریائی شد. پس هر ولی دریائی است بی پایان و هر دریائی از این دریاها از دریای با عظمت پر رحمت حق همچو موجی است و موجها در دریا متفاوت‌اند. موج مولانا قدسنا اللّه بسره العزیز از همه موجها بیشتر است و پیشتر هر کرا همت عالی باشد بر بیش زند و پیش دود
هر ولیئی ز حق شده دریا
گرچه اول چو قطره بد جویا
در تن چون سبوی دریا گشت
بی ز تحت و ز فوق اعلا گشت
هر ولی را مقام لایق اوست
هم کرامات او مطابق اوست
غرض از بحرها مقامات است
هر یکی را چنان کرامات است
هریمی را کرامتش چون موج
سر زده فوج فوج بر هر اوج
وانگه آن بحرها ز بحر خدا
گشته مانند موجها پیدا
نیست آن موجها جدا ازیم
هست با هم چو عیسی و مریم
موج ازیم کجا جدا باشد
گرچه بحرش بر اوج میپاشد
مینماید جدا ولیک جدا
نیست آن موج هیچ از دریا
سرور بحرها بود عمان
هر که شد غرق آن شود عمان
هر کرا همت بلند بود
سوی آن بحر بیکرانه رود
اینهمه بحرها ز بحر خدا
همچو امواج آمده بالا
متفاوت بود ز همدیگر
جوش این زان گذشته بالاتر
یک بود اوسط و یکی اعلی
زیر اوسط بمرتبۀ ادنی
سرور جمله چونکه مولاناست
موجش از بحر جان قویتر خاست
پیش موج عظیم او امواج
بی اثر چون در آفتاب سراج
نامد اندر جهان چو مولانا
آشکار و نهان چو مولانا
قطب قطبان بد آن شه والا
پیش او جمله سرها پیدا
هیچ چیزی نماند از او پنهان
بود خاص الخواص آن سلطان
شرح این میرود در این دفتر
گرچه نسبت بدوست این ابتر
وصف او در بیان کجا آید
بحر از ناودان چه بنماید
همه را فخر از غلامی او
عقل کل گشته اهتمامی او
سروران بقا در او حیران
همه را زو شده دکان ویران
همه از عشق او پراکنده
خویش را در مهالک افکنده
دین و دنیای خویش داده بباد
در غم او که هر چه بادا باد
زاهدان گزیدۀ مختار
شده از عشق او همه خمار
نی ز خمری که آن بود ز انگور
بل ز خمری که نام اوست طهور
صائمان جمله میخوران گشته
عوض ذکر شعر خوان گشته
نی چنان شعر کان مجاز بود
بلکه شعری که مغز راز بود
ظاهرش شعر و باطنش تفسیر
راه حق را در او بهین تقریر
رفته فکر بهشت و دوزخشان
ترس نی از صراط و برزخشان
زده بر نقد وقت صوفی وار
کرده با خلق نسیه را ایثار
عشق حق را گزیده بر همه چیز
از سر دید و غایت تمییز
سر دین اند اگرچه بی دین اند
بی حجابی همه خدا بین ا ند
دین مقبول حق خود ایشان راست
که حق آنرا بوصل خویش آراست
ظاهر دین اگرچه ترک کنند
دان که از قشر سوی مغز تنند
قشر دین عاقبت شود لاشی
مغز دین تا ابد بماند حی
چونکه آن قوم این گزین کردند
خلق گفتند ترک دین کردند
کی کند فهم خلق ظاهربین
باطن دین اولیای گزین
همه گفته ز کوتهی نظر
اولیای کبار را کافر
تا تو نان را نخائی و نخوری
هیچ قوت ز نقش آن نبری
تا تو مرهون نقش دین باشی
مست نقشی نه مست نقاشی
تا نبخشد خدا ترا این درد
فهم این قوم چون توانی کرد
اندر اخلاص حق چنان رفتند
که همه بی خورش چوکه زفتند
عین اخلاص گفته اند و فزون
عقل کل را نهف ت ه زیر جنون
نقش دین هشته جان دین گشته
نزد صاحبدلان گزین گشته
برده از روی آب جان خاشاک
شده از گفتگوی حادث پاک
بی زبان کرده علم عشق بیان
بی دهانی ز راه جان گویان
شیخ مرشد بد او و گشت مرید
سهل از اراشاد او عزیز و رشید
نفسش بد مبارک و میمون
هر مریدش گذشته از ذوالنون
نبرد هیچ از گزیدۀ او
صد چو عطار و چون سنائی بو
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن درباره مقام‌های معنوی ولیان و اولیای خداوند صحبت می‌کند. هر ولی از خدا مشابه دریای عظیم است که در ابتدا مانند قطره‌ای کوچک به نظر می‌رسد، اما به تدریج به مقام‌های عالی می‌رسد. این مقام‌ها و کرامت‌ها برای هر ولی منحصر به فرد است و به نوعی از دریا مشابه امواجی هستند که از بحر خداوند برمی‌خیزند.
متن به قیاس بین ولیان و مولانا اشاره می‌کند که او سرور و قطب همه ولیان است و نشان‌دهنده عمق و بلندی مقام او در عرفان و علم عشق است. همچنین به نظر می‌رسد که دنیا و دین برای عاشقان واقعی از اهمیت کمتری برخوردارند و آنها همه چیز را برای عشق به خدا فدا می‌کنند.
نکته‌ای که در متن به آن اشاره می‌شود، این است که ظواهر دین ممکن است نادیده گرفته شوند، اما باطن و حقیقت دین همواره باقی و زنده است. در نهایت، عشق به خداوند و درک مقام ولیان بر هر چیز دیگری مقدم است و انسان‌های عارف با فهم عمیق خود از دین، راه حق را می‌جویند.
هوش مصنوعی: هر ولی و پیشوایی که از جانب حق به وجود آمده، در ابتدا ممکن است کوچک و به اندازه یک قطره باشد، اما در نهایت به دریا و عظمت می‌رسد.
هوش مصنوعی: تن انسان مانند سبویی از دریا می‌شود که از هیچ چیز پایین‌تر و بالاتر نیست و به حالت عالی و عالی‌تری می‌رسد.
هوش مصنوعی: هر ولی (ولی، به معنای شخصی که مقام و منزلتی خاص دارد) برای خود مقام و جایگاهی مناسب دارد و کراماتی که از او بروز می‌کند نیز با شأن و مقام او همخوانی دارد.
هوش مصنوعی: هدف از وجود دریاها، رسیدن به مقامات و مرتبه‌های بالاتر است و هر یک از این مقامات ویژگی‌ها و شگفتی‌های خاص خود را دارد.
هوش مصنوعی: هریمی با بزرگمنشی و ویژگی‌های برجسته خود مانند موجی است که به طور مداوم بر فراز ارتفاعات مختلف جاری می‌شود و به هر جا می‌رسد، تأثیر خود را می‌گذارد.
هوش مصنوعی: سپس آن دریاها از دریای خدا مانند موجها نمایان شده‌اند.
هوش مصنوعی: موجها از یکدیگر جدا نیستند، بلکه همه ما به هم وابسته‌ایم، همان‌طور که عیسی و مریم به هم مرتبط هستند.
هوش مصنوعی: موجی که به‌وجود آمده نمی‌تواند از دریا جدا شود، حتی اگر دریا به شدت بر اوج خود بریزد و خروشان باشد.
هوش مصنوعی: موج دریا را نشان می‌دهد که جدا از دریا به نظر می‌رسد، اما در واقع هیچ‌گاه از دریا جدا نیست.
هوش مصنوعی: عمان مانند دریایی پر از شادی و خوشبختی است، هر کس که در آن غرق شود، به سرور و خوشحالی دست خواهد یافت.
هوش مصنوعی: هرکس که اراده و تلاش بزرگی داشته باشد، به سوی آن دریاچه‌ی بی‌پایان میرود.
هوش مصنوعی: تمام این دریاها به دلیل وجود خداوند مانند موج‌هایی به سطح آمده‌اند.
هوش مصنوعی: این دو از همدیگر متفاوت بودند و این یکی از آن یکی بالاتر است.
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که مقام و جایگاه‌ها به طور مرتب در سطوح مختلفی وجود دارند؛ یکی در وسط و دیگری در بالاتر از آن. همچنین یک مقام دیگر در زیر سطح میانه قرار دارد که پایین‌تر از آن مرتب است. به عبارت دیگر، همه چیز در یک نظام سلسله‌مراتبی سازماندهی شده است.
هوش مصنوعی: بزرگی و شوق مولانا باعث شده است که اشتیاق و احساسات او از عمق وجودش قویتر و پرمحتواتر گردد.
هوش مصنوعی: در برابر نیروی بزرگ او، امواج کوچک بی‌ثمر به نظر می‌رسند، مانند نور چراغی که در برابر نور خورشید بی‌خاصیت است.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس در جهان به روشنایی و عمق فکر و اندیشه‌ی مولانا نمی‌رسد، نه در ظاهر و نه در باطن.
هوش مصنوعی: امیر بزرگ و محترم، در برابر او تمامی سرها فروتنی می‌کنند و نمایان هستند.
هوش مصنوعی: هیچ چیزی از او پنهان نمانده بود، حتی آنچه برای افراد خاصی از اهمیت بیشتری برخوردار بود.
هوش مصنوعی: این نوشتار درباره موضوعی خاص است، هرچند که به آن موضوع ارتباطی ندارد و ناتمام به نظر می‌رسد.
هوش مصنوعی: توصیف او در کلام به کجا می‌رسد؟ مانند این است که بخواهیم وسعت دریا را از طریق یک ناودان نشان دهیم.
هوش مصنوعی: همه به خاطر خدمت به او می‌بالند و این موضوع باعث شده که او بهترین و کامل‌ترین عقل و فکر را داشته باشد.
هوش مصنوعی: سروران و بزرگان جاویدان در او (خدا) حیرت‌زده‌اند و همه چیزشان به خاطر او ویران شده است.
هوش مصنوعی: همه به خاطر عشق او، خودشان را در خطرات و مشکلات انداخته‌اند.
هوش مصنوعی: در نگرانی و اندوه او، تمام امور زندگی و اعتقادات خود را رها کرده‌ام، هر چه که قرار است پیش بیاید، باشد.
هوش مصنوعی: رهبانان و زاهدان که برگزیدهٔ عشق او هستند، همگی در حالت نشئگی و شگفتی قرار دارند.
هوش مصنوعی: این شعر به نوعی اشاره به خواص خاص و معنوی یک نوشیدنی دارد. شاعر می‌گوید که آن نوشیدنی نه فقط از انگور که از یک نوع خاص و پاک است که می‌تواند به روح طهارت و پاکی ببخشد. به عبارت دیگر، نوشیدنی مورد نظر صرفاً به خاطر ماده اولیه‌اش ارزشمند نیست، بلکه به خاطر نام و ویژگی‌های خاصی که دارد، اهمیت پیدا می‌کند.
هوش مصنوعی: همه روزه روزه‌داران به خاطر ذکر و یاد خداوند، به دور هم جمع می‌شوند، اما اکنون به جای ذکر خدا، شعر و آواز می‌خوانند.
هوش مصنوعی: شعر مانند نی نیست که فقط جایی برای تقلید و نمایشی از الفاظ باشد، بلکه شعری است که دارای عمق و مغز معنایی است.
هوش مصنوعی: ظاهر این شعر زیبا و شاعرانه است، اما در پس آن توضیح و تفسیر عمیقی از راه حق وجود دارد که به بهترین شکل بیان شده است.
هوش مصنوعی: افراد به جای ترسیدن از مراحل پس از مرگ و مسیرهای آن، در خواب و خیال نعمت‌ها و عذاب‌های بهشت و دوزخ به سر می‌برند.
هوش مصنوعی: صوفی با زهد و بینش خود بر روی زمان حال تمرکز کرده و زندگی مادی را برای دیگران مهیا می‌کند، هرچند که خودش از آن محروم باشد.
هوش مصنوعی: عشق الهی، که به بهترین شکل برگزیده شده، بر تمامی چیزها برتری دارد و این انتخاب با دید عمیق و هدف‌مندی انجام شده است.
هوش مصنوعی: اگرچه در ظاهر به دین تعلق دارند، اما در حقیقت بی‌دین‌اند؛ زیرا کسانی که بدون حجاب هستند، در واقع همه‌چیز را در انحصار خداوند می‌دانند.
هوش مصنوعی: مذهب و دینی که مورد پسند و قبول خداوند است، متعلق به خود آنهاست، زیرا خداوند آن را به بهترین شکل و با زیبایی خاصی تزیین کرده است.
هوش مصنوعی: اگرچه ممکن است ظاهر دین را رها کنند، اما بدان که از پوسته و ظاهر به عمق و باطن آن می‌رسند.
هوش مصنوعی: ظاهر دین در نهایت خالی و بی‌محتوا خواهد شد، اما حقیقت آن تا همیشه زنده و پابرجا خواهد ماند.
هوش مصنوعی: وقتی آن افراد این انتخاب را کردند، مردم گفتند که آنها دین خود را ترک کرده‌اند.
هوش مصنوعی: کیست که بتواند درک کند مردم ظاهربین را که باطن دین اولیای برگزیده را نمی‌فهمند.
هوش مصنوعی: سخن در مورد کوتاهی دید و اندیشه اولیای بزرگ، که بعضی آنها را کافر می‌نامند.
هوش مصنوعی: تا وقتی که نان را نخواهی و نکاری، هرگز از تصویر و نقش آن چیزی به دست نخواهی آورد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که تحت تأثیر دین و نقش آن هستی، از تأثیر هنرمند و نقاشی بی‌خبر خواهی بود و فقط به خود آن نقش توجه می‌کنی.
هوش مصنوعی: اگر خداوند به تو این درک و فهم را ندهد، چگونه می‌توانی به درستی رفتار و احساسات این مردم را درک کنی؟
هوش مصنوعی: در مورد اخلاص به خالصی و راست‌آزمایی انسان‌ها اشاره می‌کند که به گونه‌ای رفتار کردند که مانند خورشید درخشان و روشن، هیچ چیز زاید و اضافی در وجودشان نیست و به شدت پرهیزگار و صادق هستند.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره شده که خلوص و سلامت نیت در کلام و عمل اهمیت ویژه‌ای دارد و برخی از ابرازهای عاطفی و عقلانی ممکن است گاهی تحت تاثیر جنون و احساسات قرار گیرند. به نوعی، این بیان نشان‌دهنده تعادل میان عقل و احساسات است و ارزش واقعی در خلوص نیت و درست‌کاری قرار دارد.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که دین به عنوان یک حقیقت عمیق و روحانی، جان و روح انسان‌ها را به خود جلب می‌کند و در نزد افرادی که به ایمان و معرفت واقعی دست یافته‌اند، به یک انتخاب ویژه تبدیل می‌شود. به عبارتی دیگر، افرادی که درک عمیق‌تری از دین دارند، آن را به عنوان یک جایگاه والاتر می‌سازند.
هوش مصنوعی: از روی آب عبور می‌کند، ولی زندگی‌اش به چیزی بی‌ارزش و بی‌مقدار تبدیل شده که در گفتگوهای روزمره محو شده است.
هوش مصنوعی: عشق خود را به گونه‌ای بیان می‌کند که نیازی به زبان ندارد، و از عمق جان سخن می‌گوید.
هوش مصنوعی: شیخِ مرشد، او را به خوبی تربیت کرد و به همین خاطر مریدی آسان و خوش‌سیرت شد، با راهنمایی‌های او به شخصیت برجسته و شایسته‌ای تبدیل گشت.
هوش مصنوعی: نفس او خوشایند و مبارک است و برای هر کسی که به او نزدیکی پیدا کند، از ذوالنون برتر است.
هوش مصنوعی: در این بیت اشاره شده که نیازی به مقایسه نیست؛ زیرا اثر و کلام او بسیار بالاتر از دیگران است، همان‌طور که عطار و سنایی هر کدام در مقام خود شناخته شده‌اند. این نشان‌دهنده یکتا بودن و برجستگی خاصی در هنرش است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.