بخش ۱۱۷ - در بیان آنکه از خدا ترسیدن مقام بزرگ است که «المخلصون علی خطر عظیم» هرگز موش از شیر نترسد، ترس موش از گربه باشد. اهل دنیا موش صفت‌اند چه مرتبهٔ آن دارند که از خدا بترسند؟ بلکه ترسشان از شحنه و عسس باشد که جنس ایشان است. و در تقریر آنکه عقل ترازوی این جهان است، مرد بی‌عقل را تمیز نباشد، مردار را از پاک نداند. و باز عقل تنها تمییز کلی ندارد مگر درد حق با وی یار شود، آن درد عقل را تمییز راست بخشد تا تواند راه خدای تعالی را بُریدن و به منزل وصال رسیدن. درد عقل را آلت خود گرداند در طلب عقبی و ملاقات خدا.
از خدا جز ولی کجا ترسد
مورکی کی ز اژدها ترسد؟
نرود موش پیش گربه دلیر
لیک بی‌ترس می‌رود بر شیر
لایق گربه است موش پلید
نکند قصد موش شیر عنید
خوف خلقان ز شحنه و عسس است
آنکه ترسد ز حق غریب کس است
هیچ گوساله ترسد از مردم؟
یا رضیعی ز مار و از کژدم؟
هر که‌را عقل بیش خوفش بیش
پیش نادان یکی است مرهم و ریش
خوف و دهشت وظیفۀ خرد است
بی‌خرد بی‌خبر ز نیک و بد است
عقل باید که تا کند تمییز
فرق داند میان خوار و عزیز
باز تمییز عقل نیست تمام
زانکه بی‌درد عقل باشد خام
عقل با درد چون قرین گردد
بعد از آن رأی او متین گردد
عقل بی‌درد رهبر دنیاست
چون رسد درد حیدر عقبی است
عقل را درد بخشد آن دیده
که گزیند ره پسندیده
دائماً با خدا شود مشغول
می‌نگردد قرین نفس فضول
همت پست او شود عالی
نهراسد ز شاه و از والی
بر سر چرخ با ملک تا زد
هر نفس رایت نو افرازد
مصحف عشق را ز جان خواند
کی کند فهم آنچه او داند؟
مالک ملک جاودان گردد
در مکان شاه لامکان گردد
این شود بلکه صد چنین ای جان
نشود حال او به شرح بیان
کی کند کفک بحر را پیدا؟
چونکه پرده است آب صافی را
مرغ آبی نخواهد الّا آب
زانکه باشد ورا ز خاک عذاب
بستر ماهیان از آب بود
آبشان نقل و هم شراب بود
غیر آب ار شکر بود به جهان
زهر باشد یقین بر ایشان
اولیا ماهی‌اند و حق دریا
دائماً بحرشان بود مأوی
غیر دریا به نزد ایشان لاست
بحر لاشان مقدم در الاست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، شاعر به تبیین مفهوم ترس و عقل می‌پردازد و بر اهمیت اعتماد به خدا و عدم ترس از موجودات دنیوی تاکید می‌کند. او می‌گوید که مخلوقات کوچک و ضعیف، مانند موش، نباید از موجودات بزرگ و خطرناک بترسند، چرا که اگر به خدا توکل کنند، تحت حمایت او قرار می‌گیرند. عقل هم در اینجا به عنوان یک ابزار برای تشخیص خوب و بد و برقراری تعادل در زندگی مطرح می‌شود.
شاعر بیان می‌کند که ترس باید به چیزهای نادرست و غیرمؤثر محدود شود و انسان‌های عاقل باید از درد و چالش‌ها درس بگیرند و از آنها برای هدایت خود بهره برند. در نهایت، او به مقام والای اولیا و ارتباط نزدیک آنها با خدا اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که آنها به سبب این ارتباط عمیق، در دنیای مادّی از هیچ چیزی نمی‌ترسند.
هوش مصنوعی: هیچ مخلوقی مانند مورچه از خدا ترسی ندارد؛ مانند اینکه مورچه از اژدها نمی‌ترسد.
هوش مصنوعی: موش نمی‌تواند بی‌هراس و بدون ترس به سراغ گربه‌ای دلیر برود، اما بدون ترس می‌تواند به سمت شیر برود.
هوش مصنوعی: گربه به موش پلید می‌آید و نمی‌تواند به موش قوی و شجاع فکر کند.
هوش مصنوعی: ترس مردم از نگهبانان و پلیس است، اما کسی که از حق و حقیقت بترسد، بی‌گانه‌ای است.
هوش مصنوعی: آیا هیچ گاوی از مردم می‌ترسد؟ یا آیا مردی از مار و عقرب ترس دارد؟
هوش مصنوعی: هر کس که عقلش بیشتر باشد، ترسش نیز بیشتر است. نادان مانند دارویی است که هم تسکین می‌دهد و هم باعث درد.
هوش مصنوعی: ترس و اضطراب بخشی از مسئولیت عقل و خرد است، در حالی که کسانی که بی‌خردند، نسبت به خوبی و بدی آگاهی ندارند.
هوش مصنوعی: انسان باید از عقل خود استفاده کند تا بتواند تفاوت بین افراد قدرتمند و بی‌ارزش را تشخیص دهد.
هوش مصنوعی: عقل واقعی زمانی وجود دارد که انسان تجربه و درد را درک کند؛ در غیر این صورت، عقل به تنهایی نارسا و ناقص است.
هوش مصنوعی: وقتی عقل با درد و رنج همراه شود، پس از آن تصمیماتش محکم‌تر و منطقی‌تر می‌شود.
هوش مصنوعی: عقل بدون مشکلات و چالش‌ها، راهنمای زندگی در دنیاست؛ اما وقتی درد و مشکلات برای انسان پیش می‌آید، عقل نمی‌تواند به خوبی هدایت کند و به نتیجه مطلوب برسد.
هوش مصنوعی: عقل را به درد می‌آورد چشمی که راه درست و دلخواه را انتخاب کند.
هوش مصنوعی: همیشه باید در یاد خدا بود و از سرگرم شدن با نفس بی‌فایده و حواس‌پرتی دوری جست.
هوش مصنوعی: اگر اراده کسی بلند باشد، دیگر از مقام‌های بالا نترسد و به راحتی در برابر هیچ قدرتی قرار نگیرد.
هوش مصنوعی: در هر نفس که بر فراز چرخ می‌زند، پرچم جدیدی به اهتزاز درمی‌آید و این نشان از تأثیر و حضور ملک در آنجا می‌باشد.
هوش مصنوعی: کتاب عشق را تنها کسی می‌خواند که از جان خود مایه می‌گذارد، اما چه کسی می‌تواند فهم کند آنچه او می‌داند؟
هوش مصنوعی: کسی که صاحب سرزمین دائمی می‌شود، در جایگاه پادشاهی قرار می‌گیرد که هیچ محدودیتی ندارد.
هوش مصنوعی: اگرچه ممکن است من بتوانم به توصیف حال او پرداخته و توضیحات زیادی بدهم، ولی در نهایت نمی‌توانم به خوبی احساسات و وضعیت واقعی او را بیان کنم.
هوش مصنوعی: کسی نمی‌تواند عمق دریا را پیدا کند، زیرا آب صاف توسط پرده‌ای پوشیده شده است.
هوش مصنوعی: پرنده‌ای که آبی است، جز آب چیزی نخواهد، چرا که او از عذاب خاک رنج می‌برد.
هوش مصنوعی: محل زندگی ماهیان در آب قرار دارد و آب آنها هم به مانند شراب است.
هوش مصنوعی: اگر غیر از آب چیزی شیرین در دنیا باشد، یقیناً آن زهر خواهد بود.
هوش مصنوعی: اولیا مانند ماهیانی هستند که در دریا زندگی می‌کنند و دائماً حق به عنوان دریا در کنار آنها حضور دارد و مأمن و پناهگاهشان است.
هوش مصنوعی: غیر از دریا برای آنها اهمیت زیادی ندارد، زیرا در برابر دریا، چیز دیگری برای آنها ارزش ندارد و تنها دریا برایشان مورد توجه است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.