چو گویی که هر دانش آموختم

ز خود وامِ بی دانشی توختم

یکی نغز بازی کند روزگار

که بنشاندت پیش آموزگار

کسی را که مغزش بود پرشتاب

فراوان سخن باشد و دیریاب

ز دانش چو جانِ ترا مایه نیست

به از خامشی هیچ پیرایه نیست

ناکام شدم به کامِ دشمن

تا خود ز توام چه کام‌روزیست؟

مرغی‌ست دلم بلند پرواز

لیکن ز قضاش، دام روزی‌ست

حال اگر ز آنچه بود تیره‌ترست

عاقبت دل فروز خواهد بود

شب نبینی که تیره‌تر گردد

آن زمانی که روز خواهد بود

بر من این رنج بگذرد که گذشت

ملکِ خاقان و دولتِ قیصر

مجمرِ او از درون طبع از برون‌سو عود‌سوز

نقشِ او بیرون و قدرت از درون‌سو خامه‌زن

زهر در کامِ او شکر گشتی

سنگ در دستِ او گهر گشتی

روغنِ مصریّ و مشکِ تبّتی را در دو وقت

هم مزکّی سیر باشد هم معرّف گندنا

گل در میانِ کوره بسی دردسر کشید

تا بهرِ دفعِ دردِسر آخر گلاب شد

بالله که مبارکست آن کس را روز

کز اوّلِ بامداد رویت بیند

اندرین بحرِ بی‌کرانه چو غوک

دست و پائی بزن ، چه دانی، بوک

چندانک نگه میکنم اندر چپ و راست

من مردِ غمت نیم، بدین دل که مراست

نمانی مگر بر فلک ماه را

نشائی مگر خسروی‌گاه را

بکامِ تو گردد سپهرِ بلند

تنت شاد باشد دلت ارجمند

چرخ از دهنم نواله‌در خاک افکند

دولت قدحم پیشِ لب آورد و بریخت

به درنگر، ای دل، مرو آنجای بخیره

کان ره نه بپایِ چو توئی یافته باشد

بر کیسهٔ طرّار منه چشم که ناگاه

تا در نگری جیبِ تو بشکافته باشد

صورتی از فرشته نیکوتر

دیو رویت نماید از خنجر

لَو کَانَتِ الاَمرَاضُ مَحمُولَهًٔ

یَحمِلُهَا القَومُ عَنِ القَومِ

حَمَلتُ عَن جِسمِکَ ثِقلَ الاَذَی

حَملَ جُفُونِی ثِقلَ النَّومِ

رخم مخواه که خرشید راست در حقّه

لبم محوی که سیمرغ راست در منقار

خواهی که بیازمائی این دوست مرا

جان خواستن تو بین و جان دادنِ من

فَاوُوا اِلَیهِ وَ لَا تَبغُوا بِه بَدَلاً

مَن ضَرَّهُ اللَّیثُ لَم یَنفَعهُ سِرحَانُ