دل خسته و جان فگار و مژگان خونریز

رفتم بر آن یار و مه مهرانگیز

من جای نکرده گرم گردون به ستیز

زد بانگ که هان چند نشینی برخیز

بربندم چشم خویش و نگشایم نیز

تا روز زیارت تو ای یار عزیز

ای فقر بخاست روز بازار تو خیز

در کوکبه سپاه سالار آویز

ای نصرت دین بخیر بگشای نخیز

ای کفر زریر بوحلیم است گریز

ای پیر خردمند پگه‌تر برخیز

وآن کودک خاکبیز را بنگر تیز

پندش ده گو که نرم نرمک می‌بیز

مغز سر کیقباد و چشم پرویز

ای پیرِ خردمند پِگَهْ‌تر برخیز،

وان کودکِ خاک‌بیز را بنگر تیز،

پندش ده و گو که، نرم‌نرمک می‌بیز،

مغزِ سرِ کیقباد و چشمِ پرویز!

ای پیرِ خردمند! بگَه‌تر برخیز

و آن کودکِ خاک‌ْبیز را بنگر تیز

پندش ده و گو که نرمْ نرمکْ می‌بیز

مغزِ سرِ کیقباد و چشمِ پرویز

ای در سر زلف تو صبا عنبر بیز

وی نرگس شهلای تو بس شورانگیز

هر قطره که می‌چکد ز خون دل من

در جام وفای تست کژدار و مریز

ای خم شکسته بر سر چاه کمیز

با سوزن سوفار درشت سر تیز

مستیز که با او نه برآید بستیز

نی تو نه چو تو هزار زنار آویز

ای همچو محمد و حسن با تمیز

فرزند حسن را چو پدر دار عزیز

تا او پسر خویش بنام تو کند

او را چو محمد و حسن دارد نیز

نایی بر من به خانه‌ای شورانگیز

وانگه که بیایی به هزاران پرهیز

چون بنشینی خوی بدت گوید خیز

ناآمده بهتری تو چون دولت تیز

بازار قبول گل چو شد خوش خوش تیز

گفتم که به باغ در شو ای دلبر خیز

گل گفت که آب قدمش خیره مریز

ما دست گلابگر گرفتیم و گریز

گر صبر نِه‌ای، ای دل پر خون بگریز

ور خصم نِه‌ای، ای فلک دون بگریز

ای راحت خسته گر نخفتی باز آی

وی دولت خفته گر نمردی بر خیز

تا کی باشی ز عافیت در پرهیز

با خلق به آشتی و با خود به ستیز؟

ای خفتهٔ بی خبر اگر مرده نه‌ای

روز آمد و رفت، تا به کی خُسبی؟ خیز!

شمع آمد و گفت: آمده‌ام  رنگ آمیز

بر چهره ز ابر آتشین طوفان ریز

من از سر عشق میزنم لاف و تو هم

تا خود که برد زین دو به سر آتش تیز

بامدعیان چو آب و آتش مامیز

چون باد زخاک تا توانی برخیز

خواهی که چو خاک آب رویت نبرند

چون باد سبک مباش و چون آتش تیز

ای خوی تو همچو اشک من رنگ آمیز

وی بر دل من ز زلف تو رستا خیز

الحق چه نکو بیکدگر افتادند

آن زلف دل آویز و دل زلف آویز

آمد بر من دوش نگاری سر تیز

شیرین سخنی شکر لبی شورانگیز

با روی چو آفتاب بیدارم کرد

یعنی که چو آفتاب دیدی برخیز

ای ذره ز خورشید توانی بگریز

چون نتوانی گریخت با وی مستیز

تو همچو سبوئی و قضا همچون سنگ

با سنگ مپیچ و آب خود را بمریز

بازآمدم اینک که زنم آتش نیز

در توبه و در گناه و زهد و پرهیز

آورده‌ام آتشی که می‌فرماید

کای هرچه به جز خداست از جا برخیز

ماییم و توی و خانه خالی برخیز

هنگام ستیز نیست ای جان مستیز

چون آب و شراب با حریفان آمیز

چندانکه رَسَم به جای، کژ دار و مریز