آشنایی خلق درد سر است

منقطع باش تا ندانندت

به در کس مرو ز بهرِ طمع

تا ز در همچو سگ نرانندت

گر شوی گوشه گیر چون ابرو

[...]

آدمی و بهایم از خاک است

شرف آدمی به ادراک است

کلبه‌ای کاندرو به روز و به شب

جای آرام و خورد و خواب منست

بر جمادات فضل آدمیان

هیچ بیرون ازین دو معنی نیست

چون ازین هر دو مرد خالی گشت

آدمی و بهیمه هر دویکی است

کافران را که آدمی نسبند

[...]

برترین پایه مرد را عقل است

بهترین مایه مرد را تقوی است

کلبه‌ای کاندرو به روز و به شب

جای آرام و خورد و خواب من است

هر چه در مجلس ملوک بود

همه در کلبهٔ خراب من است

رحل و اجزا نان خشک برو

[...]

دوستان را غنیمتی پندار

هر یکی پنج روزه مهمان است

مرد باید که راستگو باشد

گر ببارد بلا برو چو تگرگ

سخن راست، گو، مترس که راست

نبرد روزی و نیارد مرگ

تو و طوبی و ما و قامت یار

فکر هر کس به قدر همت اوست

گر من آلوده دامنم چه زیان

همه عالم گواهِ عصمت اوست

طمع خام بین که قصّهٔ فاش

از رقیبان نهفتنم هوس است

ترک ماسوی کس نمی‌نگرد

آه از این کبریا و جاه و جلال

بس که شنیدی صفت روم و چین

خیز و بیا ملک سنائی ببین

تا همه دل بینی بی حرص و بخل

تا همه جان بینی بی کبر و کین

پای نه و چرخ به زیر قدم

[...]

طلب ای عاشقانِ خوش رفتار

طرب ای شاهدان شیرین کار

تا کی از خانه، هان ره صحرا

تا کی از کعبه هین درِ خمار

زین سپس دست ما و دامن دوست

[...]

این جهان بر مثال مرداریست

کرکسان گرد او هزار هزار

این مر آن را همی کشد مخلب

آن مر این را همی زند منقار

آخرالامر بر پرند همه

[...]

ای درون پرور و برون آرای

ای خردبخش بی خرد بخشای

کفر و دین هر دو در رهت پویان

وحدهُ لاشریک لَه گویان

هرزه بیند روان بیننده

[...]

با بدان کم نشین که صحبتِ بد

گرچه پاکی ترا پلید کند

آفتاب ار چه روشن است او را

پاره‌ای ابر ناپدید کند

گر ثنایی سزای او باشد

از لبِ کبریایِ او باشد

فکرت جان و دل چه اندیشد

خاطرِ آب و گل چه اندیشد

در ثنایش که کارِ امکان نیست

[...]

تا تویی در میانه خالی نیست

چهرهٔ وحدت از غبار شکی

گر حجاب خودی براندازی

عشق و معشوق و عاشق است یکی

هست در کوی یار خانهٔ ما

لن ترانی بود ترانهٔ ما