بردن حسد از حال کسان طور خرد نیست

زنهار که از طور خرد دور نباشی

از خلق طمع همچو حسد مایه رنج است

بگسل طمع از خلق که رنجور نباشی

به قول خوش چو نیابی ز چنگ خصم رهایی

به آن بود که زبان را به ناخوشی بگشایی

چو قفل خانه به آهستگی گشاده نگردد

پی شکستنش آن به که سوی سنگ گرایی

چرا بی موجبی خونم بریزی

که خواهی بی گنه با من ستیزی

جز به تدبیر خرد از سر خود دفع مکن

با تو شریر اگر شور و شری گیرد پیش

به تضرع مسپر راه خلاصی که به آن

از بدش گر گذرانی بتری گیرد پیش

بسط کن جامیا بسیط سخن

که ازان خوبتر بساطی نیست

لیک خامش نشین و دم درکش

طبع را گر در آن نشاطی نیست

نیست کافی نشاط طبع تو نیز

[...]

چون ببینی ز آشنا عیبی

گر به بیگانگان نگویی به

زانکه در کیش آخراندیشان

عیب پوشی ز عیب جویی به

تک و پوی خامه درین طرفه نامه

که جامی بدو کرد طبع آزمایی

به وقتی شد آخر که تاریخ هجرت

شود نهصد ار هشت بر وی فزایی

هر کسی را لقب مکن مؤمن

گرچه از سعی جان و تن کاهد

تا نخواهد برادر خود را

آنچه از بهر خویشتن خواهد

هر که در حبّ و بُغض و منع و عطا

نبودش دل به غیر حق مایل

نقدِ ایمان خویش را یابد

بر مَحَکّ قبولِ حق کامل

مُسْلِم آنکس بُوَد به قَول رسول

گرچه عامی بُوَد وَ گر عالِم

که بهر جا بُوَد مسلمانی

باشد از قول و فعل او سالم

بذل کن مال و خوی نیکو وزر

راه ایمان اگر همی پویی

زانکه در هیچ مؤمنی با هم

نشود جمع بُخل و بدخویی

آدمی را ز پیری افزاید

هر زمان در بنای عمر خَلَل

لیک در وی جوان شود دو صفت

حرص بر جمع مال و طول اَمَل

به تو نعمت ز دست هر که رسد

نِه به میدان شکرگویی، پای

کی به شکر خدا قیام کند

تارکِ شکرِ بندگان خدای

رحم کن رحم، زانکه بر رخ تو

درِ رحمت جز از تو نگشاید

تا تو بر دیگران نبخشایی

أَرْحَمُ الرَّاحِمِین نبخشاید

هدفِ لعنتِ خدای آمد

دُنییُ و هرچه هست در دنییٰ

غیرِ ذکرِ خدا که صاحب ذکر

در دو عالم به رحمت است اُولیٰ

گرچه هست آفتابِ رحمتِ حق

شاملِ ذرّه ذرّۀ عالَم

باد از آن دور بندۀ دینار

باد از آن دور بندۀ درهم

ای کز آلودگیِّ تو شب و روز

فاقه و فقر تو زیاده شود

بی طهارت مباش تا بر تو

روزیِ تنگ تو گشاده شود

دیگر از وی مدار چشم وفا

هر که شد با تو در جفا گستاخ

زانکه هرگز دو بار مؤمن را

نگزد مار از یکی سوراخ

مرد را هرچه بگذرد به زبان

عیب باشد ورای آن کردن

وعده در ذمّۀ کَرَم قرض است

فرض باشد ادای آن کردن

ای شده مَحْرَمِ مجالس، پس

راز هر مجلسی امانت تست

مکن افشای راز مجلسِ کس

زانکه افشای آن خیانت تست