کورش آئین‌های نیک آورد درکشور پدبد

شیوهٔ قانون‌گزاری او به عالم گسترید

جاده‌ها افکند و در فرسنگ‌ها خرسنگ چید

نیز او ایجاد کرد آئین چاپار و برید

در نخستین جنگ چون بی‌نظمی لشگر بدید

[...]

اردشیر از آن سخن پیچید و دم اندر کشید

پیش شاهنشه جز از فرمانبری راهی ندید

سوی‌ بابک نامه‌ای بنوشت و کرد آن غم پدید

بابک او را پندها بنوشت و دادش بس نوید

نوجوان نزد ستوران پایگاهی برگزید

[...]

چه‌رن که‌شد روز، اردوان‌جست‌و کنیزک را ندید

هم درآن ساعت حدیث رفتن آنان شنید

در پی آنان فراوان تاخت لیکن کم رسید

پور او بهمن ز ملک پارس لشکرها کشید

اردشیر آمد به دریا بار و منزل برگزید

[...]

خود شنیدی ای ملک اخبار هارون‌الرشید

کز کمال و عدل و رادی بوده در گیتی وحید

درگه بخشش نگفتی کاین طریف است آن تلید

در ره جنبش نگفتی کاین قریب است آن بعید

نیز عبدالله مأمون بود در دانش فرید

[...]

پس به لگزستان شد و زانجا به اسپاهان چمید

هم در اسپاهان برید شاه عثمانی رسید

شاه اندر نامهٔ او، رنگ یکرنگی ندید

خشمگین سوی حدود ملک او لشکرکشید

زین خبر آشوب شد در ملک عثمانی پدید

[...]

شد فراهانی تباه و گشت اتابک ناپدید

بر سپهسالار هم از مفسدان آفت رسید

دیر شد هنگام اصلاحات و شد مویش سپید

گشت از درباریان سفله یکسر ناامید

در سیاست چاره‌ای جز روز طی کردن ندید

[...]

با زنان او گفت کآرایش کنید

خوبش را در چشم مردان افکنید

مرد را او نطق و ذوق شعر داد

در پیام و لابه‌اش کرد اوستاد

این مژده به گوش من رسانید

کزرحمت حق مباش نومید

روزی دو سه صبرکن به امید

از رحمت حق مباش نومید

خورشید امید باز تابید

[...]

شرح لوی شانزده نبود مفید

پند فراگیر ز عبدالحمید

رشتهٔ گفتار به هر سو کشید

تا سخن از شیعی و سنی رسید

کوه به‌سر، بهر نثارش کشید

یک‌ طبق از گوهر و سیم سپید

قلب صنوبر ز فراقش کفید

تا قد آن سرو دلارام دید

قطره‌ای از عالم بالا چکید

درگهرش جوهر عرفان پدید

گشت یکی گنج به عهدش پدید

قفل به در خورده و هشته کلید

بر سر و ریشش‌به‌دو مویی، پدید

زاغ سیه همدم باز سپید

شاه چو آن مشکل آسان بدید

وآن دو عجب قصه از آنان شنید

قوای روس اگر روکند به بحر سفید

تو روی راحت و عزت دگر نخواهی دید

گرفتم آن که صانع را توان دید

چو در اکناف عالم‌ نور خورشید

نظامی حذف کرد «‌آیین جمشید»

ز «‌راح روح‌» هم دامن فروچید

بود از ابطال عرب‌، صخر شرید

پیش از اسلام به‌عهدی‌، نه بعید