رفتم به سر تربت محمود غنی

گفتم که چه برده ای ز دنیای دنی؟

گفتا که دو گز زمین و ده گز کرباس

تو نیز همین بری، اگر صد چو منی

ای آن که خلاصهٔ چهار ارکانی

بشنو سخنی ز عالم روحانی

دیوی و ددی و ملکی، انسانی

با توست هر آنچه می نمایی، آنی

ای ناطق اگر به مرکز جسمانی

حاصل نکنی معرفت سبحانی

فردا که علایق از بدن قطع شود

در ظلمت جهل جاودان در مانی

ای نفس گذشت عمر در حیرانی

خود سیر نمی شوی ز بی سامانی

نه لذت زندگی خود می یابی

نه راحت مردگی تن می‌دانی

گر با تو فلک بدی سگالد، چه کنی؟

ور سوخته‌ای از تو بنالد، چه کنی؟

ور غم زده‌ای شبی به انگشت دعا

اقبال تو را گوش بمالد، چه کنی؟

ای دل ز غبار تن اگر پاک شوی

تو روح مقدسی، بر افلاک شوی

عرش است نشیمن تو، شرمت بادا

کآیی و مقیم خطهٔ خاک شوی

تا خاص خدای را تو از جان نشوی

بر مرکب عشق مرد میدان نشوی

شیران جهان پیش تو روبه باشند

گر تو سگ نفس را به فرمان نشوی

ای لطف تو دستگیر هر خود رایی

وی عفو تو پرده پوش هر رسوایی

بخشای بر آن بنده که اندر همه عمر

جز درگه تو هیچ ندارد جایی

تا دیدهٔ دل ز دیده‌ها نگشایی

هرگز ندهند دیده‌ها بینایی

امروز از این شراب جامی در کش

مسکین تو که در امید پس فردایی

زنهار در این راه مجازی نائی

تا کار حقیقتی نسازی، نائی

این ره ره مردان و سراندازان است

جان بازان اند، تا نبازی نائی

یا رب چو بر آرندهٔ حاجات تویی

هم قاضی کافهٔ مهمات تویی

من سّر دل خویش چه گویم با تو

چون عالم سر و الخفیات تویی

ای نسخهٔ نامهٔ الهی که تویی

وی آینهٔ جمال شاهی که تویی

بیرون ز تو نیست هر چه در عالم هست

از خود بطلب، هر آن چه خواهی که تویی

ای پریشان کرده عمدا، زلف عنبربیز را

بر دل من دشنه داده غمزهٔ خونریز را

شد فروزان آتش سودایت اندر جان و دل

درفکن در جام بی‌رنگ آب رنگ آمیز را

می پیاپی، بی محابا ده، میندیش از حریف

[...]

در مقامی که رسد زو به دل و جان آسیب

نبود جان خردمند ز رفتن به نهیب

ناشکیبا مشو ار باز گذارد جانت

خانه ای را که ز ویران شدنش نیست شکیب

تن یکی خانهٔ ویرانی و بی سامانی ست

[...]

دارم دلی مخاطره جوی بلا پرست

سرگشته رایِ گم شده عقلِ هوا پرست

با درد و غم به طبع، چو یاری وفا نمای

با جان خود به کینه، چو خصمی جفا پرست

سعیَم هبا شده است و طلب بیهده، از آنک

[...]

بگسلم از تو، با که پیوندم؟

از تو گر بگسلم به خود خندم

بخت بیدار یاور من شد

ناگهان زی در تو افکندم

بندها بود بر من، اکنون شد

[...]

سرگشته وار بر تو گمان خطا برم

بی آنکه هیچ راه به چون و چرا برم

از جان و از تنم نتوانم به شرح گفت

کاندر رهت، ز هر دو، چه مایه بلا برم

من رخت بینوایی تن بر کجا نهم؟

[...]

در آب و گل که آورد، آیین جان نهادن؟

بر دوش جان نازک، بار گران نهادن؟

شاداب شاخ جان را، از بوم جاودانی

برکندن از چه علت، در خاکدان نهادن؟

ز آوردن تن و جان، با هم چه سود بینی

[...]

رنگ از گل رخسار تو گیرد گل خود روی

مشک از سر زلفین تو دریوزه کند بوی

شمشاد ز قدّت به خم، ای سرو دل آرا

خورشید ز رویت دژم، ای ماه سخن گوی

از شرم قدت سرو فرومانده به یک جای

[...]

خود را به عقل خویش یکی بر گرای، خود

تا چیستی و چندی؟ ای مرد پر خرد

جانی؟ تنی؟ چه گوهری از گوهران، همه؟

کار تو دادن است ز هر کار، یا ستد؟

مار خزنده، یا نه، ستور دونده‌ای؟

[...]