دگرگون کشور هندوستان است

دگرگون آن زمین و آسمان است

مجو از ما نمازِ پنج‌گانه

غلامان را صف‌آرایی گران است

ز محکومی مسلمان خودفروش است

گرفتارِ طلسمِ چشم و گوش است

ز محکومی رگان در تن، چنان سست

که ما را شرع و آیین، بارِ دوش است

یکی اندازه کن سود و زیان را

چو جنت جاودانی کن جهان را

نمی‌بینی که ما خاکی‌نهادان

چه خوش آراستیم این خاکدان را؟

تو می‌دانی حیاتِ جاودان چیست؟

نمی‌دانی که مرگِ ناگهان چیست؟

ز اوقات تو یکدم کم نگردد

اگر من جاودان باشم زیان چیست؟

به پایان چون رسد این عالَمِ پیر

شود بی‌پرده هر پوشیده تقدیر

مکن رسوا حضور خواجه، ما را

حسابِ من ز چشمِ او نهان گیر

بدن وامانده و جانم در تک و پوست

سوی شهری که بطحا در ره اوست

تو باش اینجا و با خاصان بیامیز

که من دارم هوای منزل دوست

«الا یا خیمگی خیمه فروهل

که پیشاهنگ بیرون شد ز منزل»

خرد از راندن محمل فرو ماند

زمام خویش دادم در کف دل

نگاهی داشتم بر جوهر دل

تپیدم ، آرمیدم در بر دل

رمیدم از هوای قریه و شهر

به باد دشت وا کردم در دل

ندانم دل شهید جلوه کیست

نصیب او قرار یک نفس نیست

به صحرا بردمش افسرده تر گشت

کنار آب جوئی زار بگریست

مپرس از کاروان جلوه مستان

ز اسباب جهان برکنده دستان

بجان شان ز آواز جرس شور

چو از موج نسیمی در نیستان

به این پیری ره یثرب گرفتم

نوا خوان از سرود عاشقانه

چو آن مرغی که در صحرا سر شام

گشاید پر به فکر آشیانه

گناه عشق و مستی عام کردند

دلیل پختگان را خام کردند

به آهنگ حجازی می سرایم

«نخستین باده کاندر جام کردند»

چه پرسی از مقامات نوایم

ندیمان کم شناسند از کجایم

گشادم رخت خود را اندریں دشت

که اندر خلوتش تنها سرایم

سحر با ناقه گفتم نرم تر رو

که راکب خسته و بیمار و پیر است

قدم مستانه زد چندان که گوئی

بپایش ریگ این صحرا حریر است

مهار ای ساربان او را نشاید

که جان او چو جان ما بصیر است

من از موج خرامش می شناسم

چو من اندر طلسم دل اسیر است

نم اشک است در چشم سیاهش

دلم سوزد ز آه صبحگاهش

همان می کو ضمیرم را برافروخت

پیاپی ریزد از موج نگاهش

چه خوش صحرا که در وی کاروانها

درودی خواند و محمل براند

به ریگ گرم او آور سجودی

جبین را سوز تا داغی بماند

چه خوش صحرا که شامش صبح خند است

شبش کوتاه و روز او بلند است

قدم ای راهرو آهسته تر نه

چو ما هر ذره او دردمند است

امیر کاروان آن اعجمی کیست؟

سرود او به آهنگ عرب نیست

زند آن نغمه کز سیرابی او

خنک دل در بیابانی توان زیست

مقام عشق و مستی منزل اوست

چه آتش ها که در آب و گل اوست

نوای او به هر دل سازگار است

که در هر سینه قاشی از دل اوست