ز ماتمخانه ما نغمه عشرت کجا خیزد؟
سپند از آتش ما تنگدستان بینوا خیزد
نصیحت برنینگیزد زمین گیران غفلت را
ره خوابیده هیهات است از بانگ درا خیزد
عبوس زاهد خشک از می گلگون نگردد کم
مگر در سوختن چین از جبین بوریا خیزد
پشیمانی ندارد در طلب از پای افتادن
درین وادی کسی کز پا درآید بی عصا خیزد
به خاموشی مباش از انتقام عاجزان ایمن
که سیل از کوهسار خاکساران بی صدا خیزد
به وصل از دامن عاشق ندارد دست دلگیری
که ممکن نیست زنگ آهن از آهن ربا خیزد
درون پرده دل با خیالش خلوتی دارم
که صحبت می خورد بر هم سپندی گر زجا خیزد
دو عالم را به یک پیمانه می بخشند مخموران
اگر قارون نشیند با می آشامان گدا خیزد
مگو تأثیر در افغان سنگین دل نمی باشد
که دل را آب سازد ناله ای کز آسیا خیزد
سعادت نیست چون ذاتی، شقاوت می شود آخر
نخواهم دولتی کز سایه بال هما خیزد
اگر قسمت نگیرد دست ما گم کرده راهان را
چه از پای طلب آید، چه از دست دعا خیزد؟
ز تن پرور کند پهلو تهی آثار درویشی
که از پهلوی فربه زود نقش بوریا خیزد
زعشق پاکدامن مدعا این است عاشق را
که از بزم تو یک ره با دل بی مدعا خیزد
جدایی مشکل است از دشمن جانسوز اگر باشد
کز آتش دور چون گردد سپند، از وی صدا خیزد
ازان صائب نظر از خاک پایش برنمی دارم
که سازد چشم روشن گریه ای کز توتیا خیزد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن شاعر به مضامین مختلفی چون عشق، اندوه، فقر، و روحانیت پرداخته است. او از وضعیت تیرهدلانی که در غفلت هستند، یاد میکند و به ناامیدی زاهدان خشکمغز اشاره میکند. شاعر میگوید که در دنیای عشق، دلهای عاشق قادر به جدایی از معشوق نیستند و به تأثیر نالههای دل اشاره میکند که میتواند تاثیرگذار باشد. همچنین به سرنوشت و قسمت اشاره کرده و میگوید که ممکن است سعادت از شقاوت ناشی شود. در نهایت، او از جدایی سخت و دردآور از دشمن سخن میگوید و بر این اساس، خواستههای عاشق را بدون هیچ ادعایی بیان میکند. در کل، شعر به تنگناهای انسانی و تلاش برای احساس ارتباط و عشق پرداخته است.
هوش مصنوعی: از خانهی غم و اندوه ما، نغمههای شادی چگونه سر بر میآورند؟ خاکستر از آتش سوزان ما، چه بر حسب بینوایی و تنگدستی دیگران برمیخیزد؟
هوش مصنوعی: نصیحتهای موعظهگرانه نمیتواند تأثیری بر افرادی که در غفلت و خوابزدگی به سر میبرند، بگذارد. از صدای دروازه بیدار شدن، نمیتوان انتظار داشت که آنها به هوش بیایند یا حرکتی کنند.
هوش مصنوعی: زاهد سختگیری که همیشه عبوس و جدی است، هیچگاه از شراب خوشرنگ و خوشبو خوشحال نمیشود، مگر اینکه در عذاب و مشقت از رنجی که بر او میگذرد، چین و چروکهایی بر پیشانیاش نمایان شود.
هوش مصنوعی: هیچ پشیمانی در پیجویی و تلاش در این مسیر وجود ندارد. کسی که بدون عصا و کمک از پا در بیفتد، دوباره برمیخیزد.
هوش مصنوعی: از انتقام افرادی که ناتوان هستند غافل مشو، چرا که ممکن است مانند سیلی که به طور ناگهانی از کوهها سرازیر میشود، این خطر به آرامی به سراغت بیاید.
هوش مصنوعی: عاشق برای رسیدن به وصال معشوق نمیتواند دلگیر باشد، زیرا ارتباط و جاذبهای قوی بین آنها وجود دارد که مانند جاذبه آهنربا و آهن است و جدایی یا فاصله نمیتواند آن را کمرنگ کند.
هوش مصنوعی: در دل خود با خیال او تنهایی و آرامش دارم، حتی اگر این خیال از جای خود بلند شود و به حائر بیفتد.
هوش مصنوعی: مستهای دنیا حتی اگر فردی ثروتمند و مانند قارون هم در کنارشان باشد، آنقدر به خوشی و شادی ادامه میدهند که فقرای جامعه هم به آرامی از کنار آنها بلند میشوند و به سوی آن لذتها میروند.
هوش مصنوعی: نگو که ناله و فریاد در دل شخصی که سنگین و بیاحساس است تأثیری ندارد، زیرا حتی یک نالهای که از دوردستها به گوش برسد میتواند دل را نرم کرده و احساسی ایجاد کند.
هوش مصنوعی: خوشبختی به خاطر ذاتهایی نیست و در نهایت شقاوت به وجود میآید. من دولتی را نمیخواهم که از سایهی بال پرندهای بزرگ برگردد.
هوش مصنوعی: اگر نصیب ما نشود، چه فرقی میکند که تلاش کنیم یا دعا کنیم، در هر صورت گمراهان به راه نمیآیند.
هوش مصنوعی: کسی که از نعمتهای دنیوی دوری میگزیند و به زندگی ساده و زاهدانه روی میآورد، از دل این سادگی، نشانههای درویشی و معنویت نمایان میشود. در حالی که فرد چاق و مرفه، با زندگی راحت و پر رونق خود، از چنین معنویتی دور است.
هوش مصنوعی: از عشق پاکدامن، این خواسته وجود دارد که عاشق باید از محفل تو، با دلی آرام و بدون ادعا، یک بار خارج شود.
هوش مصنوعی: جدایی از کسی که برایت مهم و عزیز است، دردناک و سخت است. اگر کسی که دوستش داری، مانند آتش سوزان باشد، چگونه میتوان به راحتی از او دور شد؟ در این حال، حتی در دوری هم صدای او در دل انسان میپیچد.
هوش مصنوعی: من از خاک پای او چشمم را برنمیدارم، تا شاید او با گریهای که از اشکهایش به اصالت و روشنی میرسد، دل من را روشن کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ز اشک دیده بیدرد زنگ از دل کجا خیزد؟
اثر در دل ندارد گریه ای کز توتیا خیزد
ازان بر آسمان ساید سرش از سرفرازیها
که پیش پای هر خار و خسی آتش زجاخیزد
مسلم کی گذارد ناله مظلوم ظالم را؟
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.