پاره های دل گران بر دیده خونبار نیست
جای در چشم است آن کس را که بر دل بار نیست
غافلان اندیشه از سنگ ملامت می کنند
ورنه کبک مست را پروایی از کهسار نیست
پرده خواب است ظلمت روشنایی دیده را
چشم پوشیدن ز اوضاع جهان دشوار نیست
پیش ما کوتاه دستان کز هوس آزاده ایم
خار بی گل در صفا کم از گل بی خار نیست
سرمه سازد سنگ را برق نگاه احتیاط
پیش عاقل سنگلاخ دهر ناهموار نیست
غفلت ما بی شعوران را نمی باید سبب
پای خواب آلود را افسانه ای در کار نیست
سیم و زر چون آب شد، از بوته پاک آید برون
با خجالت جرم را حاجت به استغفار نیست
بیستون در پنجه فرهاد شد چون موم نرم
عاشقان را احتیاج زر دست افشار نیست
در ته پیراهن آیینه شکر می خورند
طوطیان را گر به ظاهر نسبت زنگار نیست
چون فلاخن هر که نگشاید بغل از شوق سنگ
پیش این کودک مزاجان قابل آزار نیست
بر سمندر شعله جانسوز آب زندگی است
عشق چون باشد، در آتش زندگی دشوار نیست
می گریزند از خیال یار وحشت پیشگان
بوی گل را در حریم بی دماغان بار نیست
غافلند از مرگ، مردم، ورنه در روی زمین
کیست کز تن آفتابش بر لب دیوار نیست؟
خورد عالم را و بندد بر شکم سنگ مزار
سیر چشمی در بساط خاک مردمخوار نیست
آنچه باید کم نمی گردد، که در ایام دی
نخل ها بی برگ گردد سایه چون در کار نیست
ذوق طفلی در نمی یابند تمکین پیشگان
هر کجا دیوانه ای در کوچه و بازار نیست
از دل مجروح صائب شور عالم را بپرس
بی نمک داند جهان را هر دلی کافگار نیست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بررسی حالات انسانی و عواطف آدمی میپردازد. شاعر از دلستونی و چشمان گریان میگوید و به وضعیت انسانهایی که با مشکلات زندگی دست و پنجه نرم میکنند، اشاره میکند. او به غفلت مردم نسبت به واقعیتها و مرگ میپردازد و نشان میدهد که بسیاری از افراد در دنیای خود غرق شدهاند و از عمق زندگی بیخبرند.
شاعر همچنین نسبت به عشق و حرارت زندگی سخن میگوید و تأکید میکند که عشق با وجود چالشها، زیبا و ضروری است. او به بیتفاوتی برخی افراد نسبت به زیباییها و حقیقت زندگی اشاره میکند و نشان میدهد که در چهره انسانها به راحتی میتوان درک کرد که کدامیک غافل از واقعیت هستند و کدامیک به مرگ و گذرا بودن زندگی آگاهی دارند.
در نهایت، با استفاده از تشبیهات و تصاویر زیبا، شاعر وضعیت انسان معاصر را به تصویر میکشد و به ما یادآوری میکند که درک لذتهای ساده و واقعی زندگی، نیازمند چشم باز و دلی آگاه است.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که کسی که دلش پر از غم و اندوه نیست، نمیتواند احساس درد و رنج را در چشمانش نشان دهد. برعکس، کسی که دلش سنگین و پر از بار احساسات منفی است، ممکن است چشمانش پر از اشک باشد، اما اگر دلش سبک باشد، این غم در چشمانش نمایان نخواهد شد.
هوش مصنوعی: بیخبران به اشتباه دیگران را سرزنش میکنند، در حالی که کبک مست هیچ نگرانی از ارتفاع و کوهها ندارد.
هوش مصنوعی: زندگی گاهی اوقات میتواند به مانند یک خواب یا توهم به نظر برسد و در چنین وضعیتی، درک واقعیات جهان میتواند کار سادهای نباشد. اما اگر چشمتان را بر روی واقعیتها ببندید و در غبار تاریکیها غرق شوید، فهمیدن اوضاع دشوار نخواهد بود.
هوش مصنوعی: ما افرادی هستیم که از خواستهها و تمایلات نفسانی دوری میکنیم. در این حال، افرادی که دستهایشان کوتاه است و نمیتوانند به خواستههای خود برسند، بهطور طبیعی در وضعیت بهتری به سر میبرند. حتی یک خار بدون گل در یک محیط پاک و زیبا، بهتر از گلی است که خار آن را همراهی میکند.
هوش مصنوعی: نگاه دقیق و مراقبتی میتواند به چیزی سخت و بیارزش مانند سنگ، جلوه و زیبایی بخشد. این در حالی است که در دنیای پر از چالش و ناهمواری، نیاز به احتیاط و هوش برای عبور از موانع وجود دارد.
هوش مصنوعی: بیخبری ما نادانها نباید موجب خوابآلودگی و کسالت ما شود، چرا که داستانی در کار نیست.
هوش مصنوعی: فلزات گرانبهایی مانند طلا و نقره، وقتی در آب ذوب شوند، به حالت مایع در میآیند و سپس با احتیاط از بوته خارج میشوند. در اینجا اشاره به این است که گناهان نیز مانند این فلزات میتوانند از دل پاک بیرون بیایند و نیازی به توبه ندارند.
هوش مصنوعی: کوه بیستون در دستان فرهاد به مانند موم نرم و آسان است، زیرا عاشقان نیازی به زر و زینت ندارند و عشق آنها ارزشمندتر از هر چیزی است.
هوش مصنوعی: در انتهای پیراهن، پرندگان رنگارنگ و زیبا به مانند طوطیها در آینه شکری خوشمزه میخورند. اگرچه به ظاهر چیزی زنگ خورده و کهنه به نظر میآید، اما در واقع زیبایی و لذت در آن نهفته است.
هوش مصنوعی: هر کسی که از محبت و شوق خود را کنار بکشد و در دلش فشاری ایجاد کند، نمیتواند به این کودک که به خاطر روحیهاش نمیتواند اذیت و آزار را تحمل کند، آسیبی برساند.
هوش مصنوعی: شعلهای که سمندر را نوازش میکند، نشاندهندهٔ عشق است؛ اگر عشق اینگونه باشد، پس تحمل سختیها و چالشهای زندگی در آتش زندگی آسان خواهد بود.
هوش مصنوعی: افرادی که دچار ترس و وحشت هستند، از فکر کردن به معشوق فرار میکنند، زیرا بوی گل، به کسانی که احساساتی سرد و بیاحساس دارند، اثر نمیگذارد.
هوش مصنوعی: مردم از مرگ غافلند، ولی اگر کمی فکر کنند، درمییابند که هیچکس در روی زمین نیست که از تابش خورشید بر دیوار اطرافش بیخبر باشد.
هوش مصنوعی: عالم، با دانش خود، همه چیز را میبلعد، اما بر سنگ مزار خود، سیر چشمش را در خاک قرار میدهد؛ چون آدمخواری در این دنیا وجود ندارد. این جمله به نوعی به مفهوم انتقال و فراموشی میپردازد، که با وجود همه دستاوردها و آمال، در نهایت همه چیز به خاک برمیگردد و هیچکس در این مسیر، دیگری را نمیخورد یا نمیبلعد.
هوش مصنوعی: آنچه باید کم شود، هرگز کاهش نمییابد؛ چون در فصل سرد، درختان نخل بیبرگ میشوند، ولی سایهاش از بین نمیرود، زیرا در آنجا کار و فعالیتی وجود ندارد.
هوش مصنوعی: ذوق و شوق کودکی را بزرگترها درک نمیکنند؛ هر جا که دیوانگی و شگفتی وجود دارد، نشانهای از خلاقیت و بازیگوشی در کوچه و بازار احساس نمیشود.
هوش مصنوعی: از دل و احساس دردمند صائب بپرسید که آیا کسی میتواند حقیقت دنیا را بفهمد؟ اینجا دنیای بیاحساسی وجود ندارد و هر کسی که ابله باشد، نمیتواند عمق احساسات را درک کند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
اندرین گیتی به فضل و رادی او را یار نیست
جز کریمی و عطا بخشیدن او را کار نیست
تیز بازاری همی بینم سخا را نزد او
اینت بازاری که در گیتی چنین بازار نیست
از پی نام بلند و از پی جاه عریض
[...]
جز جفا با اهل دانش مر فلک را کار نیست
زانکه دانا را سوی نادان بسی مقدار نیست
بد به سوی بد گراید نیک با نیک آرمد
این مر آن را جفت نی و آن مر این را یار نیست
مرد دانا بدرشید و چرخ نادان بد کنش
[...]
روز محشر عاشقان را با قیامت کار نیست
کار عاشق جز تماشای و صال یار نیست
از سر کویش اگر سوی بهشتم می برند
پای ننهم که در آنجا وعدهٔ دیدار نیست
روز کوشیدن چو تیغت شیر جان او بار نیست
روز بخشیدن چو کفت ابر گوهر بار نیست
نابریده تیغ تو روز وغا پولاد نیست
نابسوده کف تو روز عطا دینار نیست
در خور گفتار هرکس مر ترا گفتار نیست
[...]
ذوالجلال است آن که در وصف جلالش بار نیست
هرچه خواهد آن کند کاری برو دشوار نیست
ملک او را ابتدا و انتها و عزل نیست
ذات او را آفت و کیفیت و مقدار نیست
آن خداوندی که هست او بینیاز از بندگان
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.