گنجور

 
رفیق اصفهانی

محمدحسین معروف به ملا حسین اصفهانی متخلص به رفیق در سال ۱۱۵۰ هجری قمری در اصفهان زاده شد. پدرش سبزی‌فروش بود. وی در اصفهان تحصیلات خود را آغاز نمود و در ادبیات برجسته شد. او در انجمن ادبی مشتاق اصفهانی شرکت داشت و از شاگردان او بود.
وی در سال ۱۲۱۲ هجری قمری در اصفهان درگذشت و در نجف به خاک سپرده شد. نظمی تبریزی ماده تاریخ وفات وی را به این صورت سروده است:

با وفات رفیق بتوان گفت:

اوستاد یگانه رفت ای‌وای

از دیار مهین سخن‌سنجان

شاعر جاودانه رفت ای‌وای

گر کسی سال مرگ او خواهد

گو: رفیق از میانه رفت ای‌وای


نسخه‌ای از دیوانی او شامل قصاید و غزلیات و رباعیات، به خط میر  عبدالباقی بن میرحسن قزوینی در کتابخانهٔ ملی ایران موجود است. دیوان وی به کوشش احمد کرمی تصحیح و منتشر شده است.
آثار وی از روی نسخهٔ آماده شده به همت مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان در گنجور در دسترس قرار گرفته است.

این آمار از میان ۲٬۴۴۵ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۳۵۳ ۱۴٫۴۴
۲ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۳۲۲ ۱۳٫۱۷
۳ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۲۸۷ ۱۱٫۷۴
۴ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۲۱۶ ۸٫۸۳
۵ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۲۰۱ ۸٫۲۲
۶ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۱۹۶ ۸٫۰۲
۷ مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) ۱۷۲ ۷٫۰۳
۸ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۱۵۳ ۶٫۲۶
۹ فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) ۸۱ ۳٫۳۱
۱۰ مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) ۷۶ ۳٫۱۱
۱۱ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) ۷۰ ۲٫۸۶
۱۲ فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف) ۶۱ ۲٫۴۹
۱۳ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۵۷ ۲٫۳۳
۱۴ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۵۷ ۲٫۳۳
۱۵ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۳۸ ۱٫۵۵
۱۶ فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) ۲۸ ۱٫۱۵
۱۷ مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) ۱۶ ۰٫۶۵
۱۸ فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) ۱۴ ۰٫۵۷
۱۹ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن (رمل مثمن مخبون) ۷ ۰٫۲۹
۲۰ فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) ۷ ۰٫۲۹
۲۱ مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض) ۷ ۰٫۲۹
۲۲ مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) ۷ ۰٫۲۹
۲۳ مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) ۷ ۰٫۲۹
۲۴ مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف) ۶ ۰٫۲۵
۲۵ مفاعلن فع مفاعلن فع مفاعلن فع مفاعلن فع ۶ ۰٫۲۵

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزل ۲٬۳۱۶ ۹۴٫۷۲
۲ قطعه ۷۸ ۳٫۱۹
۳ رباعی ۳۸ ۱٫۵۵
۴ غزل/قصیده/قطعه ۱۳ ۰٫۵۳

آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۲۱ بیت و کوتاه‌ترین شامل ۱ بیت شعر است):

ردیف تعداد ابیات شعر فراوانی درصد از ۳۶۴ شعر
۱ ۷ ۱۶۵ ۴۵٫۳۳
۲ ۶ ۵۰ ۱۳٫۷۴
۳ ۸ ۳۸ ۱۰٫۴۴
۴ ۹ ۳۲ ۸٫۷۹
۵ ۵ ۲۷ ۷٫۴۲
۶ ۲ ۲۰ ۵٫۴۹
۷ ۱ ۱۳ ۳٫۵۷
۸ ۱۰ ۹ ۲٫۴۷
۹ ۱۱ ۳ ۰٫۸۲
۱۰ ۱۴ ۲ ۰٫۵۵
۱۱ ۲۱ ۱ ۰٫۲۷
۱۲ ۱۶ ۱ ۰٫۲۷
۱۳ ۴ ۱ ۰٫۲۷
۱۴ ۱۵ ۱ ۰٫۲۷
۱۵ ۳ ۱ ۰٫۲۷

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است (بخش‌هایی که در این جدول نیامده‌اند فاقد شعر بوده‌اند):

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ دیوان اشعار ۲٬۴۴۵ ۱۰۰٫۰۰