نخوانده فرق سر از پای، عزم کو کردیم
نکرده پرسش چوگان، هوای گو کردیم
بکار خویش نپرداختیم، نوبت کار
تمام عمر، نشستیم و گفتگو کردیم
بوقت همت و سعی و عمل، هوس راندیم
بروز کوشش و تدبیر، آرزو کردیم
عبث به چه نفتادیم، دیو آز و هوی
هر آنچه کرد، بدیدیم و همچو او کردیم
بسی مجاهده کردیم در طریق نفاق
ببین چه بیهده تفسیر «جاهدوا» کردیم
چونان ز سفره ببردند، سفره گستردیم
چو آب خشک شد، اندیشهٔ سبو کردیم
اگر که نفس، بداندیش ما نبود چرا
ملول گشت، چو ما رسم و ره نکو کردیم
چو عهدنامه نوشتیم، اهرمن خندید
که اتحاد نبود، اینکه با عدو کردیم
هزار مرتبه دریای چرخ، طوفان کرد
از آن زمان که نشیمن درین کرو کردیم
نه همچو غنچه، بدامان گلبنی خفتیم
نه همچو سبزه، نشاطی بطرف جو کردیم
چراغ عقل، نهفتیم شامگاه رحیل
از آن بورطهٔ تاریک جهل، رو کردیم
بعمر گم شده، اصلا نسوختیم، ولیک
چو سوزنی ز نخ افتاد، جستجو کردیم
بغیر جامهٔ فرصت، که کس رفوش نکرد
هزار جامه دریدند و ما رفو کردیم
تباه شد دل از آلودگی و دم نزدیم
همی بتن گرویدیم و شستشو کردیم
سمند توسن افلاک، راهوار نگشت
به توسنیسش، چو یک چند تاخت، خو کردیم
ز فرط آز، چو مردار خوار تیره درون
هماره بر سر این لاشه، های و هو کردیم
چو زورمند شدیم، از دهان مسکینان
بجبر، لقمه ربودیم و در گلو کردیم
ز رشوه، اسب خریدیم و خانه و ده و باغ
باشک بیوه زنان، حفظ آبرو کردیم
از آن ز شاخ حقایق، بما بری نرسید
که ما همیشه حکایت ز رنگ و بو کردیم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به نقد وضعیت اجتماعی و انسانی میپردازد و نشان میدهد که چگونه افراد به جای عمل و تلاش واقعی، تنها به سخنوری و گفتگوهای بیفایده پرداختهاند. او به هوسها و آرزوهای بیثمر اشاره میکند و یادآور میشود که در طول عمر، بدون کوشش و همت، فقط به نفاق و بازیهای ظاهری مشغول بودهاند.
شاعر همچنین به این نکته میپردازد که اگر نفس انسان بد باشد، هیچ چیز خوب نمیتواند از آن تولید شود. او به بیعملی و غفلت جامعه اشاره کرده و میگوید که با وجود تمام ادعاها و تلاشها، هیچ پیشرفتی حاصل نشده است. در نهایت، شاعر به دگرگونیهای اجتماعی و معنوی اشاره دارد و میگوید که در واقع، همواره در جستجوی حقیقت و معنای واقعی بودیم، اما به دلیل آلودگیهای روحی و اجتماعی، نتایج مثبتی حاصل نکردهایم.
هوش مصنوعی: ما بدون اینکه به جزئیات توجه کنیم، تصمیم گرفتیم که اقدام کنیم و در این مسیر، بدون اینکه سوالی بپرسیم، امید و آرزوهایی در سر داریم.
هوش مصنوعی: ما به کارهای خود اهمیت ندادیم و وقت خود را صرف گفتوگو کردیم، در حالی که عمرمان در حال گذر بود و زمانی برای کار نداشتیم.
هوش مصنوعی: در زمان تلاش و کوشش، آرزوهای خود را به عمل درآوردیم و برای به نتیجه رسیدن، به تدبیر و تلاش خود ادامه دادیم.
هوش مصنوعی: ما بیهوده به چه چیزهایی افتادیم، هر جهالت و نفسی که دیو (نماد بدی) به ما نشان داد، دیدیم و درست مانند او عمل کردیم.
هوش مصنوعی: ما برای رسیدن به حقیقت تلاش زیادی کردیم، اما ببین چقدر بیهوده مفهوم «مبارزه کنید» را تحلیل کردیم.
هوش مصنوعی: وقتی که سفره را برداشتند، ما سفرهامان را پهن کردیم و وقتی آب خشک شد، به فکر پر کردن پیاله افتادیم.
هوش مصنوعی: اگر نفس ما بداندیش نبود، پس چرا ما مثل همیشه ناامید شدیم، در حالی که راه و رسم خوبی را پیش گرفتیم؟
هوش مصنوعی: زمانی که ما توافقی را امضا کردیم، شیطان به خاطر این که اتحاد واقعی وجود نداشت، به ما خندید که توانستیم با دشمن خود چنین کاری کنیم.
هوش مصنوعی: از آن زمان که در این دنیا سکونت گزیدیم، هزار بار دریا و آسمان طوفان به راه انداختند.
هوش مصنوعی: نه مانند غنچهای در دامن گل آرام گرفتیم و نه مانند سبزهای به سوی آب زندگی شاداب و سرزنده حرکت کردیم.
هوش مصنوعی: در شب هنگام سفر، چراغ عقل را خاموش کردیم و از آن تاریکی جهل دور شدیم.
هوش مصنوعی: ما در طول عمرمان چیزی را گم نکردیم و به آن اهمیتی ندادیم، اما وقتی سوزنی از نخ افتاد، به دنبال آن رفتیم و جستجو کردیم.
هوش مصنوعی: بدون فرصتی که کسی به ما نداد، هزاران لباس پاره شدهاند و ما تنها در حال تعمیر و مرمت هستیم.
هوش مصنوعی: دل ما از آلودگی و گناهان خراب شد، اما هیچگاه از آن سخن نگفتیم. به تدریج خود را تسلیم کرده و تلاش کردیم تا پاکسازی کنیم.
هوش مصنوعی: در این بیت اشاره به اسبی دارد که در آسمان در حال دویدن است و به سمت پیروزی میرود. وقتی مدتی به این کار ادامه میدهد، ما نیز به آن عادت کردهایم و به نوعی با آن همراستا شدهایم.
هوش مصنوعی: از شدت آز و طمع، مانند موجودی مرده و بیروح، همیشه بر روی این موضوع بیاهمیت و بیمعنی سر و صدا و خروش کردیم.
هوش مصنوعی: وقتی که قوی و توانا شدیم، به زور از فقرا و بینوایان لقمهای گرفتیم و در گلوی خود انداختیم.
هوش مصنوعی: با استفاده از رشوه به خریدن توشه و امکانات زندگی مانند اسب، خانه، دهکده و باغ پرداختیم، و در این مسیر سعی کردیم آبرو و حیثیت خود را حفظ کنیم.
هوش مصنوعی: از آنجا که حقایق همیشه در دسترس ما نیستند، ما همواره داستانهایی از زیباییها و ظواهر را نقل کردهایم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 شما حاشیه بگذارید ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.