خداوندا دلم بی نور تنگست
دل من سنگ و کوه طور سنگست
دلم را غوطه ده در چشمه نور
تجلی کن که موسی هست در طور
وگر زین ناسزا دل عار داری
کرم بسیار و دل بسیار داری
دلی ده چون محبت پاکدامان
دلی پاکیزه گوهرتر زایمان
دلی مرهم گذار ، آرام نشناس
لبش مست مکیدنهای الماس
دل ریشی که وقت کاوش نیش
نه او از نیش و نیش از وی شود ریش
برافروز آتشی در سینه من
که سوزد راحت دیرینه من
درآن آتش فکن جان مرا فرش
ولیکن شو پناه فرش تا عرش
برونم زآتش دل دار در تب
درون بحری کن از آتش لبالب
در آن بحری لبالب زآتش تیز
چنان طوفان بیتابی بر انگیز
که هنگام هجوم موج بر موج
حضیضش مضطرب تر باشد از اوج
بپوشان چهره ام را خلعت زرد
بنوشان سینه ام را شربت درد
چه شربت آب کوثر امت او
گلو سوز محبت لذت او
بیارا شهر دل را تحت تا فوق
بگو نا کو متاع لذت ذوق
مزاج کام ده ناکامیم را
بلند آوازه کن خوشنامیم را
هر آن محنت که عشق از وی گریزد
بفرما تا بجانم بر ستیزد
دماغم را بجامی تازه گردان
لبم را دشمن خمیازه گردان
بده صافی که چون بر مغز تازد
جبین معرفت گلرنگ سازد
هوس را بسکه بگشادم در گنج
گهر جستم ، صدف بردم بصد رنج
کنون عمریست کین طبع ادب ساز
همی بوسد در گنجینه راز
کلید گنج معنی ده بدستم
وگرنه مستم اینک در شکستم
چو عقلم شمع بیداری برافروز
چو شوقم گرم رفتاری در آموز
زبانی ده بگفتن گرم وچالاک
کش از گرمی بود آتش عرقناک
در یکدانه گر کمتر فشانم
بده گنجی کزان به برفشانم
روایی ده متاع کاسدم را
بانصاف آشنا کن حاسدم را
کرامت کن بعرفی چند جامی
می آرام سوز دردنامی
که چون لب جرعه سنج ساغر آید
فغان نوش نوش از غم بر آید
بنام آنحکیم مصلحت کار
قدم لغزان به پیش عقل بردار
که در صهبا زبدمستان نهفتن
جواهر از تهی دستان نهفتن
دهد آبی بعقل همت آموز
که گردد تشنگی را گوهر افروز
گه از دورش در اندازد بگرداب
گه از موجش در افشاند زپایاب
بنام آن برون سوز درون سنج
گشاد آموز مفتاح در گنج
دهد آنگه لبی بس خشک و خاموش
که هان ای تشنه اینک جرعه مینوش
بنام آن طبیب راحت افروز
دل بیگانگانرا صحبت آموز
که یابد خسته چون نامحرمی را
بجان لرزان به بیند بیغمی را
ببازیچه مزاج آراستنها
از او جز او بزاری خواستنها
گسستن سبحه و زنار بستن
صنم گفتن وز او خامش نشستن
عنایت را عنان از ما نتابد
بدنبال مراد ما شتابد
بنوعی تحفه امید گیرد
که نومیدی زغم نازاده میرد
تعالی الله زهی گنج عنایت
زهی بحر گهر سنج عنایت
شمار جود او کردن نشاید
مگر هم علم او با او بر آید
زبانرا مرغ دستان سنج دل کرد
ترنم را بنام او بحل کرد
خرد را کاوش مغز سخن داد
وز آن سرچشمه سر برزد بمن داد
عنایت کرد گنج بندگی نام
وزو سرمایه آغاز و انجام
بهشتی با دو عالم سرو آزاد
بمزد هیچ یعنی بندگی داد
محبت را کلید گنج دل کرد
ملامت را بخون او بحل کرد
ز روی عشق چشم عافیت دوخت
خرابی را عمارتها در آموخت
گلی از شاخ فطرت بر نیارد
که حیرت نقشی از وی برندارد
منه انگشت رد بر نقش دیوار
که آنجا جلوه هم بوده در کار
قناعت کن بدین برهان و تن زن
فضولی را مده زنهار دامن
بیا عرفی لب آلوده در بند
بدستانی که می سنجی فروخند
نوای عندلیب نیست هیهات
مسنج این نغمه در باغ مناجات
زبانرا باز دار از تیغ رانی
بسست این ترکتازی بر معانی
وگر تلخی کند شور سیه مست
عنان بیخودی نگذارد از دست
زبان معذرت میبوس و میتاز
که بخشاید مگر داننده راز
سمند معنیت در زیر زین باد
دو عالم گوهرت در آستین باد
ایا بخت سخن از خواب برخیز
چو نخل طبع من شاداب برخیز
زند عرفی صلای خوش کلامی
چه خوانی بر سر خاک نظامی
زد اینک تخت گویائی بشیراز
سبک برخیز و خواب آلوده میتاز
بخواب آلودگی کن طی فرسنگ
که وقت از چشم مالیدن شود تنگ
مگو این بوسه گاه اهل معنیست
که این معنی صواب و رفت اولیست
کنون درگاه عرفی بوسه گاهست
ترا از گنجه تا شیراز راهست
بیا دلق وداع انداز در دوش
بکش قبر نظامی را در آغوش
طلب کن همت پاک از مغاکش
زیارت نامه بستان زخاکش
که نزد آن شهنشاه معانی
توان ره یافتن زین ارمغانی
چگویم کاورم در گنجه شیراز
ترا بنمایم آن گنجینه راز
بگویم فاش و برقع برگشایم
منم کین نغمه بر خود میسرایم
دو منظورم بود در خوش کلامی
که حاجت داشت بر هر یک نظامی
یکی هم آنکه ماند این نسخه در پیش
که نوشش بر مسیحا میزند نیش
یکی آنگوهر افروز گهر سنج
که یکسر شبچراغم جوید از گنج
سهیل از آسمان بیند نه اطلس
صفا از کعبه جوید بی مقرنس
گران لفظی که بر معنی کند زور
نسنجد گر سلیمان گفت و گرمور
هر آن معنی که لفط او سقیم است
نبخشاید اگر در یتیم است
گلی کز خار دامانش درید است
صبا گر داده از دستش پرید است
گهر جوید ولی از معدن خاص
خذف ریزد ولی از دست غواص
اگر سحبان خشن آرد ببازار
بدنیا سنجد وگردد خریدار
وگر عرفی بمستی نغمه سنجد
ز خجلت دادن بلبل نرنجد
نه خویشاوند فرهادم نه مزدور
که بی روغن چراغش را دهم نور
نه خسرو را زشیرین دایگانم
که بر وی تیزتر باشد زبانم
ز عرض حسن شیرین بی نیازم
رسد بر خسرو و فرهاد نازم
از اینها در گذر اسرار جوباش
بعشق آویز و رمز آموز او باش
بگویم داستان عشق فرهاد
که مستانرا سرودی میدهم یاد
نه زان دست این قلم را کرده ام تیز
که سنجم نامه شیرین و پرویز
اگر آن نامه رازش ناگشادست
تراز وی قیامت ایستادست
وگر زان و الهی بر قول دستان
که گردی هوشیار از رمز مستان
سراسر سر عشق است این ترانه
همه بلبل پرد زین آشیانه
کسی کو یافت کین بازیچه رنگست
زبان عشق با گوشش بجنگست
کس از این نکته گر دانش فزونست
نداند عشق میداند که چونست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این قطعه به خداوند دعا میکند و از او نور و محبت میطلبد. او دلی پاک و روشن میخواهد که بتواند به حقیقت محبت دست یابد. شاعر با بیان احساسات عمیق خود، خواهان آتش عشق و اشتیاقی است که او را از غمها و دردها نجات دهد. او در جستجوی کمال و الهام است و میخواهد به معانی عمیق زندگی دست یابد. همچنین، شاعر به نیازهای روحی و عاطفی خود اشاره میکند و تأکید میکند که عشق و محبت کلید درک واقعیات زندگی است. با نگاهی به تاریخ و اساطیر، او عشق را به عنوان نیرویی بیپایان معرفی میکند که نه تنها انسانها را به هم پیوند میدهد بلکه آنها را به سوی فهم و حقیقت سوق میدهد.
هوش مصنوعی: ای خدا، دلم بینور و تاریک است، مثل کوهی از سنگ که هیچ نوری به آن نمیتابد.
هوش مصنوعی: دلم را در چشمهی نور غرق کن، تا مانند موسی که در کوه طور با تجلی الهی مواجه شد، روشنایی و الهام بگیرم.
هوش مصنوعی: اگر از این بدگوییها آزردهخاطر هستی، اندیشه کن که مهربانی و محبت زیادی در دل تو وجود دارد.
هوش مصنوعی: دل را به محبت بیآلایش و پاک اختصاص بده، زیرا دل پاک و خالص بهتر از هر چیزی میتواند زایشی ارزشمند و باارزش داشته باشد.
هوش مصنوعی: دل تسکین دهندهای دارد که آرامش را نمیشناسد، لبهایش از مکیدن زیباییهای الماس، شبیه به حالت مستی است.
هوش مصنوعی: دل شکستهای که در جستجوی درد است، نه او به نیش زدن کسی میپردازد و نه آن نیشها از او ناشی میشوند.
هوش مصنوعی: در دل من آتشی برافروز که آرامش دیرینم را بسوزاند.
هوش مصنوعی: در آن آتش، جان من را بسوزان، اما در عین حال، برایم پناهگاهی باش از زمین تا آسمان.
هوش مصنوعی: خود را از آتش دل بیرون میآورم و در درونم در حال جوش و خروش هستم. دلم آتشین است و درونم پر از حرارت و احساسات داغ و سوزان.
هوش مصنوعی: در آن دریای پر از آتش تند، طوفانی از هیجان و اضطراب به پا خیز.
هوش مصنوعی: وقتی که امواج به هم میرسند و شرایط به هم ریخته میشود، در زیرین و پایین بودن احساس نگرانی و بیقراری بیشتری دارد تا وقتی در اوج و بالاترین نقطه قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: چهرهام را با لباس زرد بپوشان و در درونم را با حسرت و درد پر کن.
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی اشاره دارد به شربت شیرین و روحنواز بهشتی به نام کوثر که مظهر محبت و عشق است. این شربت به قدری دلنشین و خوشایند است که انسان را به وجد میآورد و در عین حال اشتیاق نسبت به آن عشق و محبت را در دل زنده میکند.
هوش مصنوعی: دل را به شادی و نشاط بیارای و از لذتهای زندگی بگو تا روح و جانت را سیراب کند.
هوش مصنوعی: حالت و طبع ما را که در رسیدن به کامیابی ناکام ماندهایم، مشهور و شناخته شده کن تا نام نیک و خوبی ما نیز برجسته شود.
هوش مصنوعی: هر سختی و دشواری که عشق از آن فاصله بگیرد، اجازه بده تا به جانم بیفتد و با من مبارزه کند.
هوش مصنوعی: به من انرژی بده و حالم را خوب کن، تا بتوانم بر خستگی و کسالت غلبه کنم.
هوش مصنوعی: یک شراب صاف به من بده که وقتی بر سرم ریخته شود، آگاهی و معرفت را رنگین و زیبا کند.
هوش مصنوعی: بسیار دنبال آرزوها و خواستههایم رفتم و پس از تلاش فراوان، به جواهراتی رسیدم، اما به سختی و زحمت زیاد به آنها دست یافتم.
هوش مصنوعی: اکنون مدت زیادی است که این روحیهی ادب و فرهنگ، همواره در تلاش است تا به رازهای نهفته و ارزشمند دست یابد و آنها را در آغوش بگیرد.
هوش مصنوعی: من کلید گنج معرفت را در دست دارم، و اگر این کلید را نداشتم، اکنون در حال مستی و حیرانی بودم.
هوش مصنوعی: وقتی که عقل من روشنایی بیداری را به وجود میآورد، شوق من نیز به رفتار و عمل گرم میشود و به یادگیری و تجربههای جدید میپردازد.
هوش مصنوعی: زبان پرقدرت و سریع است و وقتی گرم میشود، مانند آتش باعث عرقریزی میشود.
هوش مصنوعی: اگر در یک دانه کمتر بریزم، به من گنجی بده تا بتوانم آن را در بقیه پخش کنم.
هوش مصنوعی: محصولات من را با انصاف به آشناها نشان بده و حسدورزانم را بشناس.
هوش مصنوعی: به من لطف کن و در عیش و نوش چند لیوان می بنوش تا بتوانم از درد و رنج خود آرامش بگیرم.
هوش مصنوعی: زمانی که لبهای انسانی به لبهی لیوان میرسد و جرعهای از شراب را مینوشند، صدای خوش و شادابی ناشی از این نوشیدن به سمتی دیگر از احساسات، یعنی غم، منتقل میشود.
هوش مصنوعی: به نام خداوند حکیم، مصلحت کارها را در نظر بگیر و با احتیاط و دقت پیش برو.
هوش مصنوعی: در میخانه، کسانی که مستند و غرق در شادی هستند، جواهرات را پنهان میکنند تا از دست آنهایی که چیزی ندارند، دور بمانند.
هوش مصنوعی: نظری به هوش و درایت میافکند که چگونه میتوان با آگاهی، تشنگی را به چیزهای باارزش تبدیل کرد.
هوش مصنوعی: گاهی از دور به چاه میافتد و گاهی از امواجش به ساحل میرسد.
هوش مصنوعی: با نام کسی که آتش درون را میسوزاند و اندازهگیری میکند، شروع کن و کلید گنج را از او بیاموز.
هوش مصنوعی: زمانی که لبان خشک و خاموشی به تو نشان داده میشود، بدان که در این لحظه، ای تشنه، میتوانی جرعهای بنوشی.
هوش مصنوعی: به نام آن پزشک که آرامشبخش دلهای بیگانگان است، بیایید از سخنگویی با او بیاموزیم.
هوش مصنوعی: کسی که خسته و بیتاب است، مانند کسی که به یک نامحرم نگاه میکند، با ترس و نگرانی به وضعیت بیخیالی دیگران نگاه میکند.
هوش مصنوعی: در این دنیا هر چیزی که بخواهیم یا به دنبالش باشیم، تنها به خود او وابسته است و نمیتوانیم در این زمینه دلخوش به چیز دیگری باشیم.
هوش مصنوعی: رهایی از زنجیرها و بستن پابند، حرف زدن از معشوق و سکوت کردن به خاطر او.
هوش مصنوعی: مهر و لطف الهی به دست ما نیست و نمیتوانیم آن را کنترل کنیم. اما همواره به دنبال رسیدن به هدفهایمان هستیم و برای دستیابی به خواستههایمان تلاش میکنیم.
هوش مصنوعی: شخصی به نوعی هدیهای از امید میگیرد، زیرا ناامیدی از درد و غم به طور طبیعی از بین میرود.
هوش مصنوعی: خداوند بزرگ و والا، که بخششهایش گنجینهای از نعمتهاست، و دریاچهای از ارزشها و جواهرات است.
هوش مصنوعی: نمیتوان به ویژگی بخشندگی او اشاره کرد، مگر اینکه هم علم و دانایی او نیز در کنار آن وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: زبان، مانند پرندهای در دستان دل، با نغمهای خوش به یاد او آرامش یافت و به بیان احساسات پرداخته است.
هوش مصنوعی: ذهن و فکر انسان به جستجوی دانش و حکمت میپردازد و از این جستجو، آگاهی و علم به او اعطا میشود.
هوش مصنوعی: تو را لطفی شامل حال شده که به مقام بندگی نائل آمدهای، این مقام گنجی ارزشمند است و اساس و پایۀ همه چیز، از ابتدا تا انتها، سرمایهای بزرگ برای تو محسوب میشود.
هوش مصنوعی: در بهشت، که نماد خوشبختی و آزادی است، هیچ چیز به ارزش بندگی و خدمت به خدا نمیرسد.
هوش مصنوعی: عشق به عنوان راهی برای دسترسی به گنجینههای درون دل شناخته میشود و سختیها و انتقادات را به وسیلهی احساسات عمیق و واقعی در خود حل میکند.
هوش مصنوعی: به خاطر عشق، چشمانش را بر روی شادی بست و به ویرانیها آموخت که چگونه به ساخت و ساز بپردازند.
هوش مصنوعی: گلهایی که از طبیعت به وجود میآیند، هرگز نمیتوانند بدون اینکه تاثیر و زیبایی خود را نشان دهند، شکوفا شوند.
هوش مصنوعی: به دیوار که نگاه میکنی، اثر انگشتت را روی آن نگذار، چون آنجا هم زمانی زیبایی و جلوهای داشته است.
هوش مصنوعی: به اندازهی خود راضی باش و در کار دیگران دخالت نکن، زیرا این کار ممکن است ایجاد مشکل کند.
هوش مصنوعی: بیا عرفی، با لبانی که به دنیا آلوده است، به کسانی بپیوند که در حال قیمتگذاری و ارزشیابی هستند و به تو لبخند میزنند.
هوش مصنوعی: صدای بلبل در باغ مناجات وجود ندارد، پس چرا این نغمه را تقلید میکنی؟
هوش مصنوعی: زبانت را از زخم زبان و تندی نگهدار، زیرا این بیانصافی بر مفاهیم لطمه میزند.
هوش مصنوعی: اگر تلخی کند، شوری که از شراب سیاه به دست آمده، کسی را از خودبیخودی دور نمیکند و او را رها نمیسازد.
هوش مصنوعی: بهتر است با زبان نرم و حسن کلام از دیگران عذرخواهی کنی و به دل آنها بروی، زیرا ممکن است کسی که رازها را میداند، به تو بخشش کند.
هوش مصنوعی: نتایج و ارزشهای وجودت را در دست داری و میتوانی با قدرت و سرعت به جلو بروی. دنیا به تو و استعدادهایت وابسته است و در دست توست که چطور از آن بهرهبرداری کنی.
هوش مصنوعی: ای بخت، همچون نخی که سر از خواب برمیخواهد، بیدار شو و به زندگی من شادابی و نشاط ببخش.
هوش مصنوعی: آیا نغمهی زیبا و دلنشینی که عرفی میخواند، بر روی مزار نظامی چه نشان میدهد؟
هوش مصنوعی: اکنون زمان آن فرا رسیده است که از جایی که هستی برخیزی و سرزنده و پر انرژی به سمت جلو حرکت کنی. این هشدار به تو میدهد که از خواب غفلت بیدار شوی و به فعالیت و تلاش بپردازی.
هوش مصنوعی: به خواب فرو رو و سفر را آغاز کن، چرا که زمان به سرعت میگذرد و فرصت به تنگی میکشد.
هوش مصنوعی: نگو که این بوسه فقط برای اهل معناست، چرا که درک صحیح و درست از این مسئله مقدم و مهمتر است.
هوش مصنوعی: اکنون درگاه عرفی، جایی است برای بوسه دادن تو، از گنجه تا شیراز راهی است.
هوش مصنوعی: بیا لباس وداع بپوش و در آغوش بگیر یاد و خاطر نظامی را.
هوش مصنوعی: از عمق دلخواه خود، اراده و همت پاکی را بخواه و از خاک آن، شناسنامه و هویت او را بردار.
هوش مصنوعی: در نزد آن پادشاه بزرگ، میتوان به معانی عمیق دست پیدا کرد و از این هدیه بهرهمند شد.
هوش مصنوعی: چه بگویم که تو را در دل شیراز پنهان کردهام، میخواهم آن راز گرانبها را به تو نشان دهم.
هوش مصنوعی: میخواهم به صراحت بگویم و پرده را کنار بزنم، من کسی هستم که این آواز را برای خودم میزنم.
هوش مصنوعی: در کلام شیرین و دلنشین من، دو هدف وجود داشت که نیاز به نظم و ترتیب برای هر یک از آنها لازم بود.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که نسخی از دارو یا درمانی که به دست مسیحا (نجاتدهنده) است، ممکن است به سمت او نیز آسیب بزند یا آسیب برساند. به عبارت دیگر، حتی بهترین درمانها یا نجاتدهندهها نیز ممکن است در شرایط خاصی خطراتی داشته باشند و عواقبی غیرمنتظره ایجاد کنند.
هوش مصنوعی: شخصی که مانند یک مروارید درخشان و ارزشمند است، به دنبال جواهرات بامعنایی میگردد که بتواند شبچراغ زندگیاش را روشن کند.
هوش مصنوعی: سهیل که ستارهای درخشان است، در آسمان میدرخشد و برای پیدا کردن عظمت و زیبایی، به کعبه مینگرد، نه به زینتهای ظاهری و کمرنگ.
هوش مصنوعی: کسی که به زیبایی و بلاغت سخن میگوید، اگرچه از کلمات سنگینی استفاده کند، نمیتواند ارزش واقعی و عمیق آن را به تصویر بکشد. حتی اگر این گفتار از شخصیتهای بزرگ مثل سلیمان یا گرمور باشد، باز هم نمیتواند به عمق مفهوم برسد.
هوش مصنوعی: هر معنایی که واژهاش سالم نیست، اگر در مورد یتیمی باشد، مورد بخشش قرار نخواهد گرفت.
هوش مصنوعی: گلی که به خاطر خارهایی که به دامنش چسبیده، لطمه خورده است، حالا اگر نسیم به او برسد، به سرعت از دستانش دور میشود.
هوش مصنوعی: جواهرات باید از معادن خاص خود استخراج شوند، اما گاهی به دست غواصان نمیرسند.
هوش مصنوعی: اگر اسب خوبی به بازار بیاید، حتی اگر کمی زشت باشد، باز هم خریداری خواهد داشت.
هوش مصنوعی: اگر عارف در حال مستی به زیبایی نغمهخوانی بپردازد، بلبل به خاطر شرم و خجالت ناراحت نخواهد شد.
هوش مصنوعی: من نه از خانواده فرهاد هستم و نه کسانی که برای پول کار میکنند، که چراغ او را بدون روغن روشن کنم.
هوش مصنوعی: من نه آن قدر به خسرو نزدیک هستم که بتوانم به زبان شیرینی با او سخن بگویم؛ زیرا بر وی، زبان من تندتر و بامزهتر است.
هوش مصنوعی: از زیبایی دلنشین بینیازم، حتی اگر به خسرو و فرهاد ببالند.
هوش مصنوعی: از این مسائل عبور کن و به عشق بپرداز و رمز و رازهای آن را بیاموز.
هوش مصنوعی: قصه عشق فرهاد را برایتان میگویم که یادآور سرودهای شاد و مستانه است.
هوش مصنوعی: من این قلم را تیز نکردهام تا به وسیلهاش نامه شیرین و پرویز را بسنجم.
هوش مصنوعی: اگر آن نامه که رازی در خود دارد، به آشکار شدن نرسیده است، پس حتماً عواقب و پیامدهای سنگینی در انتظار آن خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر بر قول دستان و الهی توجه کنی، مانند کسی هوشیار خواهی شد که از رازهای دلربا آگاه است.
هوش مصنوعی: این ترانه کاملًا درباره عشق است و به نوعی شبیه به صدای پرندهای است که در این لانه میخواند.
هوش مصنوعی: کسی که حقیقت عشق را درک نکرده و آن را فقط یک بازی سطحی میداند، در واقع از شنیدن و فهمیدن عمق احساسات باز میماند.
هوش مصنوعی: هیچکس نمیتواند به دانش و آگاهی بالای خود در مورد عشق اعتماد کند، بلکه فقط عشق است که میفهمد چطور باید باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.