شمسهٔ نُه مسند هفت‌اختران
ختم رسل خاتم پیغمبران
احمد مرسل که خرد خاک اوست
هر دو جهان بستهٔ فتراک اوست
تازه‌ترین سنبل صحرای ناز
خاصه‌ترین گوهر دریای راز
سنبل او سنبله روز‌تاب
گوهر او لعل‌گر ِ آفتاب
خندهٔ خوش زان نزدی شکرش
تا نبرَد آب صدف گوهرش
گوهر او چون دل سنگی نخَست
سنگ چرا گوهر او را شکست؟
کرد جدا سنگ ملامت‌گر‌ش
گوهری از رهگذر گوهرش
یافت فراخی گهر از دُرج تنگ
نیست عجب زادن گوهر ز سنگ
آری از آنجا که دل سنگ بود
خشکی سوداش در آهنگ بود
کی شدی این سنگ مفرح گزای
گر نشدی دُر‌شکن و لعل‌سای
سیم دیت بود مگر سنگ را؟
کامد و خست آن دهن تنگ را؟
هر گهری کز دهن سنگ خاست
با لبش از جمله دندان بهاست
گوهر سنگین که زمین کان اوست
کی دیت گوهر دندان اوست؟
فتح بدندان دیتش جان‌کنان
از بن دندان شده دندان‌کنان
چون دهن از سنگ به خونابه شست
نام کرم کرد به‌خود بر درست
از بن دندان سر دندان گرفت
داد به‌شکرانه کم آن گرفت
ز‌آرزوی داشته دندان گذاشت
کز دو جهان هیچ به‌دندان نداشت
در صف‌ِ ناورد‌گه‌ِ لشکرش
دست علم بود و زبان خنجر‌ش
خنجر او ساخته دندان نثار
خوش نبود خنجر دندانه‌دار
این‌همه چه؟ تا کرمش بنگرند
خار نهند از گل او برخورند
باغ پر از گل، سخن خار چیست؟
رشته پر از مهره، دم مار چیست؟
با دُم طاووس کم زاغ گیر
با دم بلبل طرف باغ گیر
طبع نظامی که بدو چون‌گل است
بر گل او نغزْ نوا بلبل است
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به ستایش پیامبر اسلام، احمد (محمد) و مقام بلند او می‌پردازد. شاعر او را به‌عنوان خاتم پیامبران و مظهر حکمت و زیبایی می‌شناسد. در این متن، تصویرسازی‌های زیبا و استعاره‌های متنوعی به کار رفته است، به‌طوری‌که پیامبر را به سنبل و گوهر تشبیه می‌کند تا به اهمیت و ارزش او اشاره کند. همچنین، شاعر با به‌کاربردن تمثیل‌هایی از گوهر و سنگ، به‌ویژه نشان می‌دهد که چگونه حقیقت و زیبایی می‌تواند از سختی‌ها و چالش‌ها به‌وجود آید. در نهایت، شاعر از طبع خود به‌عنوان گلی در باغ سخن می‌گوید که از نوای بلبل بی‌همتاست. این متن در نهایت به تقدیر از جایگاه والای پیامبر و محتوای اخلاقی و معنوی او می‌پردازد.
هوش مصنوعی: خورشید نه، بر فراز هفت ستاره، مقام و جایگاه خاتم پیامبران را به نمایش می‌گذارد.
هوش مصنوعی: احمد مرسل که مقامش بزرگ و جایگاهش رفیع است، تمام دنیا در کنترل و تحت تأثیر اوست.
هوش مصنوعی: زیباترین گل دشت عشق، باارزش‌ترین گوهری است که در اعماق اسرار نهفته است.
هوش مصنوعی: سنبل او نمادی از زیبایی و درخشش روز است و گوهر او مانند سنگ قیمتی لعل، درخشان و با ارزش است.
از آن رو تبسم می‌کرد و خنده نمی‌زد که آبروی صدف و مروارید حفظ شود و دُر و مروارید بی‌ارزش نشود.
هوش مصنوعی: گوهر او چون دل سنگی است، از این رو چرا سنگ باید گوهر او را بشکند؟
هوش مصنوعی: سنگ ملامت‌گر به عنوان یک مانع، جلوی فرد را نمی‌گیرد و او می‌تواند به راحتی از کنار آن بگذرد و با خود گوهری ارزشمند به همراه داشته باشد. این بدان معناست که افراد باید به خود باوری و ارزش درونی خود توجه کنند و از انتقادات و ملامت‌ها نترسند.
هوش مصنوعی: گهر یا مروارید به راحتی از یک سنگی که تنگ و کوچک است به دست نمی‌آید. بنابراین، شگفت‌انگیز نیست که جواهرات از دل سنگ‌های سخت به وجود می‌آیند.
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه دل او بسیار سخت و بی‌احساس بود، احساساتش هم مانند آهن خشک و سرد بود.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که آیا تو به چه دلیل به این قدر بی‌احساسی رسیده‌ای؟ اگر نمی‌توانی زیبایی‌ها را بشکافی و به عمق این مسائل پی ببری، پس چه اتفاقی برای تو افتاده است؟
هوش مصنوعی: آیا ممکن است که نقره به سنگ تبدیل شود؟ وقتی که وارد شد، آن دهان بسته را خسته می‌کند؟
هوش مصنوعی: هر سنگی که از دهنش مروارید بیرون بیفتد، با لبش به راحتی نشان از ارزش دندان‌هایش دارد.
سنگین‌ترین گوهر (یا از جنس سنگ) که از گنج‌های زمینی است کی می‌تواند دیه دندان او باشد؟ (اشاره است به شکستن دندان حضرت رسول در یکی از غزوات)
هوش مصنوعی: با دندانش پیروزی به دست می‌آورد و به خاطر آن، جانش را به خطر می‌اندازد. در این وضعیت، دندانش به دندان‌زنی تبدیل شده است.
هوش مصنوعی: این جمله به این معنا است که وقتی انسان دندان‌هایش را از درد و سختی پاک کند و خود را از ناامیدی نجات دهد، به درستی و شایستگی خود پی خواهد برد و به مقام و منزلت واقعی‌اش دست می‌یابد.
هوش مصنوعی: از عمق دندان، شکایت و درد به‌خاطر کوچک بودن دندان‌ها به‌زبان می‌آید.
هوش مصنوعی: از آرزوی چیزهایی که داشتم دندان بر روی هم گذاشتم، زیرا از دو جهان هیچ چیز برایم باقی نمانده بود.
هوش مصنوعی: در میدان نبرد، پرچمش در دستش بود و شمشیرش آماده به کار.
هوش مصنوعی: خنجر او از دندان‌هایش ساخته شده است و این خنجر دندانه‌دار به نظر خوب نمی‌رسد.
هوش مصنوعی: این همه چه اهمیتی دارد؟ فقط برای اینکه رحمت او را ببینند، خارها را از گل او دور می‌کنند.
هوش مصنوعی: اگر جایی پر از زیبایی و خوشی باشد، دیگر چه دلیلی برای ایجاد غم و ناراحتی وجود دارد؟ وقتی همه چیز خوب و مثبت است، چرا باید به چیزهای منفی و تلخ توجه کرد؟
هوش مصنوعی: با پر طاووس در جمع زاغ‌ها نرو، بلکه با پر بلبل به سمت باغ برو.
طبع شعر نظامی که همچون گل، زیبا و تازه است بر گُل حضرت رسول اکرم، بلبلی نغز‌نوا و خوش‌آواز است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۷ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.