در چمن باغ چو گلبن شکفت
بلبلی با باز درآمد به گفت
کز همه مرغان تویِ خاموشسار
گوی چرا بردهای؟ آخر بیار
تا توی لببسته گشادی نفس
یک سخن نغز نگفتی به کس
منزل تو دستگه سنجری
طعمهی تو سینهی کبک دری
من که به یک چشمزد از کان غیب
صد گهر نغز برآرم ز جیب
طعمهی من کرم شکاری چراست؟
خانهی من بر سر خاری چراست؟
باز بدو گفت همه گوش باش
خامُشیَم بنگر و خاموش باش
من که شدم کارشناس اندکی
صد کنم و بازنگویم یکی
رو که تویی شیفتهی روزگار
زانکه یکی نکنی و گویی هزار
من که همه معنیَم، این صیدگاه
سینهی کبکم دهد و دستِ شاه
چون تو همه زخم زبانی تمام
کرم خور و خار نشین والسلام
خطبه چو بر نام فریدون کنند
گوش بر آواز دهل چون کنند؟
صبح که با بانگ خروس است و بس
خندهای از راه فسوس است و بس
چرخ که در معرض فریاد نیست
هیچ سر از چنبرش آزاد نیست
بر مکش آوازهی نظم بلند
تا چو نظامی نشوی شهربند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
در روزی بهاری بلبلی از باز میپرسد تو با همه خاموشی چرا به همهچیز دست یافتهای اما من که خوشآوازترین پرندهام روزگار ناخوبی دارم؟ باز به او میگوید که هرچه که دارد از خاموشی است و میگوید که به اطراف نگاه کن، و در این زمینه مثالهایی از برتری خاموشی و سکوت بر فریاد و هیاهو برای او میآورد. شاعر در پایان، خود را نیز به سکوت فراخوانده و از اینکه اشعار زیبایش او را شهربند و گرفتار کرده است، گفتهاست.
هنگامی که بوته گل شکفت، بلبلی به باز گفت.
در میان همه مرغان چرا تو که خاموشی، گوی شاهی ربودهای؟
از روزی که بودهای یک سخن بدیع نگفتهای
اما جای تو بر دست شاه است و خوراکت سینه کبک.
ولی من که در یک آن از نهان غیب، گوهرهای بدیع بیرون میکشم.
چرا خوراک من کرم است و لانه من بر سر خار؟
باز او را گفت: بشنو، خامشی مرا ببین و خاموش باش.
من که اندکی دانا شدم، صد کنم و باز نگویم یکی را.
رو که تو شیفته و فریبخورده دنیای زودگذر شدهای؛ یکی ناکرده و هزار گویی.
من که با همه وجود، معنا شدهام، این شکارگاه، مرا دست شاه و سینه کبک داده است.
چون تو همه زخمزبان و طعنه هستی، کرم خور و بر خار نشین، تمام.
وقتی خطبه شاهی فریدون را بخوانند، آواز دهل شحنه خاموش میشود.
صبح اول که با بانگ خروس است خندهای از راه فسوس است.
فلک که در معرض فریاد نیست هیچسر از چنبرش آزاد نشد.
همچون نظامی بلندآوازه مشو تا گرفتار نشوی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.