گنجور

 
مولانا
مولانا » دیوان شمس » غزلیات »

غزل شمارهٔ ۲۸۶۵

در رخ عشق نگر تا به صفت مرد شوی

نزد سردان منشین کز دمشان سرد شوی

از رخ عشق بجو چیز دگر جز صورت

کار آن است که با عشق تو هم درد شوی

چون کلوخی به صفت تو به هوا برنپری

به هوا برشوی ار بشکنی و گرد شوی

تو اگر نشکنی آن کت به سرشت او شکند

چونک مرگت شکند کی گهر فرد شوی

برگ چون زرد شود بیخ ترش سبز کند

تو چرا قانعی از عشق کز او زرد شوی

 
 
 
گنجور را از دست هوش مصنوعی نجات دهید!

با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
تعداد ابیات: ۵
خلاصه

هوش مصنوعی: این شعر به بیان عشق و تلاش برای ارتقای خود از طریق عشق می‌پردازد. شاعر تأکید می‌کند که باید در پی عشق حقیقی بود تا به صفات انسانی و مردانگی دست یافت. او می‌گوید اگر بی‌حس و سرد بمانی، دچار یأس خواهی شد. عشق باید تو را به درد و رنج انتقال دهد، زیرا این رنج می‌تواند باعث رشد شخصیت تو شود. شاعر همچنین بیان می‌کند که اگر شخص به خود نرسد، ممکن است مرگ او را سست کند، بنابراین باید از عشق به عنوان نیرویی برای زنده و پویا ماندن بهره‌برداری کرد. در نهایت، او می‌پرسد چرا باید از عشق راضی باشی در حالی که این عشق می‌تواند زندگی و شادی تازه‌ای به تو بدهد.

برگردان به زبان ساده

# در رخ عشق نگر تا به صفت مرد شوی

نزد سردان منشین کز دمشان سرد شوی

هوش مصنوعی: به عشق و زیبایی نگاه کن تا به ویژگی‌های انسانی و مردانگی دست یابی. در کنار افرادی که روحشان سرد و بی‌احساس است، ننشین تا تحت تأثیر آنها دچار سردی شوی.

# از رخ عشق بجو چیز دگر جز صورت

کار آن است که با عشق تو هم درد شوی

هوش مصنوعی: از چهره عشق چیزی جز زیبایی او نمی‌جویم، زیرا تنها کار عشق این است که انسان را با دردهای تو آشنا کند.

# چون کلوخی به صفت تو به هوا برنپری

به هوا برشوی ار بشکنی و گرد شوی

هوش مصنوعی: اگر مانند یک کلوخ باشی، از زمین بلند نخواهی شد و هرچه قدر هم بشکنی، در نهایت به گرد و غبار تبدیل می‌شوی و در هوا پراکنده می‌شوی.

# تو اگر نشکنی آن کت به سرشت او شکند

چونک مرگت شکند کی گهر فرد شوی

هوش مصنوعی: اگر تو این کت را نشکنی، سرشت او به شکستن ادامه می‌دهد. زیرا وقتی مرگ تو سر انجام می‌آید، دیگر نمی‌توانی به بهره فردا دست پیدا کنی.

# برگ چون زرد شود بیخ ترش سبز کند

تو چرا قانعی از عشق کز او زرد شوی

هوش مصنوعی: زمانی که برگ‌ها زرد می‌شوند، ریشه‌ها همچنان سبز و ترش هستند. پس چرا تو از عشق راضی هستی وقتی که از آن زرد و پژمرده می‌شوی؟
رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها
مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه
اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها

معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است

اطّلاعات
واژگان
تصاویر
مشق شعر
ترانه‌ها
حاشیه‌ها

تا به حال ۷ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

وحید در ‫۱۶ سال و ۶ ماه قبل، دوشنبه ۸ مهر ۱۳۸۷، ساعت ۰۱:۰۰ نوشته:

مرد در این مصرع اول غزل از بار معنایی بسیار ظریفی برخوردار می باشد.باید توجه داشت که در این بیت صفت مرد به معنای مردانکی و جنسیت نیست و این غزل اصلا دارای بار مردسالاری نمی باشد .مردانگی یکی از خصوصیاتی منحصر به انسانهای کامل در تصوف می باشد.معنای کلمه مرد در این مصرع به معنای کامل بودن کسی است که در عشق و عشق ورزی همه وجود را فدا می کند و تبدیل به یک انسان کامل می شود .این مصرع توسط مولانا شناس فقیدرفیق عبدالله به خوبی به انگلیسی ترجمه شده است .your eyes must complete their course of love.امیدوارم در معنای این غزل توجه کافی صورت بگیرد تا اشباهی در برداشت از این غزل رخ ندهد.

reply flag link

 
داود پورتکبریان نیاز در ‫۱۰ سال و ۲ ماه قبل، دوشنبه ۱۵ دی ۱۳۹۳، ساعت ۰۶:۴۳ نوشته:

دو بیت زیر از قلم افتاده است:
گربمانی تو در این خاک بسی سال دگر
جابجا بر گذری چون علف زرد شوی
شمس تبریز مگر در کنف خویش کشد
تا ز زندان برهی باز در آن گرد شوی

reply flag link

 
داود پوراکبریان نیاز در ‫۱۰ سال و ۲ ماه قبل، دوشنبه ۱۵ دی ۱۳۹۳، ساعت ۰۶:۴۸ نوشته:

دو بیت زیر از قلم افتاده است:
گربمانی تو در این خاک بسی سال دگر
جابجا بر گذری چون علف زرد شوی
شمس تبریز مگر در کنف خویش کشد
تا ز زندان برهی باز در آن گرد شوی
Davood Pourakbarian Niaz

reply flag link

 
منصور در ‫۸ سال قبل، یکشنبه ۲۹ اسفند ۱۳۹۵، ساعت ۲۰:۱۰ نوشته:

اعتماد به عشق

در رخ عشق نگر تا به صفت مرد شوی
نزد سردان منشین کز دمشان سرد شوی
عشق (یا خود متعالی یا همان آگاهی ناب یا فطرت پاک الهی) را در عمق وجودت ببین و به آن اعتماد کن، تا از گرمای آن انرژی بگیری و اقتدار و پاکی غیر قابل وصف اصالت انسان را دریافت کنی. وقتی فضای باز و بی انتهای عشق را درک کردی و از آرامش و شور و شعف آگاهی ورای فکر بهره مند شدی به بزرگترین موهبت دست یافته ای، زیرا قادر به تجربه عشق شده ای.
اما چون هنوز به طور کامل در عشق مستقر نشده ای، ممکن است در هم نشینی با کسانی که عشق را تجربه نکرده اند، دچار تردید شوی! بله احساسش کرده ای ولی اسیران مطلق خود کاذب و همینطور باورهایت که از عشق چیزی نمی فهمند، منکرش می شوند. شاید مهم تر از دیگران، باورها ی اشتباه خودت و ذهن شکاک خودت باشد. از همین رو شایسته است مثل یک محقق و دانشمند به تحقیق، تجربه و مشاهده ی شفاف باورها و تجربه هایت بپردازی و سعی کنی باورهای اشتباه و از جمله خود کاذب را به چالش بکشی! و کاذب بودن آنها را بیش از پیش دریابی.
از رخ عشق بجو چیز دگر جز صورت
کار آن است که با عشق تو هم درد شوی
از عشق، آگاهی ناب و بی زمانی و بی مکانی یا همان حالت بی شکلی را طلب کن که در پس هر شکلی پنهان شده است. هنگامی که بی صورت پنهان شده در هر صورت، از جمله ظاهر خودت را درک کردی، نه تنها از دنیای صورت ها متنفر نخواهی شد، بلکه چون آنها را نوعی حجاب یا تجلی یار می بینی، از آنها به وجد هم می آیی و بسی قدردان و حیران همه صورت های پیرامون خواهی شد. بنابراین مهمترین کار آن است که اصالت خودت یعنی عشق و آگاهی ناب را درک کنی و آن را از خود کاذب و دنیای صورت ها خالص کنی! و با عشق هم درد و هم نفس شوی و از آن طریق خودت و دنیای پیرامونت را نظاره کنی.
چون کلوخی به صفت تو به هوا برنپری
به هوا برشوی ار بشکنی و گرد شوی
در حالت محدود و فشرده ی خود کاذب که از کلاف در هم پیچیده ی افکار و هیجان های منفی شکل گرفته، پرواز به قلمرو عشق و یکی شدن با همه امکان پذیر نیست. برای رهایی از درد و رنج ها، چاره ای جز مرگ قبل از مرگ یا محو خود کاذب و اتصال به خود متعالی نداری. این همان کیمیاگری است که مولوی در جای دیگری می گوید: نه چنان مرگی که در گوری روی مرگ تبدیلی که در نوری روی
تو اگر نشکنی آن کت به سرشت او شکند
چونک مرگت شکند کی گهر فرد شوی
این پدیده کاذب و خود ساخته، یعنی هویت فکری توهمی، دیر یا زود با فرا رسیدن مرگ، و به طور طبیعی مانند حبابی می ترکد و محو می شود. اما متأسفانه از این مرگ محتوم و ناگزیر چیزی جز حسرت عاید ت نخواهد شد و گوهر خود متعالی را درک نکرده از دنیا خواهی رفت. آنکس که رخ عشق را زیارت نکرده باشد کور از دنیا رفته است! بنابراین قبل از اضمحلال و از هم پاشیدن طبیعی منیت کاذب به هنگام مرگ، آستین ها را بالا بزن!
برگ چون زرد شود بیخ ترش سبز کند
تو چرا قانعی از عشق کز او زرد شوی
درست است که عشق هم چون زندگی بر پایه تغییر و دگرگونی استوار است و رخساره عاشق از درد و قبض فراق و هم نشینی با خود کاذب و یا رنج پاکسازی از عادت های قدیمی، زرد می شود!! اما باز به لطف همین عشق، طراوت و سر سبزی خود متعالی و حالت بسط و شادی حقیقی و تعادل ذهن هم نصیب عاشق می¬شود. مانند برگی که زرد می شود ولی دیری نمی پاید که از بیخ و بن تر و تازه اش، دوباره سبز می گردد.
بنابراین جای هیچ نگرانی و نا امیدی برای عاشق وفادار وجود ندارد. وقتی قانون ناپایداری همه چیز را درک کنی و یقین کنی که این نیز بگذرد، آنگاه صبر و تعادل ذهن بر آمده از خود متعالی در تو پرورش می یابد. بدین منوال اگر حتی زردی مرگ طبیعی هم فرا برسد از آن نمی ترسی و بالبخند به استقبالش خواهی رفت، چون سر سبزی دیگری در انتظار تو خواهد بود.
منبع:
سایت گاه نوشت های منصور بنانی به آدرس: www.mbanani.com

reply flag link

 
وفایی در ‫۸ سال قبل، سه‌شنبه ۸ فروردین ۱۳۹۶، ساعت ۰۱:۲۲ نوشته:

البته که دارای بار مرد سالاری نمی باشد !
بلکه دارای این پیام می باشد که زنان که خود به خود و طبیعتا مظهر عشق و کمال هستند ، و این مردان هستند که دچار نقصان اند و احتیاج دارند که به قول شما در عشق و عشق ورزی تمام وجودشان را فدا کنند تا تبدیل به یک انسان کامل شوند .
این آقایون هم در طول تاریخ ، هی خودشان را تحویل گرفته اند ...

reply flag link

 
علی در ‫۷ سال و ۳ ماه قبل، پنجشنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۶، ساعت ۰۷:۱۰ نوشته:

ور بیایی به سر ای دوست در این مجلس ما
جای تو صدر بود در همه بر خورد شوی
ور بمانی تو در این خاک بسی سال دگر
جابه جا بر گذری چون عدد نرد شوی
شمس تبریز اگر در کنف خویش کشد
چون ز زندان برهی باز در آن گرد شوی

reply flag link

 
زهرا در ‫۴ سال و ۳ ماه قبل، شنبه ۱۳ دی ۱۳۹۹، ساعت ۱۲:۳۵ نوشته:

بله این شعر نشانه ای از مردسالاری نداره ولی اینا چی؟
فضل مردان بر زن‌ای حالی پرست
زآن بُوَد که مرد پایان بین‌تر است
**
عقل را شودان و زن را حرص و طمع
این دو ظلمانی و منکر، عقل شمع
**
خواب زن کمتر ز خواب مرد دان
از پی نقصان عقل و ضعف جان
**
وصف حیوانی بُوَد بر زن فزون
زآنکه سوی رنگ و بو دارد رکون
در این ابیات زن اساسا ضعیف، ناقص العقل، حریص،حیوان و کم تر از مرد شمرده شده اصلا از مولانا چنین انتظاری نداشتم.
زن با همچین اوصافی باید بره بمیره که ):
هر کس دیگه بود اصلا تحت تاثیر قرار نمیگرفتم ولی چرا مولانا؟؟!

reply flag link

 

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.