ای یوسفِ خوش‌نام هی! در ره میا بی‌همرهی
مسکل ز یعقوبِ خِرَد تا درنیفتی در چهی
آن سگ بود کاو بیهده خسپد به پیش هر دری
و آن خر بود کز ماندگی آید سویِ هر خرگهی
در سینه این عشق و حسد، بین کز چه جانب می‌رسد
دل را کی آگاهی دهد؟ جز دلنوازی آگهی
مانند مرغی باش هان بر بیضه همچو پاسبان
کز بیضه‌ی دل زایدت مستی و وصل و قهقهی
دامن ندارد غیر او جمله گدااند ای عمو
درزن دو دست خویش را در دامن شاهنشهی
مانند خورشید از غمش می‌رو در آتش تا به شب
چون شب شود می‌گَرد خوش بر بام او همچون مهی
بر بام او این اختران تا صبحدم چوبک‌زنان
والله مبارک حضرتی والله همایون درگهی
آن انبیا کاندر جهان کردند رو در آسمان
رستند از دام زمین وز شرکت هر ابلهی
بربوده گشتند آن طرف، چون آهن از آهن‌ربا
زان سان که سوی کهربا بی‌پر و پا پرد کهی
می‌دانک بی‌انزال او نزلی نروید در زمین
بی‌صحبتِ تصویرِ او یک مایه را نبود زهی
ارواح همچون اشتران ز آوازِ «سیروا» مستیان
همچون عرابی می‌کند آن اشتران را نهنهی
بر لوح دل رمّال جان، رَملِ حقایق می‌زند
تا از رقومش رمل شد زر لطیفِ ده‌دهی
خوشتر روید ای همرهان کآمد طبیبی در جهان
زنده‌کنِ هر مرده‌ای بیناکنِ هر اکمهی
این‌ها همه باشد ولی چون پرده بردارد رخش
نی زُهره مانَد نی نوا نی نوحه‌گر را وه‌وهی
خاموش کن گر بلبلی رو سوی گلشن بازپر
بلبل به خارستان رود اما به نادر گه‌گهی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نکاتی درباره عشق و انسانیّت اشاره دارد. شاعر در ابتدا به یوسف اشاره می‌کند و او را به دوری از مشکلات و حسادت‌های نفسانی دعوت می‌کند. او به استفاده از تمثیلاتی مانند سگ و خر اشاره می‌کند تا نشان دهد که برخی افراد بی‌هدف و بی‌دلیل به درها می‌خسبند و به جای پیشرفت، به جاهایی می‌روند که به آنها نمی‌سازد.
سپس، شاعر بر اهمیت عشق و جستجو برای رضایت دل تاکید می‌کند و اینکه دل به جز از طریق عشق و آگاهی نمی‌تواند آگاه شود. او تصویر مرغی را به کار می‌برد که از تخم دل خود، شادی و وصل می‌آورد. در ادامه، شاعر به ستایش مقام و جایگاه پیامبران و اولیا می‌پردازد و آنها را از دامی که بخاطر ماده‌گرایی زمین به وجود آمده رهایی می‌بخشد.
در نهایت، شاعر به زندگی و نشاطی که در اثر عشق به وجود می‌آید اشاره می‌کند و توصیه می‌کند که در مقابل عشق و حقیقت، پرده‌برداری شود، چرا که در این حالت هیچ چیز نمی‌تواند مانع از رسیدن به وصال و قرار شود. این شعر در نهایت به انسان یادآوری می‌کند که به جای غرق شدن در مسائل دنیا، باید به حقیقت و عشق بپردازد.
هوش مصنوعی: ای یوسفِ نیک‌نام! در راه زندگی بدون یک همسفر بی‌وفا قدم نگذار. چون حکایت یعقوبِ دانا را به یاد داشته باش، تا مبادا در مشکلات سقوط کنی.
هوش مصنوعی: سگی وجود دارد که بی‌دلیل در برابر هر درب خوابش می‌برد و الاغی هم هست که به خاطر ماندن در یک جا، به سمت هر کجای دیگری می‌رود.
هوش مصنوعی: در دل این عشق و حسد، چه کسی می‌داند که این احساسات از کجا به دل می‌رسند؟ جز اینکه با نرمش و آرامش، انسان را آگاه کنند.
هوش مصنوعی: مانند یک پرنده باش که مراقب تخم‌اش است، چرا که از دل تو شادی‌ها، عشق و خنده‌ها به وجود می‌آید.
هوش مصنوعی: غیر از او کسی در زندگی خود چیزی ندارد، ای عمو! دست‌های خود را در دامن شاهانه‌اش ببر.
هوش مصنوعی: چنان که خورشید به خاطر غمش در آتش می‌سوزد، تا هنگامی که شب فرا رسد، بر بام او می‌چرخد و همچون ماه زیبا می‌شود.
هوش مصنوعی: در بالای او تا صبح زود، ستاره‌ها با چوبک به دور هم می‌رقصند. به خداوند قسم، اینجا مکانی مبارک و پرقدرت است.
هوش مصنوعی: انبیاء در این دنیا تلاش کردند و بالا رفتند تا از دام زمین و از همراهی با افراد نادان رهایی یابند.
هوش مصنوعی: آن‌طرف به سرعت و به گونه‌ای جذب شدند، مانند آهن که به آهن‌ربا می‌نشیند؛ درست مانند زمانی که چیزهایی بی‌پر و پا به سمت کهربا کشیده می‌شوند.
هوش مصنوعی: می‌دانم که بدون داشتن تصویر او، هیچ چیز جدیدی در زمین به وجود نمی‌آید و در absence از وجود او، هیچ چیزی نمی‌تواند به کمال برسد.
هوش مصنوعی: روح‌ها مانند شتران به ندای «حرکت کنید» پاسخ می‌دهند و نوشیدنی‌نوشیده‌ها مانند چوپانان، آن شتران را به حرکت درمی‌آورند.
هوش مصنوعی: در دل انسان، حقیقت‌ها مانند طرح‌هایی بر روی لوحی نقش می‌بندند تا در نهایت به شکل گرانبها و ارزشمندی درآیند.
هوش مصنوعی: دوستان خوبم، بیایید خوشحال باشیم که در این دنیا طبیبی آمده که می‌تواند هر مرده‌ای را زنده کند و به هر کور و نادانی بصیرت و آگاهی ببخشد.
هوش مصنوعی: همه‌ی این‌ها ممکن است حقیقت داشته باشد، اما وقتی واقعیت نمایان شود، نه زهره‌ای باقی می‌ماند و نه نوا و نه نوحه‌گری که تشدیدی بزند.
هوش مصنوعی: اگر بلبل به سمت گلستان رفت، آن را خاموش کن؛ زیرا ممکن است به خارستان برود، اما گاهی اوقات به سمت گلستان هم برمی‌گردد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
فرمانبر و فرماندهی قانون شادی واندهی
هم پادشاهی هم رهی بحری، بلی، لیکن تهی
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.