اول آن کس کین قیاسکها نمود
پیش انوار خدا ابلیس بود
گفت نار از خاک بی شک بهترست
من ز نار و او ز خاک اکدرست
پس قیاس فرع بر اصلش کنیم
او ز ظلمت ما ز نور روشنیم
گفت حق نه بلک لا انساب شد
زهد و تقوی فضل را محراب شد
این نه میراث جهان فانی است
که به انسابش بیابی جانی است
بلک این میراثهای انبیاست
وارث این جانهای اتقیاست
پور آن بوجهل شد مؤمن عیان
پور آن نوح نبی از گمرهان
زادهٔ خاکی منور شد چو ماه
زادهٔ آتش توی رو روسیاه
این قیاسات و تحری روز ابر
یا بشب مر قبله را کردست حبر
لیک با خورشید و کعبه پیش رو
این قیاس و این تحری را مجو
کعبه نادیده مکن رو زو متاب
از قیاس الله اعلم بالصواب
چون صفیری بشنوی از مرغ حق
ظاهرش را یاد گیری چون سبق
وانگهی از خود قیاساتی کنی
مر خیال محض را ذاتی کنی
اصطلاحاتیست مر ابدال را
که نباشد زان خبر اقوال را
منطق الطیری به صوت آموختی
صد قیاس و صد هوس افروختی
همچو آن رنجور دلها از تو خست
کر بپندار اصابت گشته مست
کاتب آن وحی زان آواز مرغ
برده ظنی کو بود همباز مرغ
مرغ پری زد مرورا کور کرد
نک فرو بردش به قعر مرگ و درد
هین به عکسی یا به ظنی هم شما
در میفتید از مقامات سما
گرچه هاروتید و ماروت و فزون
از همه بر بام نحن الصافون
بر بدیهای بدان رحمت کنید
بر منی و خویش‌بین لعنت کنید
هین مبادا غیرت آید از کمین
سرنگون افتید در قعر زمین
هر دو گفتند ای خدا فرمان تراست
بی امان تو امانی خود کجاست
این همی گفتند و دلشان می‌طپید
بد کجا آید ز ما نعم العبید
خار خار دو فرشته هم نهشت
تا که تخم خویش‌بینی را نکشت
پس همی گفتند کای ارکانیان
بی خبر از پاکی روحانیان
ما برین گردون تتقها می‌تنیم
بر زمین آییم و شادروان زنیم
عدل توزیم و عبادت آوریم
باز هر شب سوی گردون بر پریم
تا شویم اعجوبهٔ دور زمان
تا نهیم اندر زمین امن و امان
آن قیاس حال گردون بر زمین
راست ناید فرق دارد در کمین
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، به مقایسه‌ای بین دو موجود یعنی ابلیس و انسان پرداخته می‌شود. ابلیس با استناد به خویش میگوید که او از آتش و انسان از خاک ساخته شده و بنابراین باید برتر باشد. اما خداوند در پاسخ می‌فرماید که ارزش انسان به تقوی و زهد اوست و نه به نسبت خانوادگی یا جنسیت. بنابراین، میراث واقعی از آن انبیاء و انسان‌های پاک است، نه وابستگان به آب و نژاد.
در ادامه تأکید می‌شود که قیاس‌های غلط و برداشت‌های سطحی باعث انحراف از حقیقت می‌شود. روح انسان باید به سوی نور و حقیقت باشد و نه به سمت گمراهی و ظلمات. همچنین، به خطرات سوءتفاهم اشاره می‌شود که می‌توانند انسان را به ورطه تباهی ببرند. در نهایت، از ضرورت عبادت و رفتار صحیح در زندگی یاد می شود تا انسان در مسیر درست ثابت قدم بماند.
هوش مصنوعی: اولین کسی که این قیاس‌ها و تشبیه‌ها را انجام داد، ابلیس بود که در برابر نور خداوند قرار گرفت.
هوش مصنوعی: میگوید آتش به یقین از خاک بهتر است، من از آتش و او از خاک سخن میگوید.
هوش مصنوعی: بنابر این، ما باید فرع را بر اساس اصلش بسنجیم. او از تاریکی نشأت می‌گیرد و ما از نور و روشنی.
هوش مصنوعی: در اینجا به این نکته اشاره شده است که نباید به نسب و نسبت‌ها در دینداری و احترام به فضیلت توجه کرد، بلکه باید به زهد و تقوی و فضیلت واقعی در عمل اهمیت بدهیم. به عبارتی، عبادت و بندگی باید بر اساس نیت و خلوص درونی باشد نه به خاطر مقام و جایگاه خانوادگی.
هوش مصنوعی: این دنیا و دارایی‌های آن متعلق به چیزی نیست که در گذشته به ارث رسیده باشد، بلکه زندگی واقعی و معنای وجود در عمق خود انسان‌ها نهفته است.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که این میراث‌ها به گونه‌ای مهم و سرنوشت‌ساز هستند و افرادی خاص و با ویژگی‌های برجسته، نگه‌دارنده و وارث این روحیات و اندیشه‌های ارزشمند می‌باشند.
هوش مصنوعی: پسر بوجهل، مؤمن آشکاری شد و پسر نوح نبی از گمراهان (و بی‌هویتی) بیرون آمده است.
هوش مصنوعی: فرزند خاکی من با نور خود همچون ماه درخشید، اما فرزند آتش باعث شرمساری و تیرگی شد.
هوش مصنوعی: این اشعار به نوعی به توصیف وضعیتی می‌پردازد که در آن روز و شب و شرایط ابر و باران بر وضعیت و تحولات تاثیر می‌گذارد. به نوعی می‌توان گفت که این تغییرات و رویدادها، راهنمایی برای حرکت به سمت هدفی خاص یا مقصودی خاص هستند. بنابراین، هر تغییر و تحولی می‌تواند به نوعی به ما کمک کند تا مسیر درست را بیابیم و به هدف خود نزدیک‌تر شویم.
هوش مصنوعی: اما در مقابل خورشید و کعبه، هرگونه مقایسه و تلاش برای تحلیل را نادیده بگیر.
هوش مصنوعی: به کعبه پشت نکن و آن را نادیده مگیر، زیرا خداوند بهترین دانای حق است و فقط او از همه امور باخبر است.
هوش مصنوعی: وقتی که صدای نیکویی از پرنده‌ای الهی بشنوی، باید ظاهر او را همانند پروازش یاد بگیری.
هوش مصنوعی: سپس از خود قیاس‌هایی می‌کنی که تصورات خالص را به ماهیت خود تبدیل می‌کنی.
هوش مصنوعی: بخشی از گفتار و بیان‌های درست و دقیق است که در دل خود حاوی نکاتی عمیق می‌باشد و به همین دلیل، نمی‌توان به راحتی آنها را فهمید و از معانی واقعی‌اش آگاه شد.
هوش مصنوعی: تو به آواز پرندگان زبان آموختی و صدها استدلال و آرزو را در دلها برافروختی.
هوش مصنوعی: دل‌های رنجور و خسته را مانند کسی تصور کن که به خاطر محبت و یاد تو دچار حالتی سرمستی و خوشی شده‌اند.
هوش مصنوعی: کسی که آن وحی را می‌نویسد، از صدای پرنده‌ای که در کنار پرنده دیگرش است، برداشت اشتباهی داشته است.
هوش مصنوعی: پرنده ای زیبا به او نزدیك شد و او را به طرز ناخواسته ای دچار سردرگمی کرد. در نتیجه، او به عمق درد و مرگ فرو رفت.
هوش مصنوعی: به خاطر یک تصویر یا حتی یک تصور، ممکن است شما هم از درجات روحانی و معنوی خود دور بیفتید.
هوش مصنوعی: با وجود اینکه هاروت و ماروت و دیگران در اوج قدرت و دانش خود هستند، اما ما همگی با صفا و یکدلی در کنار هم ایستاده‌ایم.
هوش مصنوعی: به بدیهای دیگران رحمت و بخشش دهید، اما بر من و خودخواهی‌هایتان نفرین کنید.
هوش مصنوعی: مواظب باشید که غیرت شما به خطر نیفتد، زیرا در این صورت ممکن است به پایین‌ترین نقطه سقوط کنید.
هوش مصنوعی: هر دو به خدا گفتند که فرمان تو را می‌پذیریم. اما این نگرانی وجود دارد که امنیت و حمایت تو کجا قرار دارد؟
هوش مصنوعی: آنها این را می‌گفتند و قلبشان تند می‌زد. بدی از ما نتیجه نمی‌گیرد.
هوش مصنوعی: دو فرشته در کنار هم به زحمت و تلاش افتادند تا تخم خودبینی و خودخواهی را از دل آدمی بیرون کنند و نابود سازند.
هوش مصنوعی: پس گفتند ای کسانی که از صفای روحانیان بی‌خبر هستید.
هوش مصنوعی: ما در این دنیا به کوشش و تلاش خود ادامه می‌دهیم و وقتی به زمین می‌رسیم، شادی را منتشر می‌کنیم.
هوش مصنوعی: ما هر شب به سمت آسمان پرواز می‌کنیم و در آنجا، عدل و انصاف تو را می‌ستاییم و عبادت می‌کنیم.
هوش مصنوعی: برای اینکه در عصر خودمان خارق‌العاده و بی‌نظیر شویم، تلاش می‌کنیم تا در زمین امنیت و آرامش برقرار کنیم.
هوش مصنوعی: حال و وضع آسمان با وضع زمین قابل مقایسه نیست و تفاوت‌های زیادی در آنها وجود دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.