گنجور » مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۳۱ - در بیان آنک چنانک گدا عاشق کرمست و عاشق کریم، کرمِ کریم هم عاشق گداست اگر گدا را صبر بیش بود کریم بر در او آید و اگر کریم را صبر بیش بود گدا بر در او آید اما صبر گدا کمال گداست و صبر کریم نقصان اوست

وزن:	فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری:	مثنوی
منبع اولیه:	ویکی‌درج
تعداد ابیات:	۸

خلاصه

هوش مصنوعی: این متن به ارتباط میان بخشندگی و نیازمندی اشاره دارد. در آن گفته می‌شود که بندگان خدا (گدایان) آینه‌ای از جود (بخشش) و احسان الهی هستند. خداوند به پیامبر (محمد) می‌فرماید که نباید بر گدایان چیزی بگوید، زیرا آنها خود نماد جود الهی هستند. گدایان با نیازهایشان نشان‌دهنده‌ی رحمت و بخشش خداوند‌اند و کسانی که غیر از خدا هستند، مرده در معنای روحانی‌اند. به عبارت دیگر، ارتباط با خدا و درک جود الهی، زندگی واقعی را به وجود می‌آورد.

برگردان به زبان ساده

# بانگ می‌آمد که ای طالب بیا

جود، محتاج گدایان چون گدا

هوش مصنوعی: صدای می‌رسید که ای خواهان بیا و درخواست کن؛ زیرا مثل گدایان به زحمت افتاده‌ای و به بخشش نیاز داری.

# جود می‌جوید گدایان و ضعاف

همچو خوبان کآینه جویند صاف

هوش مصنوعی: بخشش و generosity در دل گدایان و افراد ضعیف وجود دارد، همچنان که افراد نیکوکار نیز به دنبال آینه‌ای صاف هستند.

# روی خوبان ز آینه زیبا شود

روی احسان از گدا پیدا شود

هوش مصنوعی: وقتی روی افراد نیکو و خوب را در آینه می‌بینی، زیبایی آنان نمایان می‌شود و همچنین وقتی فردی به نیازمندی کمک کند، حسن نیت او نیز به وضوح مشخص می‌شود.

# پس ازین فرمود حق در والضحی

بانگ کم زن ای محمد بر گدا

هوش مصنوعی: بعد از این، حق به پیامبر محمد (ص) فرمان داد که در سوره والضحی، به آرامی و با کمترین صدا بر گدایان و نیازمندان خطاب کن.

# چون گدا آیینهٔ جودست هان

دم بود بر روی آیینه زیان

هوش مصنوعی: به گدا همانند آینه‌ای از بخشش و generosity نگاه کن؛ هر لحظه که بر روی آینه می‌افتد، ناپسند و بی‌فایده است.

# آن یکی جودش گدا آرد پدید

و آن دگر بخشد گدایان را مزید

هوش مصنوعی: یکی از ویژگی‌های فردی این است که با سخاوت و generosity خود، به دیگران کمک می‌کند و آنچنان به فقرای می‌دهد که آنها را به ثروت و نعمت می‌رساند. در عوض، فرد دیگر با بخشش‌هایش به طور مداوم افزونگی و رفاه را به زندگی فقرا اضافه می‌کند.

# پس گدایان آیت جود حقند

وانک با حقند جود مطلقند

هوش مصنوعی: گدایان نشانه بخشندگی خداوند هستند و در حقیقت، وجود آن‌ها نشان‌دهنده رحمت و generosity مطلق الهی است.

# وانک جز این دوست او خود مرده‌ایست

او برین در نیست نقش پرده‌ایست

هوش مصنوعی: اگر غیر از این دوست کسی وجود داشته باشد، او مرده است و در این دنیا فقط یک نقش از او باقی مانده است.

رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)

پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی

راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور

بخش ۱۳۱ - در بیان آنک چنانک گدا عاشق کرمست و عاشق کریم کرم کریم هم عاشق گداست اگر گدا را صبر بیش بود کریم بر در او آید و اگر کریم را صبر بیش بود گدا بر در او آید اما صبر گدا کمال گداست و صبر کریم نقصان اوست به خوانش بامشاد لطف آبادی
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.

بخش ۱۳۱ - در بیان آنک چنانک گدا عاشق کرمست و عاشق کریم، کرمِ کریم هم عاشق گداست اگر گدا را صبر بیش بود کریم بر در او آید و اگر کریم را صبر بیش بود گدا بر در او آید اما صبر گدا کمال گداست و صبر کریم نقصان اوست به خوانش عندلیب

فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش من بخوانم

پیشنهاد مشق شعر

معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است

تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

محمد غافری در ‫۱۴ سال و ۸ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۹ تیر ۱۳۸۹، ساعت ۲۱:۲۵ نوشته:

با تشکر از به وجود آوردن چنین سایت مفیدی و تقاضای توفیق بیشتر برای خدمات فرهنگی شما از درگاه احدیت، تصحیح زیر را در قطعه ی بالا لازم می دانم.
مصراع دوم از بیت دوم بایستی چنین باشد:
همچو خوبان کآینه جویند صاف
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.

reply flag link

محمد غافری در ‫۱۴ سال و ۸ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۹ تیر ۱۳۸۹، ساعت ۲۱:۳۳ نوشته:

در بخش 90 از دفتر اول مثنوی بیت صحیح به قرار زیر بایستی باشد:
تشنگان گر آب جویند از جهان
آب هم جوید به عالم تشنگان
---
پاسخ: با تشکر، با نسخهٔ چاپی مقایسه شد، مطابق متن است. تغییری اعمال نشد.

محمدامین مروتی در ‫۸ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۱۱ تیر ۱۳۹۵، ساعت ۱۱:۴۳ نوشته:

فقر به مثابة آیینة احسان
محمد امین مروتی
مولوی در دفتر اول و حکایت عربی که کوزه ای آب برای خلیفه بغداد به رسم هدیه می بد، می گوید فقر و کرم، محتاج و وابسته به یکدیگر و به واقع دو روی یک سکه اند. در واقع، گدا آینه ای است که احسانِ خدا یا شخصِ محسن در آن جلوه گر می شود. چنان که زیبارو برای دیدن زیبایی خویش، محتاج آینه ای صاف است:
جود می‌جوید گدایان و ضِعاف (=ضعفا)
همچو خوبان کآینه جویند: صاف
روی خوبان ز آینه زیبا شود
روی احسان، از گدا پیدا شود
به همین علت خداوند در سوره ضحی می فرماید ای پیامبر گدا را از در خود مران. وَامّا سائلَ فلا تَنهَر. چرا که گدا آیینه ی جود است و از دعواکردن با او و راندنش، این آینه شفافیتش را از دست می دهد و به وسیلة بخارِ دهان تیره می شود :
پس ازین فرمود حق در والضّحی
بانگ کم زن ای محمّد بر گدا
چون گدا آیینه ی جودست هان
دم بود بر روی آیینه، زیان
پدیدار کنندة جود انسان گداست. اما جودی فراتر از این هم داریم که هر چه در توان دارد، بر این احسان می افزاید. تفسیر بهتری هم از این بیت می توان کرد و آن این که از جود نخستین خدا یعنی از رحمانیتش، گدایان یا فقرا خلق می شوند و از جودِ ثانوی اش(رحیمیتش) ، این فقرا، رزق و روزی می یابند. ضمنا منظور از فقرا طبق آیة شریفة "انتم الفقرا و هو الغنی الحمید"، کل انسان هاست:
آن یکی جودش، گدا آرد پدید
و آن دگر بخشد گدایان را مزید
پس گدایان آیتِ جود حقند
وان که(= و آنان که) با حقند، جود مطلقند
در ادبیات عارفانه و در تبیین فلسفة آفرینش آمده است که خداوند گنجی مخفی بود که می خواست زیبایی خود را نظاره کند. پس آینه ای از مخلوقات ساخت تا خود را در آن ها ببیند. در حقیقت ما گدایان و فقرا، آینه ای در دست محبوب ازل و ابد هستیم تا اسم غنی و جوادِ خداوند مجال تجلی پیدا کند.
در تایید این سخنان مولانا، بزرگان سخنان مشابهی گفته اند. آندره ژید در کتاب پربارِ "مائده های زمینی" می گوید: " انسان چیزی جز آن که می بخشد، ندارد."
و ابرانسان نیچه با نفی اخلاق متعارف و متداول، به فراسوی اخلاق یعنی بـه قلمرو عشق خـود انگیخته گام می گذارد. اگردرقلمرو اخلاق متعارف ،"دادن" یک ارزش است ، در فراسوی نیک و بد این "خوب گرفتن" است کـه ارزش تلقی می شود. ابرانسان نیچه، آن قدرسرشار از ایثار و خوبی است که مانند درختی پربار، ازگیرنده، برای سبک کردن بارش تشکرمی کند:
" تو آموختی کـه چقدرخـوب بخشیدن ، ازخـوب گرفتن مشکل تراست وآموختی که خـوب بخشیدن زیرکانه ترین هنرهای مهربانی است …آیا دهنده نباید ازگیرنده تشکر نماید؟ … ای خورشید بزرگ اگـر کسی نبود کـه روزت را نثارش کنی ، خوشبختی تو کجا بود؟ . . . ”
و زرتشت می گوید: "من چون زنبورعسلی که بیش از حـد عسل گردآورده بـاشد احتیاج دارم که دست هایی به سویم درازشود، تـاقسمتی از آن را بر آنان نثارکنم ." (چنین گفت زرتشت )
روزنوشته های کوتاهِ کانال اختصاصی " محمدامین مروتی " در تلگرام.
پیوند به وبگاه بیرونی

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	همرسانی متن شعر جاری در گنجور
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

ورود به گنجور