اگر مملکت را زبان باشدی
ثنا گوی شاه جهان باشدی
ملک بوالمظفر که گر قدر او
عیان گرددی آسمان باشدی
شه کامرانی که خواهد فلک
که مانند او کامران باشدی
اگر شکل خلقش پدید آیدی
شکفته یکی بوستان باشدی
وگر آتش تیغ سوزانش را
چو سوزنده آتش دخان باشدی
یکی دوزخی باشدی سهمگین
که دوزخ در آسیب آن باشدی
شها شهریارا حقیقت شمر
که گر مملکت را روان باشدی
به پیش تو چون بندگان دگر
همیشه کمر بر میان باشدی
جهاندار شاها اگر پیش تو
چو بنده دو صد مدح خوان باشدی
یقین دان که افزون از آن نامدی
که در مجلس بار و خوان باشدی
رهی تو گر صد دهان داردی
که در هر دهان صد زبان باشدی
بدان هر زبان صد لغت داندی
که در هر لغت صد بیان باشدی
بنان گرددی مویها بر تنش
یکی کلک در هر بنان باشدی
پس آن کلکها و بنانها همه
به مدحت روان و دوان باشدی
نبشته که با گفته گرد آمدی
وگر چند بس بیکران باشدی
ز صد داستان کان ثنای تو است
همانا که یک داستان باشدی
شها خواهدی رخش تو تا بتگ
عنانش ز باد وزان باشدی
روا داردی کو تنش را چو کرگ
هم از پوست برگستوان باشدی
فلک خواهدی تا تو را روز و شب
چو شبدیز در زیر ران باشدی
بدان تا برو انجم و مهر و ماه
ستام و رکاب و عنان باشدی
سپهر برین گر زبان داردی
مثال تو را ترجمان باشدی
وگر قرص خورشید جان یابدی
به گنج تو بر قهرمان باشدی
اگر جویها را که در بیشه هاست
ز عزم تو آب روان باشدی
سر نیزه هایی که روید ز خاک
سراسر همه با سنان باشدی
گواهی ز عدل تو گر نیستی
یقین زمانه گمان باشدی
وگر مهر تو نیستی در جهان
فلک سخت نامهربان باشدی
وگر دست تو نیستی در سخا
همه سود عالم زیان باشدی
شهی کز تو ترسان شود خواهدی
که در تنگتر آشیان باشدی
ز بیم حسامت روا داردی
که در کام شیر ژیان باشدی
وگر نه چو شاهی که شطرنج راست
تن او همه استخوان باشدی
مگر زیر یک زخم شمشیر تو
زمانی تنش را توان باشدی
نداند که همی نیستی سودمند
گرش سنگ تن روی جان باشدی
سعود فلک را قران نیستی
اگر جز تو صاحبقران باشدی
اگر نیستندی حقیقت بدان
که ملکت همی جاودان باشدی
نه روی زمین خرمی داردی
نه طبع جهان شادمان باشدی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر تحسین و ستایش از شاه و مقام اوست. شاعر به زیبایی و فضایل شاه میپردازد و اگر کشور زبانی داشت به ستایش او میپرداخت. او شاه را مظهر کامیابی و بزرگی میداند و میگوید که اگر قدر و منزلت او معلوم شود، آسمان هم از برکت او میدرخشد. همچنین به قدرت و شجاعت شاه اشاره میکند و بیان میکند که در برابر تیغ او مانند دوزخی سهمگین است.
شاعر به رابطه شاه با زیر دستانش نیز اشاره میکند و میگوید که مردم در برابر او همواره سر به زیر دارند. او با تصاویری زیبا و تشبیهات شاعرانه میخواهد بگوید که مقام و ارزش شاه به حدی است که حتی زبان فلک نیز نمیتواند حقیقت او را بیان کند.
نهایتاً، شاعر به این نکته اشاره میکند که اگر شاه وجود نداشته باشد، زمین و جهان شاداب نخواهند بود و همه جا تیره و تار خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر سرزمین دارای زبانی باشد، در آن صورت، ستایشگری برای پادشاه جهانی بودن را خواهد داشت.
هوش مصنوعی: اگر مقام و ارزش ملک بوالمظفر برای مردم روشن شود، به یقین آسمان هم به او افتخار میکند.
هوش مصنوعی: اگر کسی بخواهد در زندگیاش موفق و خوشبخت باشد، باید به مانند او که در اوج موفقیت و خوشبختی است تلاش کند.
هوش مصنوعی: اگر زیبایی و حسن او را ببینی، گویا که باغی پر از گل و شکوفه را مشاهده کردهای.
هوش مصنوعی: اگر تیغ سوزان او مانند آتش دودی باشد، به دیگری نمیسوزاند.
هوش مصنوعی: بعضی از افراد ممکن است به قدری شرور و خطرناک باشند که عذاب آنها حتی دوزخ را هم تحتالشعاع قرار دهد.
هوش مصنوعی: ای شهریار، حقیقت را درک کن که اگر سرزمین تو رونق داشته باشد، به خوبی پیش میرود.
هوش مصنوعی: مثل دیگر بندگان، همیشه در پیش تو با کمر راست و ادب حاضر میشوم.
هوش مصنوعی: اگر شاهی در پیش تو مانند یک بنده، صد بار مدح و سرافرازی بگوید، باز هم ارزش و مقام تو را نمیتواند تغییر دهد.
هوش مصنوعی: بدان که تو فراتر از آنی که فقط در مجلس مهمانی و در کنار سفره دیده شوی.
هوش مصنوعی: اگر تو نیز صد دهان داشته باشی، و در هر کدام صد زبان وجود داشته باشد، باز هم نمیتوانی به تمام خواستهها و نیازهایت پاسخ دهی.
هوش مصنوعی: بدان که هر زبانی صدها واژه دارد و هر واژه میتواند بیانهای مختلفی را منتقل کند.
هوش مصنوعی: موهای او بر بدنش مانند یک خط زیبا به نظر میرسد و هر رشتهای از مو به نوعی یک اثر هنری است.
هوش مصنوعی: بنابراین تمام هنرها و مهارتها به خاطر ستایش و تحسین تو روان و زنده هستند.
هوش مصنوعی: به این معناست که برای شکلگیری افکار و ایدهها، سخن گفتن و نوشتن میتواند جمعبندی و نتیجهگیری کند، حتی اگر موضوع بسیار وسیع و نامحدود باشد.
هوش مصنوعی: از میان همه داستانهایی که دربارهی تو وجود دارد، در واقع تنها یک داستان است که نمایانگر توست.
هوش مصنوعی: اگر بخواهی، اسب تو به قدری زیبا و رساست که میتواند بر بادها بچرخد و فرمان را به دست گیرد.
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی به زیبایی و لطافت بدن انسان میپردازد، به طوری که همچون بدن یک پرندهی زیبا یا موجودی دیگر، نرم و شفاف است. به عبارت دیگر، بیانگر این است که زیبایی و لطافت میتواند به اندازهای باشد که به پوست و بدن انسان جلایی ویژه ببخشد.
هوش مصنوعی: سرنوشت و تقدیر تو به گونهای است که همیشه روز و شب مانند یک اسب چابک زیر سوارکار میباشد.
هوش مصنوعی: بدان که تا زمانی که به ستارهها و خورشید و ماه نپوییم، باید زین و یراق و مهار را به دست داشته باشیم.
هوش مصنوعی: اگر آسمان سخن میگفت، مانند تو میتوانست معانی و مفاهیم زندگی را بیان کند.
هوش مصنوعی: اگر خورشید به تو جان بدهد، به خزانهات به عنوان یک قهرمان تبدیل میشوی.
هوش مصنوعی: اگر اراده و تصمیم تو به کار رود، جویهایی که در جنگلها و بیشهها جریان دارند، به آرامی و به زیبایی جاری خواهند شد.
هوش مصنوعی: سر نیزههایی که از خاک برمیخیزند، تماماً با صفت تندی و قاطعیتی همراه هستند.
هوش مصنوعی: اگر عدالت تو را نمیتوان به طور یقین شهادت داد، پس لااقل این زمانه میتواند گواهی بر آن باشد که به درستی در حال انجام است.
هوش مصنوعی: اگر تو در این دنیا نباشی، آسمان هم بیرحم و سخت خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر تو در بخشش و سخاوت نباشی، تمام فایدههای جهان بیفایده یا مضر خواهند بود.
هوش مصنوعی: اگر پادشاهی از تو بترسد، میخواهد که در خانهای باریک و تنگ زندگی کند.
هوش مصنوعی: به خاطر ترس از حسادت تو، اجازه میدهی که در دهان شیر، نیروی زندگی و قدرت وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: در غیر این صورت، مانند یک پادشاهی خواهی بود که در بازی شطرنج، تنی از استخوان داشته باشد.
هوش مصنوعی: آیا ممکن است که زمانی زیر زخم شمشیر تو، کسی بتواند تحمل کند؟
هوش مصنوعی: کسی که نمیداند، هر چند که جسمش قوی و محکم باشد، در حقیقت هیچ فایدهای ندارد.
هوش مصنوعی: اگر تو نبودید، آسمان هم دلیلی برای خوشبختی نداشت؛ زیرا تنها شما هستید که باعث میشوید دنیا معنا پیدا کند.
هوش مصنوعی: اگر حقیقت را نمیدانید، بدانید که ملک شما نیز جاودانه نخواهد بود.
هوش مصنوعی: نه بر روی زمین خوشی و سرسبزی وجود دارد و نه اینکه روح جهان شادی و خوشحالی را تجربه میکند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
اگر مملکت را زبان باشدی
ثناگوی شاه جهان باشدی
ملک بوالمظفر که خواهد فلک
که مانند او کامران باشدی
زصد داستان کان ثنای تراست
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.