گنجور

برای پیشنهاد تصاویر مرتبط با اشعار لازم است ابتدا با نام کاربری خود وارد گنجور شوید.

ورود به گنجور

 
امیرخسرو دهلوی

امیرخسرو دهلوی عارف و شاعر بزرگ پارسی‌گوی هند در سال ۶۵۱ هجری قمری در دهلی متولد شد. ( با استناد به این بیت منتسب به او سال تولد وی ۶۵۲ است:

آنچه به تاریخ ز هجرت گذشت

بود سنه ششصد و هشتاد و هشت

سال من امروز اگر بر رسی

راست بگویم همه شش بود و سی

 

).

پس از کسب معلومات به شاعری پرداخت و در دربار پادشاهان هند تقرب حاصل کرد. وی از موسیقی نیز بهرمند بوده و از موسیقیدانان مشهور زمان خود به شمار می‌رفته است. وی در نظم و نثر استاد بود و آثار بسیاری از خود باقی گذاشته که ازجملهٔ آنها دیوان قصاید و غزلیات اوست. علاوه بر آن خمسهٔ نظامی گنجوی را نیز استقبال کرده و آن را جواب گفته است. وی سرانجام در سن هفتاد و پنج سالگی در سال ۷۲۵ هجری قمری در دهلی وفات یافت.

این آمار از میان ۲۱٬۵۹۹ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.

توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرع‌های بند قالبهای ترکیبی مثل مخمس‌ها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.

آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.

وزن‌یابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزن‌یابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومه‌ها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.

ردیف وزن تعداد ابیات درصد از کل
۱ مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی) ۳٬۷۵۱ ۱۷٫۳۷
۲ مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف) ۲٬۰۲۶ ۹٫۳۸
۳ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف) ۱٬۷۴۲ ۸٫۰۷
۴ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف) ۱٬۶۹۹ ۷٫۸۷
۵ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۱٬۶۷۷ ۷٫۷۶
۶ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف) ۱٬۵۸۴ ۷٫۳۳
۷ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم) ۱٬۲۴۱ ۵٫۷۵
۸ فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون) ۱٬۱۶۲ ۵٫۳۸
۹ مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف) ۱٬۱۲۳ ۵٫۲۰
۱۰ مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف) ۸۸۶ ۴٫۱۰
۱۱ مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم) ۸۰۵ ۳٫۷۳
۱۲ فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) ۷۳۳ ۳٫۳۹
۱۳ فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی) ۶۷۳ ۳٫۱۲
۱۴ مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب) ۴۵۷ ۲٫۱۲
۱۵ مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون) ۳۶۴ ۱٫۶۹
۱۶ مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن (منسرح مطوی مکشوف) ۲۹۹ ۱٫۳۸
۱۷ مفعول مفاعیلن مفعول مفاعیلن (هزج مثمن اخرب) ۲۸۸ ۱٫۳۳
۱۸ فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول) ۲۴۵ ۱٫۱۳
۱۹ مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (مجتث مثمن مخبون) ۲۴۱ ۱٫۱۲
۲۰ فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مسدس مخبون محذوف) ۱۵۱ ۰٫۷۰
۲۱ فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم) ۱۲۷ ۰٫۵۹
۲۲ مفعول مفاعلن مفاعیلن (هزج مسدس اخرب مقبوض) ۶۹ ۰٫۳۲
۲۳ مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) ۶۰ ۰٫۲۸
۲۴ فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن (رمل مثمن مخبون) ۵۷ ۰٫۲۶
۲۵ مفتعلن مفتعلن مفتعلن ۴۵ ۰٫۲۱
۲۶ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (رمل مثمن سالم) ۱۸ ۰٫۰۸
۲۷ مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی) ۱۵ ۰٫۰۷
۲۸ فعلاتن مفاعلن فعلاتن ۹ ۰٫۰۴
۲۹ مستفعلن فعلن مستفعلن فعلن (بسیط مخبون) ۹ ۰٫۰۴
۳۰ مستفعلن فع مستفعلن فع (متقارب مثمن اثلم) ۸ ۰٫۰۴
۳۱ مفعول فاعلات مفاعیلن (مضارع مسدس اخرب مکفوف) ۷ ۰٫۰۳
۳۲ مفاعلن مفاعلن مفاعلن مفاعلن ۶ ۰٫۰۳
۳۳ مفعول فاعلات مفاعیل فاعلاتن ۶ ۰٫۰۳
۳۴ مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعلن (رجز مثمن مطوی) ۶ ۰٫۰۳
۳۵ فعولن مفاعیلن فعولن مفاعیلن (طویل مثمن سالم) ۵ ۰٫۰۲
۳۶ متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن ۵ ۰٫۰۲

آمار ابیات برچسب‌گذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:

ردیف قالب شعری تعداد ابیات درصد از کل
۱ غزل ۱۵٬۷۰۲ ۷۲٫۷۰
۲ مثنوی ۵٬۷۹۷ ۲۶٫۸۴
۳ قصیده ۸۷ ۰٫۴۰
۴ رباعی ۱۰ ۰٫۰۵
۵ غزل/قصیده/قطعه ۳ ۰٫۰۱

آمار ابیات به تفکیک زیربخش‌های این قسمت به شرح زیر است (بخش‌هایی که در این جدول نیامده‌اند فاقد شعر بوده‌اند):

ردیف بخش تعداد ابیات درصد از کل
۱ دیوان اشعار ۲۱٬۵۹۹ ۱۰۰٫۰۰