شمارهٔ ۹۹ - حدیث بخشش جان و نوازش از ملک غازی مسلمانان دهلی را به لطف بی حد و بی مر
به پرسیدم من از پیروزی بخت
که ای رنگ تو از فیروزه گون سخت
ملک غازی که فتحش هم عنان بود،
خبر گو بعد فیروزی چه سان بود؟
جوابم داد کاز فیروزمندی
چو شد غازی ملک را سر بلندی
ز بعد شکر یزدان شد بر آن عزم
که آید سوی دهلی از پی رزم
وی آن جانب شد اندر کار سازی
که دیگر پی شود دو تیغ بازی
دگر جانب مسلمانان دهلی
که بشکستند با خانان دهلی
به خجلت پیش میرفتند غمناک
همی سودند روی عجز بر خاک
سواران ملک غازی ستاده
نظر بر لشکر دهلی نهاده
زبانهاشان چو نوک نیزه در طعن
گهی دشنام گفتند و گهی لعن
یکی گفت: این همه کفران سگالند
کسان در قتل ایشان بی و بالند!
دگر میگفت: کاخر اهل دین اند
نشاید گفت بد گر چه چنین اند
دگر گفت: ای نمک خواران بد عهد
چرا کم بود در حق نمک جهد
دگر از طنز گفت اینان چه کردند؟
نمک در دیگ رفت اینها چه خوردند!
دگر میگفت گاه کار زاری
نیاید ز اهل دهلی هیچ کاری
ملک بر کرسی دولت نشسته
سران در پیشدستی، دست بسته
اسیر و اسپ و مال و رخت و کالا
زر و سیم و در و لولوی لالا
خزاین میرسید اشتر بر اشتر
قطار اندر قطار از گنجها پر
گران گنجی چو دریا بیکرانه
که مالامال شد دشت از خزانه
صف پیلان جنگی وا گزیده
ز ماران اژدر ایشان گزیده
بسی صندوقها پر تنگه و زر
که بکشائی اگر صندوق را سر
ظرایف کاید از فرمان گزاران
ز بهر تاج و تخت تاجداران
همه چندین متاع پادشاهی
که بود آثاری از فضل الهی
خدا داد آن خداوند غزا را
که در خور بد غزاهاش، این جزا را
چنین باشد فتوح آسمانی
کت از جائی رسید کان را ندانی
کسی کش ز آسمان یک در کشادند،
ز هر سو صد در دیگر کشادند!
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این متن درباره پیروزی یک فرمانده مسلمان (غازی) در جنگی که به فتح دهلی منجر شده است، صحبت میکند. او از پیروزی و برتری این فرمانده در نبرد صحبت میکند و به بازگشت لشکر و شکستنی که بر مسلمانان دهلی واقع شده، اشاره میکند. در این پیروزی، غازی به دستور خداوند عزم شکست دشمن را میکند و لشکر دشمن را در وضع ناامیدی و خفت میبیند. غازی و سوارانش از نظر برتری در جنگ بر دشمن عیبجویی میکنند و موضوعاتی چون خیانت و نعمت نمک را مطرح میسازند.
سپس شاعر به غنائم جنگی اشاره میکند که شامل طلا، نقره و دیگر گنجها میشود و لشکر غازی به غنیمتهای بسیار زیادی دست مییابد. در نهایت، شاعر از این فتح الهی و تأثیر آن بر تاج و تخت حاکمان میگوید و این پیروزی را از برکات خداوند میداند.
هوش مصنوعی: از بخت سعادتمند پرسیدم که رنگ تو مانند فیروزه و زیباست.
هوش مصنوعی: این بیت به معنای این است که فرمانروای پیروزمند که در پیروزیهایش مشاوران و کارگزاران خود را دارد، بعد از موفقیتهایش چه حالتی خواهد داشت و چه خبری خواهد داشت؟
هوش مصنوعی: او گفت که وقتی سروری به فیروزی و قدرت رسید، به آسانی میتواند به مقام بلندی دست یابد.
هوش مصنوعی: پس از نعمتهای خداوند، تصمیم قوی گرفت که به سمت دهلی بیاید تا در میدان جنگ حضور یابد.
هوش مصنوعی: او برای آمادهسازی به سوی آن سمت رفت، که دیگر نتواند پیگیری دو نبرد را انجام دهد.
هوش مصنوعی: باید به سوی دیگر مسلمانان دهلی برویم، جایی که با فرمانروایان دهلی ارتباط برقرار کردند و شکست خوردند.
هوش مصنوعی: آنها با شرمندگی و ناراحتی به جلو میرفتند و به نشانه ناتوانی، چهرهشان را به زمین دوخته بودند.
هوش مصنوعی: سواران پرچمدار به تماشا ایستادهاند و نگاهشان به لشکر شهر دهلی است.
هوش مصنوعی: زبانهای آنها مانند نوک نیزه تند و برنده است، گاهی به دشنام و گاهی به لعن مشغول بودند.
هوش مصنوعی: یکی گفت: این همه بینظمی و ناسپاسی فقط به خاطر افرادی است که در کشتن آنها سکوت کردهاند و هیچ حمایتی از آنها نمیکنند.
هوش مصنوعی: شخص دیگری میگفت: اگرچه اهل دین هستند و نباید دربارهی آنها به بدی صحبت کرد، اما واقعیت این است که رفتارشان چنین است.
هوش مصنوعی: او گفت: ای کسانی که به عهد و پیمان خود وفا نمیکنید، چرا در مورد نمک خود تلاش و کوشش نمیکنید؟
هوش مصنوعی: این افراد چه کارهایی کردند که به دیگران لطیفه میگویند؟ انگار نمک به خوراکشان اضافه شده و خودشان هم متوجه نیستند!
هوش مصنوعی: دیگری میگفت که از اهل دهلی هیچ کار و کوشش مهمی در کارزارها برنمیخیزد.
هوش مصنوعی: شاه بر تخت فرمانروایی نشسته و بزرگان در مقابل او در احترام ایستادهاند، دستهایشان بسته است.
هوش مصنوعی: بیت به توصیف اشیاء و داراییهایی میپردازد که شامل انسان، اسب، اموال و ثروت است. اشاره به چیزهایی دارد که ممکن است برای شخصی مهم و ارزشمند باشند، از جمله طلا و نقره. همچنین به تصوری از زندگی مرفه و وسایل زینتی و تزیینی اشاره میکند.
هوش مصنوعی: کاروانهایی از بار و بارههای فراوان، به صف در صف از گنجینهها و ثروتها میرسیدند.
هوش مصنوعی: ثروت و ارزشمندی مانند دریای وسیع و نامحدود است که زمین را پر از گنجینهها میکند.
هوش مصنوعی: سربازان جنگی مانند فیلهای بزرگ به صف ایستادهاند و آنها از مارهای خطرناک گزیده شدهاند.
هوش مصنوعی: بسیاری از صندوقها پر از طلا و جواهر هستند، اما اگر درب صندوق را باز کنی، میتوانی به همه آنها دسترسی پیدا کنی.
هوش مصنوعی: دولت و نعمتهای ناز و نعمتهایی که به خاطر قدرت و مقام به دست میآید، از کارهای زیرکانه و نقشههای افرادی است که به خدمت حاکمان مشغولاند.
هوش مصنوعی: پادشاهی دارای چندین کالاست، اما تمام آنها نشانههایی از بزرگی و فضل خداوند هستند.
هوش مصنوعی: خداوند به آن کسی که شایسته مجازات است، پاداشی متناسب با عملش عطا کرده است.
هوش مصنوعی: پیروزیهای آسمانی به گونهای است که از جایی میرسند که خود را نمیتوانی بشناسی.
هوش مصنوعی: کسی از آسمان یک در را باز کرد، و از هر طرف صد در دیگر هم باز شدند!
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.