بدان ای پسر که اگر دهقان باشی شناسندهٔ وقت باش و هر چیزی که خواهی کشت مگذار که از وقت خویش بگذرد، اگر ده روز پیش از وقت کاری بهتر که یک روز پس از وقت کاری و آلت و جفت گاو ساخته دار و گاوان نیک خر و بعلف نیکو دار و باید که جفتی گاو خوب همیشه زیادتی در گلهٔ تو باشد، تا اگر گاوی را علتی رسد تو در وقت از کار فرونمانی و کشت تو از وقت درنگذرد. چون وقت درودن و کشتن باشد پیوسته از زمین شکافتن غافل مباش و تدبیر کشت سال دیگر امسال میکن و همیشه کشت در زمینی کن که خویشتن پوش باشد، ترا نیز بپوشد و هر زمینی که خویشتن را نپوشد ترا نیز نپوشد و چنان کن که دایم بعمارت کردن مشغول باشی، تا از دهقانی برخوری و اگر پیشهور باشی از جمله پیشهوران بازار، در هر پیشه که باشی زود کار و ستوده کار باش، تا خریدار بسیار باشد و کار به از آن کن که هم نشینان تو کنند و بکم مایه سود قناعت کن، تا بیکبار ده یازده کنی دو باز نیم ده کرده باشی، پس خریدار مگریزان بمکاس و لجاج بسیار، تا در پیشهوری مزروق باشی و بیشتر مردم ستد و داد با تو کنند، تا چیزی همیفروشی، با خریدار بجان و دوست و برادر و بار خدای سخنگوی و در تواضع کردن مقصر باش، که بلطف و لطیفی از تو چیزی بخرند و به نحسی و ترش رویی و سفیهی مقصود بحاصل نشود و چون چنین کنی بسیار خریدار باشی، ناچاره محسود دیگر پیشهوران گردی و در بازار معروفتر و مشهورتر از جمله پیشهوران باشی؛ اما راست گفتن عادت کن، خاصه بر خریده و از بخل بپرهیز و لیکن تصرف نگاه دار و بر فرودستتر ببخشای و بدانک برتر از تو باشد و نیازمند باشی، شکوه دار و زبون گیر مباش و با زنان و کودکان در معامله فزونی مجوی و از غریبان بیشی مخواه و با شرمگین بسیار مکاس مکن و مستحق را نیکو دار و با پادشاه راستی کن و بخدمت پادشاه حریص مباش و با لشکریان مخالفت مکن و با صوفیان صوفی صافی باش و سنگ و ترازو راست دار و با عیال خود دو دل و دو کیسه مباش و با همبازان خود خیانت مکن و صناعتی که کنی از بهر کارشناس و ناکارشناس یکسان کن و متقی باش؛ اگر دستگاهت بود قرض دادن بغنیمت دان و سوگند بدروغ مخور و نه بر ماست و از ربوا خوردن دور باش و سخت معامله مباش {و اگر بدرویشی وامی دادی چون دانی که بیطاقت است پیوسته تقاضا مکن و پیوسته تقاضا مباش؛} نیک دل باش تا نیک بین باشی، تا حق تعالی بر کسب و کار تو برکة بخشد و هر پیشهور که برین جمله باشد جوانمردتر از همه جوانمردان باشد و از جمله پیشهوران هر قومی را در صناعتی که باشد در جوانمردی طریقی است؛ آنچ شرط این قوم است گفته آمد در باب آخر، جوانمردی هر جنس بحسب طاقت خویش بگویم، انشاءالله تعالی.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به دهقان و پیشهوران توصیههایی درباره کار و کسب میکند. برای دهقانان، مهم است که وقت کشت را بهخوبی بشناسند و کارهای خود را با دقت انجام دهند، از جمله داشتن گاوهای مناسب و تدبیر در کشت سال آینده. همچنین، این متن بر لزوم مراقبت از زمین و استفاده از آن بهطور مؤثر تأکید دارد.
برای پیشهوران، تاکید میشود که باید در کار خود جدیت داشته باشند و از خساست بپرهیزند، با مشتریان به نرمی رفتار کنند و诚信 را در معاملات خود رعایت نمایند. آنها همچنین باید با نیازمندان مهربان باشند و در کنار راستگویی، از دروغ و ربا دوری کنند. به طور کلی، نکات ارائه شده بر اساس جوانمردی و انصاف در کار و تعاملات اجتماعی پایهریزی شده است.
هوش مصنوعی: ای پسر، اگر کشاورز هستی، باید زمان را بشناسی و هر چیزی که میخواهی بکاری، نگذار زمانش بگذرد. بهتر است که ده روز قبل از موعد، کار را شروع کنی تا یک روز بعد از موعد. دقت کن که همیشه یک جفت گاو خوب داشته باشی تا اگر یکی بیمار شد، بتوانی کار کشاورزیات را ادامه دهی و بذرهایت را به موقع بکاری. وقتی زمان کشت و برداشت فرا میرسد، باید همیشه در زمین فعال باشی و به فکر کشت سال آیندهات نیز باشی. زمین را انتخاب کن که خود به خود پوشش داشته باشد تا تو هم پوشش پیدا کنی. اگر حرفهات در بازار است، باید زود و باکیفیت کار کنی تا مشتریان زیادی به سراغت بیایند. در کار خود به کیفیت و کمیت دقت کن. با مشتریان به خوبی و دوستانه رفتار کن تا آنها از تو خرید کنند. راستگو باش و از بخل بپرهیز، ولی در عین حال باید مواظب مالی که داری باشی و به نیازمندان کمک کنی. با دیگران و بهویژه با کسانی که نیازمند هستند، با مهربانی رفتار کن. همچنین، در معاملات با دقت عمل کن و از دروغ دوری کن. در تعامل با افراد، بهویژه زنان و کودکان، انصاف داشته باش. همیشه درست و عادلانه معامله کن و سعی کن که در دیگر صنایع و حرفهها هم جوانمردانه عمل کنی. به طور کلی، اگر این اصول را رعایت کنی، خواهی دید که برکت در کار و زندگیات جاری میشود و در میانت دیگران مشهور خواهی شد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.