پی راحت جان آگاه خویش
مهیا کند توشه راه خویش
فن خویش نیکی کن ای نیک زن
که به گر بود نیک زن نیک فن
همه کارها را به یزدان گذار
که بیرون ز تقدیر او نیست کار
سکندر به شاهی ازو راه یافت
به توفیق او جان آگاه یافت
ز عالم نه از بهر سختیش برد
به فیروزی و نیکبختیش برد
نگویم که بر مردنش صبر کن
که بر نزد خود بردنش صبر کن
به صبر ار برآید تو را نام نیک
دهد نام نیکت سرانجام نیک
نگین دار این چرخ فیروزه فام
پی نام نیکو بود والسلام
ارسطو گهر سنج یونان زمین
که بر گنج یونانیان بود امین
چو کلکش سر گنج حکمت شکافت
سکندر ازو یافت نقدی که یافت
ز مرگ سکندر چو آگاه شد
دلش همدم ناله و آه شد
پس از عنبرین خامه پیراستن
به نام خدا نامه آراستن
ز خونابه دل سیاهی سرشت
سوی مادرش عذرخواهی نوشت
که بایستی از فرق پا کردمی
به خاک حریم تو جا کردمی
درین ماتم از دیده خون راندمی
به تسکین دردت فسون خواندمی
ولی ضعف پیریم بسته ست پای
نیارم که یک گام جنبم ز جای
سکندر که سلطان آفاق بود
به سلطانی اندر جهان طاق بود
اگر چه ازین تنگنا رخت بست
مخور غم که رخت از سر تخت بست
به رخ پرده شرمساری نرفت
به کام حسودان به خواری نرفت
نه از نادرستان شکستن رسید
نه از ناکسان زخم دستش رسید
به تیغ قضای خداوند پاک
که باشد روان از سمک تا سماک
به شاهی و فرماندهی جان سپرد
به جز بر همه خلق سلطان نمرد
که رسته ست ازین درد تا او رهد
که جسته ست ازین داغ تا او جهد
درین باغ یک شاخ و یک برگ نیست
که لرزنده از صرصر مرگ نیست
اگر مرده افتاده تیر اوست
وگر زنده در بند تدبیر اوست
گذشته ازو خفته در زیر خاک
و زو مانده آینده در ترس و باک
چه نامهربانی که گردون نکرد
که یکسر ازین حلقه بیرون نکرد
اگر شه و گر کمترین چاکر است
گذارش در آخر بر این چنبر است
خوشا حال آن زیرک پند گیر
که از مرگ غیر است عبرت پذیر
ز مرگ کسانش رسد زندگی
کند زندگی صرف در بندگی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به اهمیت آگاهی و انتخاب صحیح در زندگی اشاره میکند و میگوید که باید در مسیر زندگی خود، با نیکاندیشی و نیکوکرداری پیش برویم. او تأکید میکند که تمام کارها باید به خدا سپرده شود و هیچ چیزی خارج از تقدیر الهی نیست. سکندر به عنوان یک مثال آورده میشود که با توفیق الهی به قدرت رسید، اما در نهایت همه انسانها باید با مرگ مواجه شوند. شاعر به بررسی وضعیت سکندر در آخرین لحظات زندگیاش میپردازد و نشان میدهد که او در حال نوشتن نامهای به مادرش بوده و از ضعف و پیری شکایت میکند. همچنین، او تأکید میکند که مرگ برای همه inevitable است و زندگی هر کس باید صرف بندگی و عبرت از مرگ دیگران شود. او به زیرکانی که از مرگ دیگران درس میگیرند، احترام میگذارد و آنها را موفقتر میداند.
هوش مصنوعی: برای راحتی جان خود، باید آگاهانه آماده باشی و وسایل لازم را برای سفر زندگیات فراهم کنی.
هوش مصنوعی: ای زن نیکو، هنر خود را به خوبی نشان بده، چرا که اگر هنر نیکو باشد، زن نیکو نیز میتواند تأثیرگذار باشد.
هوش مصنوعی: هر کاری که انجام میدهی را به خدا واگذار کن، زیرا هیچ کاری خارج از مقدر کردن او نیست.
هوش مصنوعی: سکندر به مقام پادشاهی رسید و با یاری و لطف خداوند، به دانش و آگاهی کامل دست یافت.
هوش مصنوعی: از دنیای بیرونی فقط برای مشکلاتش به او نگریستم، اما در عوض به خوشبختی و کامیابیاش توجه کردم.
هوش مصنوعی: نمیگویم که بر مرگ او صبر کن، بلکه باید صبر کنی تا او را به نزد خود بیاوری.
هوش مصنوعی: اگر با صبر و استقامت پیش بروی، به تو نام نیک میدهند و در نهایت، نام نیکت به سرانجامی خوش ختم میشود.
هوش مصنوعی: این دنیا همچون انگشتری است که سنگ فیروزهای در آن قرار دارد، و نام نیکو همانند زینت آن انگشتر است. با این نتیجه به پایان میرسیم.
هوش مصنوعی: ارسطو، فیلسوف بزرگ یونان، به عنوان نگهدار و حافظ دانش و ثروت اندیشههای یونانیان شناخته میشود. او بهنوعی نمایندهی امانتداری از گنجینهی معرفتی و فرهنگی آن زمان است.
هوش مصنوعی: زمانی که اسکندر، ماهرانه و با دقت، به گنجینهی حکمت دست یافت، چیز ارزشمندی به دست آورد که موجب آگاهی و شناخت او شد.
هوش مصنوعی: زمانی که سکندر از مرگ خود باخبر شد، دلش پر از اندوه و زاری شد.
هوش مصنوعی: پس از اینکه عطر خوشی به قلم بخشیدم، با نام خدا نامه را زیبا و آراسته کردم.
هوش مصنوعی: او که از دل پر دردش و به خاطر حس اندوهی که دارد، به مادرش نامهای مینویسد و در آن عذرخواهی میکند.
هوش مصنوعی: من باید با فروتنی و احترام، به زمین بیفتم و در مکان مقدس تو جا بگیرم.
هوش مصنوعی: در این غم و اندوه، اشکهای خونینم را جاری کردم تا شاید با خواندن دعا و ذکر، درمانی برای درد تو پیدا کنم.
هوش مصنوعی: اما ضعف و ناتوانی سنم مانع از این شده که بتوانم حتی یک قدم از جا حرکت کنم.
هوش مصنوعی: سکندر که پادشاهی بزرگ و جهانی داشت، در واقع در سلطنت خود به نوعی منحصر به فرد و بینظیر بود.
هوش مصنوعی: اگرچه از این مشکل و تنگنا خارج شدهای، نگران نباش که به زودی از این وضعیت عبور خواهی کرد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که حتی با وجود تمام مشکلات و فشارهایی که ممکن است به فرد وارد شود، او هرگز به ذلت و خفت تن نمیدهد و به راحتی در اختیار حسودان قرار نمیگیرد. به رغم تمام چالشها، شخصیت و شرافت او حفظ شده و اجازه نمیدهد که کسی بر او تسلط پیدا کند.
هوش مصنوعی: نه از افراد بزرگ و مهم آسیب دیده و نه از کسانی که ارزش زیادی ندارند، او زخم خورده است.
هوش مصنوعی: به خاطر تقدیر و سرنوشت الهی که از بالا تا پایین در جریان است.
هوش مصنوعی: او برای پادشاهی و رهبری زندگیاش را فدای کسی کرد که به جز برای تمامی مردم، فرزانگی و سلطنت را نمیشناخت.
هوش مصنوعی: این متن بیانگر این است که کسی که از درد و رنج رها شده، به راحتی میتواند از آن وضعیت فرار کند و کسی که از رنج و مشکلات قبلی عبور کرده، تلاش میکند تا دوباره درگیر آن نشود. در واقع، این جمله به نوعی بر اهمیت رهایی از مشکلات و تلاش برای دوری از آنها تأکید دارد.
هوش مصنوعی: در این باغ هیچ شاخه و برگی وجود ندارد که از باد سرد مرگ نلرزد.
هوش مصنوعی: اگر کسی به خاطر تیر یا آسیب دستکم به زمین افتاده، به خاطر تاثیرات کارهای اوست و اگر زنده است، همچنان درگیر تدبیر و برنامهریزی اوست.
هوش مصنوعی: گذشته، در زیر زمین پنهان است و به یاد نمیآید، در حالی که آینده در ترس و دلهره به سر میبرد.
هوش مصنوعی: چقدر بیرحمانه است که روزگار اجازه نداد تا بهطور کامل از این دایرهی سخت و محدودیتها جدا شوم.
هوش مصنوعی: هر چه مقام و مقامدار بزرگ باشد، در نهایت همه به نوعی به نقطهای مشخص و مشترک میرسند، حتی اگر یک خدمتگزار ساده باشند.
هوش مصنوعی: خوشا به حال کسی که باهوش است و از نصیحتها بهره میگیرد، زیرا او از مرگ دیگران درس میآموزد.
هوش مصنوعی: از مرگ دیگران، زندگی به او میرسد و او باید زندگی خود را تنها در راه بندگی بگذراند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.