بخش ۴۰ - مقاله دهم در اشارت به سهر که نشانه هوشیاری و علامت بخت بیداریست
ای به شکر خواب سحر داده هوش
خیز که برخاست ز مرغان خروش
مرغ سحر زنده و تو مرده ای
او ز نوا گرم و تو افسرده ای
ترک هوا گوی و نوایی بزن
چنگ به دامان وفایی بزن
هر شب ازین پرده زنگارگون
این همه لعبت که سر آرد برون
هست پی آنکه شود آشکار
بر نظرت قدرت لعبت نگار
شرم تو بادا که کنی تا به روز
راه نظر را به مژه میخ دوز
ننگری این دیر بقا پرده را
وین همه اوضاع نوآورده را
بر نکنی سر که بر این پرده چیست
نقش نگارنده درین پرده کیست
سبحه انجم به ثریا که داد
طارم چارم به مسیحا که داد
تار که بر بط ناهید بست
رنگ که بر محمل خورشید بست
نیل بر این صفحه خضرا که بیخت
مهره درین حقه مینا که ریخت
خرقه شب غالیه گون از چه شد
دامنش آلوده به خون از چه شد
شمع سحر لمعه نور از که یافت
جبهه مه داغ قصور از که یافت
هست درین دایره قال و قیل
این همه بر هستی صانع دلیل
نقش نگر جانب نقاش رو
حسن بنا بین و به بنا گرو
بیش درین مرحله غافل مخسب
پای برآر از گل و در گل مخسب
خلعت عمر تو عجب کوته است
خون به دل از کوتهیش ته ته است
بیش میفزای به مقراض خواب
کوتهی آن که نیفتد صواب
خواب چو مرگ ار نبود ضد زیست
نکته «النوم اخ الموت » چیست
چهره این اخ به تف آلوده باد
خود به تف این اخ چه مناسب فتاد
هست یکی نیمه ز عمر تو روز
نیمه دیگر شب انجم فروز
روز و شب عمر تو با صد شتاب
می گذرد آن به خور و این به خواب
روز پی خور سگ دیوانه ای
خفته به شب مرده کاشانه ای
روز چنان می گذرد شب چنین
کی شوی آماده روز پسین
شب چو رسد شمع شب افروز باش
همنفس گریه جانسوز باش
اشک همی ریز به صد درد و سوز
عذر همی خواه ز تقصیر روز
هر چه به روز از دل جافی کنی
وای تو گر شب نه تلافی کنی
روز تو شد شام به عصیانگری
شام به روز آر به عذر آوری
روز و شبت گر همه یکسان شود
بر تو شب و روز تو تاوان شود
روز که صد گونه گنه کرده ای
نامه اعمال سیه کرده ای
شب ز مژه بهر سفیدی روی
از رخ آن نامه سیاهی بشوی
چند کنی خواب ز خودکامگی
با دل فارغ ز سیه نامگی
کرده تو خواب و ز ورای حجاب
ناظر حال تو منزه ز خواب
شب چه کنی روز به بی حاصلی
کو به تو خوش حاضر و تو غافلی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیداری و مسئولیت انسان اشاره دارد. شاعر با به تصویر کشیدن مرغ سحر، به زندگی و نشاط آن اشاره میکند و در مقابل، حالت افسردگی و سستی انسان را قرار میدهد. او از مخاطب میخواهد که از خواب بیدار شود و به زندگی و واقعیتها توجه کند.
شاعر به ما یادآوری میکند که عمر کوتاه است و هر لحظه از آن با شتاب میگذرد، بنابراین نباید در خواب غفلت باقی بمانیم. از آنجا که شب و روز نماد زندگی و مرگاند، ما باید در روزها از فرصتها استفاده کنیم و در شبها از گذشته خود پشیمان باشیم.
در نهایت، شاعر انسان را به تفکر درباره اعمالش دعوت میکند و تأکید میکند که بیداری و هوشیاری در زندگی اهمیت زیادی دارد.
هوش مصنوعی: ای کسی که خواب صبحگاهیات را با شیرینی رنگین کردهاند، بیدار شو! چرا که آواز پرندگان از خواب برخاسته و در حال سر و صدا هستند.
هوش مصنوعی: پرنده سحر زنده و شاداب است و تو در حالتی افسرده و بیحالت هستی. او با آهنگ و سرودی دلنواز زندگی میکند در حالی که تو در خاموشی و ناامیدی به سر میبری.
هوش مصنوعی: از خواستهها و آرزوهای بیفایده دست کشیده و روح خود را آزاد کن. با عشق و صدای دلنشین، به وفاداری و صداقت چنگ بزن.
هوش مصنوعی: هر شب از پشت این پردهی رنگین، این همه زیباییها و دلرباییها به نمایش درمیآید.
هوش مصنوعی: به دنبال این هستم که قدرت زیبایی معشوقهات را در برابر چشمانت ببینم.
هوش مصنوعی: شرم بر تو که برای جلب توجه دیگران، چشمانت را مانند میخی به نگاهها نزدیک کنی.
هوش مصنوعی: به این مکان دائم و پایدار ننگر؛ اینجا را و اوضاع جدیدی که ایجاد شده است، ملاحظه نکن.
هوش مصنوعی: اگر سر را از روی این پرده برداری، متوجه خواهی شد که چه نقشی بر آن نقش بسته و چه کسی این تصویر را طراحی کرده است.
هوش مصنوعی: درخشش ستارهها مانند گردنبند زیبایی است که به زینت آسمان میافزاید و به مانند آسمان، درخشش ویژهای دارد که به مسیحا (شخصیت مقدس) نسبت داده شده است.
هوش مصنوعی: رشتهای که بر پرنده ناهید (عطارد) بسته شده، همان رنگی است که بر کالسکه آفتاب رنگ آمیزی شده است.
هوش مصنوعی: این بیت به تصویر کشیدن زیباییهای طبیعت و شکوه رنگهای آن اشاره دارد. در آن، نیل (رنگ آبی) بر روی صفحهای سبز (دل طبیعت) نمایان است و به نوعی به عشق و زیباییهای زندگی اشاره میکند که مانند مهرههای درخشان در یک بازی زیبا به چشم میآید. این توصیف حس لذت و شگفتی از زیباییهای جهان را به ما منتقل میکند.
هوش مصنوعی: چرا لباس شب که به زیبایی و عطر خاصی مزین بود، دامنش به خون آلوده شده است؟
هوش مصنوعی: شمع صبحگاه از کجا نور و درخشش گرفت و چهره ماه چگونه حرارت و زیبایی را کسب کرد؟
هوش مصنوعی: در این دنیای پر از شور و هیاهو، تمامی این شگفتیها نشاندهنده وجود خالق و دلیل برای هستی است.
هوش مصنوعی: به آثار هنری توجه کن و زیباییهای آن را ببین. همچنین به آفریننده این آثار توجه کن و به هنرمند احترام بگذار.
هوش مصنوعی: در این مرحله بیشتر از این غافل نباش، از خاک بیرون بیا و در گل نمان.
هوش مصنوعی: زندگی تو بسیار کوتاه است و این موضوع باعث درد و غم در دل من شده است.
هوش مصنوعی: افزایش خواب بیشتر، به اندازهای که درک و فهم را کاهش ندهد، مفید است.
هوش مصنوعی: اگر خواب به اندازه مرگ قطعسازی حیات نباشد، پس چه معنی دارد که گفته میشود "خواب برادر مرگ"؟
هوش مصنوعی: چهره این برادر به خاکی آلوده شده است و خود را به آن خاک نسبت داده است، پس چقدر نامناسب است که او خود را به تف (آلودگی) نسبت دهد.
هوش مصنوعی: هر فردی در زندگیاش یک بخش از عمرش را در روز میگذراند و بخش دیگر را در شب، همانگونه که ستارهها در شب میدرخشند.
هوش مصنوعی: روز و شب به سرعت عمر تو سپری میشود؛ یک لحظه در حال فعالیت و دیگری در خواب.
هوش مصنوعی: یک روز، در حالی که سگ دیوانه ای در روز خوابش برده بود، در شب، خانه ای مرده و خالی به نظر می رسید.
هوش مصنوعی: روزها به سرعت میگذرد و شبها نیز به همین ترتیب. تو چه زمانی برای روزهای آینده آماده خواهی شد؟
هوش مصنوعی: وقتی که شب فرا میرسد، مانند شمعی که نور میافشاند، درخشنده و دلگرم باش و با دیگران همدل و همنفس باش، حتی اگر این همدلی به خاطر اندوه و غم باشد.
هوش مصنوعی: به خاطر درد و رنجهای بسیار، اشک میریزد و به همین دلیل تقصیرات خود را میپذیرد و از دیگران عذرخواهی میکند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که در روز به دل خود بگویی، وای به حالت اگر در شب نتوانی جواب آن را بدهی.
هوش مصنوعی: روز تو به خاطر نافرمانی و عصیان به شب تبدیل شده است، اکنون به روز میآورم که با عذرخواهی خود را اصلاح کنی.
هوش مصنوعی: اگر روز و شب تو هیچ تفاوتی نداشته باشد، در این صورت زندگیات به یک نوع عذاب تبدیل خواهد شد.
هوش مصنوعی: در روزی که انواع خطاها را مرتکب شدهای، پرونده اعمالت پر از سیاهی و نیتهای ناپسند شده است.
هوش مصنوعی: در شب، با اشکهای چشمات، به خاطر روشنی چهرهاش، آن نامهی تاریک و غمگین را پاک کن.
هوش مصنوعی: چقدر میخواهی با غرور و خودخواهی خواب را از خود دور کنی، در حالی که دلت از بدنامیها خالی است؟
هوش مصنوعی: تو خوابیدهای و از پشت حجاب، من حال تو را میبینم، در حالی که من از خواب و غفلت برکنار هستم.
هوش مصنوعی: شب چه کار میکنی؟ روزی که بیثمر و بیفایده است، به تو خوش میگذرد و تو در غفلت هستی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.