Қавла , алайҳи ассалом : « алсхии қариби ман аллоҳ , қариби ман алҷнаҳ , баъӣди ман алнор . Ва албхили баъӣди ман аллоҳ , баъӣди ман алҷнаҳ , қариби ман алнор . »
Ва ба наздики уламои ҷӯаду сахо ҳар ду ба як маънӣ бошанд андари сифоти халқ , аммо мари ҳақи таъолиро ҷавод хонанд ва сахӣ нахонанд мари адами тавқифро ; ки ваии худро бад-ӣни ном нахондааст . Ва аз расӯли слии аллоҳи алайҳу силами хабарӣ низ наёмадааст ва ба иҷмоъи аҳли суннат раво нест ки касе мари худованди таъолиро номӣ наад бар муқтазои ақлу луғат то китоб ва суннат бидон нотиқ набошад ; чунон ки худованди таъолӣ оламаст ба иҷмоъи уммати варои олам тавон хонд аммо оқил ва фақиҳ нишоед хонд . Пас чун ин ҳар се ба як маънӣ буд номи олимии варо итлоқ карданд мари сиҳҳати тавқифро ва аз ин ду ном эҳтироз карданд мари адами тавқифро . Ҳамчунон номи ҷаводи вайро итлоқ карданд мари сиҳҳати тавқифро ва аз сахӣ эҳтироз карданд мари адами тавқифро .
Ва мардумон фарқӣ кардаанд миёни ҷӯаду сахо ва гуфтаанд : сахии он буд ки андари ҷӯад тамиз кунад ва он мавсули ғаразӣ ва сабабӣ бошад , ва ин мақоми ибтидо буд аз ҷӯад ;у ҷаводи он ки тамиз накунаду кирдораш беғараз буду феълаш бесабаб ва ин ҳоли ду пайғамбар буд , салавоти аллоҳи ъалиҳумо : яке халилу дигари ҳабиб .
Ва андари ахбор сҳоҳаст ки иброҳӣми халили салавоти аллоҳи алайҳ чизе нахурдӣ то меҳмонӣ наомадӣ . Вақте се рӯз буд то касе наёмада буд . Габрӣ бар дар сарой вай омад вайро гуфт : « ту чаҳ мардӣ ? » гуфто : « габрӣ . » гуфт : « бирав ки меҳмонӣу каромати марои нишое . » то аз ҳақи таъолии бадв итоб омад ки : « касеро ки ман ҳафтод соли бпрўрдми туро кро накунад ки гардае фарои ваии диҳӣ ? »
Ва чун писари ҳотам ба наздики пайғамбари слии аллоҳ алайҳ омад пайғамбари радоӣ худ барграфту андари зери ваии бгстронид , ва гуфт : « азои أтокми Карими қавми Фأкрмўаҳ . »
Он ки тмииз кард ду гарда дареғ дошт ва он ки тмииз накард тилсони набуввати бисот кофарӣ гардонид ; аз он чаҳ мақоми иброҳӣми саховат буд ва аз он пайғамбари ҷӯад , ъалиҳумо ассалом . Ва некӯтарин мазҳаби андари ин онаст ки гуфтаанд ки : « ҷӯади мтобъти хотири аввал буд ва агар хотири сонии мари аввалро ғалаба кунад аломат бухл бошад . »у аҳли таҳсили мари онро бузург доштаанд ; ки ломҳолаҳи хотири аввал аз ҳақ бошад .
Ва ёфтам ки андари ншобўри мардии бозаргон буд ки пайваста ба маҷлиси шайхи бўсъид будӣ . Рӯзии шайх аз баҳри дарвешии чизеи хост . Ин мард гуфт : ман динории доштаму қурозае . Аввали хотир маро гуфт : динор бидиҳ . Ва хотир дигар гуфт : қуроза бидиҳ . Ман қуроза бидодам . Чун шайхи Фроср сухан шуд , аз ваии бпрсидм ки : « раво бошад ки касе ҳақро мнозът кунад ? » гуфт : « ту мнозът кардӣ , ки вай гуфт : динор бидиҳ , ту қуроза бидодӣ . »
Ва низ ёфтам ки шайхи Абуабдуллои рӯдбории раҳмаи аллоҳ ба хонаи мурӣдӣ андар омад вай ҳозир набӯд . Бифармуд то матоъи хонаи вайро ба бозори бурданд . Чун мард андар омад бидон хуррам шуд ба ҳукми инбисоти шайх ; аммо чизе нагуфт ва чун зан андар омад он бидид андар хона шуду ҷомаи худ ҷудо карду андари андохт ва гуфт : « ин ҳам аз ҷумлаи матоъ хонааст ва ҳамон ҳукм дорад . » марди бонг бар вай зад ки : « ин такаллуф кардӣу ихтиёр . » зан гуфт : « эй мард , он чаҳ шайх кард ҳақ кард . Бояд ки мо такаллуф кунем то ҷӯади мо низ падедор ояд . » мард гуфт : « балӣ , валикин чун мо шайхро мусаллам кардем он аз мо айни ҷӯад буд . »
Ва ҷӯади андари сифати адабии такаллуф буду муҷозу пайвастаи мурӣд бояд ки малику нафаси худро мабзул дорад андари мувофиқати амри худованд ва аз он буд ки саҳли бен Абдуллоҳи разии аллоҳ анҳу гуфтӣ : « алсўФии дамаи ҳадару малакаи мубоҳ . »
Ва аз шайхи бўмслми форсии раҳма аллоҳ шунидам ки гуфт : вақте ман бо ҷамоатии қасд ҳиҷоз кардаму андари навоҳӣ ҳлўон кардон роҳ мо бигирифтанду хирқаҳоӣ ки доштем аз мо ҷудо карданд . Мо низ бо эшон наёвихтему фироқи дил эшон ҷустем яке буд андари миёни мо изтироб кард . Кардӣ шамшер бикашеду қасди куштан ӯ кард . Мо ҷумлаи мар он кардро шафоат кардем . Гуфт : « раво набошад ки ин каззобро бигзорем ломҳолаҳ ӯро бихоҳйми куштан . » мо иллати куштан аз ваии бпрсидим . Гуфт : « аз он чаҳ вай сӯфӣ несту андари суҳбати авлиё мехиёнат кунад ин чунин кас нобӯда ба . » гуфтем : « аз барои чаро ? » гуфт : « аз он чаҳ камтарини дараҷаи тасаввуф ҷӯадаст ваовро андари ин хирқаи пораи чандин бандаст ӯ чигуна сӯфӣ бошаду чандини хусумат бо ёрон худ мекунад ? мо чандин соласт то кор шумо мекунему роҳ шумо мерӯему алойиқ аз шумо меқатъ кунем . »
Ва гӯйанд : Абдуллоҳи бен ҷаъфар ба мнҳли гуруҳеи бргзшт . Ғуломиро дид ҳабашӣ ки гӯсфандонро риоят мекард ва сегӣ омада буд вондри пеш вай нишаста . Ваии қурсӣ берун карду фаро саг дод вдигрӣу сдигрӣ . Абдуллоҳ пеш рафт ва гуфт : « эй ғулом , қӯти ту ҳар рӯз чандаст ? » гуфт : « инча додам . » гуфт : « пас чаро ҳама ба саг додӣ ? » гуфт : « аз он ки вай аз роҳи давр ба умедӣ омадааст , ва ин ҷой сегон нест . Аз худ напасандам ки ранҷи ваии зойеъи гардонам . » Абдуллоҳро он хуш омад мари он ғуломро бо он гӯсфандон ва он мнҳл бихаред ва озод кард ва гуфт : « ин гӯсфандону ҳоити туро бахшедам . » вай бар вай дуо карду гӯсфандон садақа карду мол сиблат кард вози он ҷо бирафт .
Мардӣ ба дар сарои ҳасани бен алии разии аллоҳ ънҳмо омад ва гуфт : « эй писари пайғомбар , марои чаҳорсад дирам вомаст . » ҳасан фармуд то чаҳорсад динор бадв доданду гирёни андар хона шуд . Гуфтанд : « чаро майгаре , эй фарзанди пайғамбар ? » гуфт : « аз он чаҳ андари тафаҳҳуси ҳоли ин мард тақсир кардам то вайро ба зл савол оварадам . »
Ва Абусаҳли сълўкии ҳаргизи садақа бар даст дарвеш наниҳодӣу чизе ки ббхшидии ҳаргиз ба дасти каси надодӣ , бар замин биниҳодӣ то бардоштандӣ то аз ваии бпрсиднд . Гуфт : « дунёро он хатар нест ки андари дасти мусулмонӣ бояд дод то яди ман улё бошад ва аз он ваии суфло . »
Ва аз пайғамбари алайҳ ассалом меояд ки : ду ман машк ӯро малики ҳабашаи бФрстод . Ваии бикбори андар об кард ва бар худ молида .
Ва аз инс меояд ки : мардӣ ба наздики пайғамбари алайҳ ассалом омаду пайғамбари вайро як водии миёни ду кӯҳи пар гӯсфанд бахшед чун вай ба қавми худ бозгашт , гуфт : « ё қўмоаҳ , мусулмон шавед ки Муҳамади атоӣ касе мебахшад ки вай аздрўишӣ натарсад . »
Ва ҳам инс ривоят кунад ки : пайғамбарро слии аллоҳи алайҳу силами ҳаштод ҳазор дирам биовараданд . Бар гилӣмии рехт то ҳамаи бндод аз ҷои брнхост . Алии разии аллоҳ анҳу гуяд : « ман нигоҳ кардам андари он ҳоли сангӣ бар шиками баста буд аз гуруснагӣ . »
Дарвеширо аз мтأхрони султони шашсад дирами санги зар сов фиристод ки : « ин ба гармоба бидиҳ . » вай ба гармоба шуд . Тамом ба гармоба бон дод .
Ва пеш аз ин дар боби эсори андари мазҳаби нурёни андари ин маънӣ калимотӣ гуфтаем бар ин ихтисор кардем . Валлоҳи аълам .



با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به ارزش سخاوت و جود در اسلام میپردازد. در ابتدا به بیان حدیثی از پیامبر (ص) اشاره میشود که سخاوت را نزدیک به خدا، بهشت و دور از آتش جهنم میداند، در حالی که بخل را برعکس معرفی میکند. سپس توضیح داده میشود که اصطلاحات جود و سخا در معانی مشابه به کار میروند، اما از دیدگاه دینی نام "جواد" برای خداوند استفاده میشود و "سخی" نمیتواند به او نسبت داده شود زیرا این نام در قرآن و سنت وجود ندارد.
متن همچنین به تفاوتهای بین جود و سخا پرداخته و جود را عملی بیغرض تلقی میکند و سخا را مقامی از سخاوت که به هدفی خاص انجام میشود. مثالهایی از شخصیتهای تاریخی مانند ابراهیم خلیل و حضرت محمد (ص) ارائه میدهد که نشاندهنده سخاوت بیغرض آنهاست.
سپس داستانهایی از شخصیتهای مختلف نیز ذکر میشود که رفتارهای سخاوتمندانه آنها را به تصویر میکشد، از جمله داستان غلامی که به سگ غذا داد و حسن بن علی (ع) که به یک فرد وام داد. در پایان تاکید شده که سخاوت باید از دل پاک و بدون انتظار پاداش انجام گیرد.
هوش مصنوعی: سخنان ایشان بیانگر این است که فرد دستودلباز و بخشنده به خدا نزدیکتر است، به بهشت نزدیکتر است و از آتش دوزخ دورتر است. در مقابل، فرد بخیل و تنگنظر از خدا دور است، از بهشت دور است و به آتش دوزخ نزدیکتر است.
هوش مصنوعی: در نزد علمای دین، جود و سخا هر دو به یک معنا در صفات خلقی به کار میروند. اما خداوند متعال را به نام «جواد» میخوانند و نه به نام «سخی»، زیرا خداوند خود این لقب را برای خود انتخاب نکرده و همچنین در احادیث پیامبر اسلام نیز به این نام اشاره نشده است. طبق اجماع اهل سنت، نامگذاری خداوند بر اساس عقل و زبان باید مطابق با کتاب و سنت باشد. برای مثال، خداوند متعال عالم است و هیچ اختلافی در این موضوع وجود ندارد، بنابراین میتوان او را عالم نامید، اما به او نمیتوان عقل یا فقیه گفت. با توجه به این مسائل، «عالم» نشاندهنده صحت نامگذاری است و از دو نام دیگر پرهیز شده زیرا اثبات نشدهاند. به همین ترتیب، «جواد» نیز به عنوان نامی صحیح برای خداوند به کار رفته و از نام «سخی» به دلیل عدم تأیید آن، پرهیز شده است.
هوش مصنوعی: مردم بین جود و سخا تفاوت قائل شدهاند. آنها گفتهاند سخی به کسی میگویند که در بخششهای خود هدف و دلیل خاصی داشته باشد و این به نوعی مرحله ابتدایی بخشش است. اما جواد کسی است که بدون هیچ هدف و دلیلی بخشش میکند و عملش از روی خلوص است. این ویژگیها به دو پیامبر بزرگ، یکی خلیلالله و دیگری حبیبالله، نسبت داده شده است.
هوش مصنوعی: ابراهیم خلیل (علیهالسلام) تا زمانی که مهمانی نیامده بود، هیچ غذایی نمیخورد. وقتی سه روز گذشت و هیچکس نیامد، یک گبر به در خانهاش آمد و از او پرسید: «تو کی هستی؟» ابراهیم پاسخ داد: «گبر هستم.» آن گبر گفت: «برو، چون من مهمان و کرامتی دارم که تو نمیتوانی به من عرضه کنی.» سپس از جانب خداوند به او خطاب شد که: «چگونه میتوانی به کسی که مرا هفتاد سال مورد پرورش قرار داده است، نگوئی که تو ارزش این مهمانی را نداری؟»
هوش مصنوعی: زمانی که پسر حاتم به نزد پیامبر اسلام آمد، پیامبر لباس خود را برداشت و زیر او spread کرد و گفت: «وقتی که فرد اهل کرامتی به نزد شما میآید، او را گرامی بدارید.»
هوش مصنوعی: کسی که در تمایز چیزها دقت کرده، احساساتی را در دل دارد و کسی که دقت نکرده، مانند فردی است که به کفر و نادانی دچار میشود. این سخن به مقام ابراهیم و فضل پیامبر اشاره دارد. بهترین دین این است که گفتهاند: «جود یعنی بخشش، نتیجه پیامدهای نخستین احساسات است و اگر احساسات بعدی بر احساسات اولیه غلبه کنند، نشانه بخل خواهد بود.» اهل دانش این مسأله را بسیار با اهمیت میدانند؛ زیرا احساسات اولیه به طور قطع از حق ناشی میشوند.
هوش مصنوعی: در نشابور مرد بازرگانی بود که همیشه در محفل شیخ بوسعید شرکت میکرد. یک روز شیخ از او درخواست چیزی برای درویشی کرد. آن مرد گفت: من یک دینار و مقداری پول خرد دارم. ابتدا به او ندا دادند که دینار بدهد و سپس به او گفتند که پول خرد بدهد. او در نهایت پول خرد را داد. وقتی شیخ صحبتش را تمام کرد، از او پرسیدم: «آیا درست است که کسی با حق بجنگد؟» او پاسخ داد: «این تو بودی که در این مورد نزاع کردی، چون او گفت دینار بده و تو پول خرد را دادی.»
هوش مصنوعی: شیخ ابوعبداللّه رودباری به خانه یکی از مریدانش رفت، اما آن مرید در خانه نبود. او دستور داد که وسایل خانه را به بازار ببرند. وقتی مرید به خانه آمد و این را دید، به خاطر خوشحالی شیخ خوشحال شد ولی چیزی نگفت. وقتی همسرش به خانه آمد و این اتفاق را دید، به داخل خانه رفت، لباسش را درآورد و آن را هم به عنوان متاع معرفی کرد. مرید به او گفت که این کار تظاهر است و اختیاری است. زن پاسخ داد که آنچه شیخ انجام داد درست بود و باید ما هم تظاهر کنیم تا سخاوت ما نمایان شود. مرید در جواب گفت که درست است، اما چون ما شیخ را مسلم دانستیم، عمل او باید به عنوان سخاوت واقعی در نظر گرفته شود.
هوش مصنوعی: وجود در ویژگی ادبی تکلف به معنای داشتن تعهد و مجاز است و همواره مرید باید تلاش کند که ملک و نفس خود را در راه اطاعت از فرمان خداوند صرف کند. از اینرو، سهل بن عبداللّه رضیالله عنه فرمود: «صوفی خونش ریخته میشود و داراییاش آزاد است.»
هوش مصنوعی: شیخ بومسلم فارسی داستانی را تعریف میکند که وقتی به سمت حجاز سفر میکردند، در نواحی حُلوان مورد حمله کردها قرار میگیرند و لباسهایشان را از آنها میگیرند. در این بین، یکی از آنها به دلیل ایجاد تنش و اختلالی که به وجود آورده بود، مورد خشم کردها قرار میگیرد و یکی از کردها میخواست او را بکشد. دیگران از او درخواست شفاعت میکنند، اما کردها تأکید دارند که این فرد دروغگوست و نمیتوانند او را رها کنند. وقتی از آنها پرسیده میشود چرا این فرد سزاوار مرگ است، پاسخ میدهند که او صوفی نیست و به دوستان خود خیانت کرده است. آنها دلیل دیگری نیز میآورند که طبق معیارهای تصوف، کمترین ویژگی باید رحمت و بخشندگی باشد، در حالی که این فرد با یارانش خصومت دارد و سالها به این شیوه رفتار کرده است.
هوش مصنوعی: عبدالله بن جعفر به جایی رسید که غلامی حبشی در حال مراقبت از گوسفندان بود. سگی به او نزدیک شده و در مقابلش نشسته بود. غلام چند تکه نان بیرون آورد و به سگ داد. عبدالله جلو رفت و از غلام پرسید: «ای غلام، هر روز چقدر غذا میخوری؟» غلام پاسخ داد: «همین مقدار که به سگ دادم.» عبدالله پرسید: «چرا همه را به سگ دادی؟» غلام گفت: «زیرا او به امیدی از راه دور آمده و اینجا جای سگها نیست. نمیخواهم زحمت او بینتیجه بماند.» عبدالله از رفتار غلام خوشش آمد و او را با گوسفندانش خرید و آزاد کرد و گفت: «این گوسفندان و این محل متعلق به تو است.» غلام برای او دعا کرد و گوسفندان را صدقه داد و از آنجا رفت.
هوش مصنوعی: مردی به خانه حسن بن علی رفت و از او خواست که چهارصد درهم به او وام بدهد. حسن موافقت کرد و چهارصد دینار به او داد، اما آن مرد در خانه شروع به گریه کرد. وقتی از او پرسیدند چرا گریه میکند، حسن پاسخ داد که او احساس میکند که برای کمک به این مرد نیاز داشته، و حالا از اینکه او را به زحمت افتاده و به درخواست کمک وادار کرده، ناراحت است.
هوش مصنوعی: ابوسهل صعلوکی هرگز به درویشی صدقه نداد و هیچ چیزی را به کسی نداد تا با دست خودش بگیرد. او همیشه چیزها را بر روی زمین میگذاشت تا دیگران از آن بردارند و وقتی از او سوال کردند، گفت: «دنیا به آن اندازه ارزش ندارد که باید در دست مسلمان قرار گیرد، زیرا دست من بالا است و آنچه میدهم باید از دست او پایینتر باشد.»
هوش مصنوعی: پیامبر اکرم (ص) فرمودند که: دو من مشک را ملک حبشه فرستاد. او به یکباره این مشک را در آب کرده و بر روی خود مالید.
هوش مصنوعی: مردی به حضور پیامبر اکرم (ص) رفت و ایشان به او یک دره بین دو کوه را پر از گوسفند عطا کرد. وقتی آن مرد به قوم خود برگشت، به آنها گفت: «ای قوم من، مسلمان شوید، زیرا محمد به کسانی که از فقر و نیاز نمیترسند، چنین عطایایی میبخشد.»
هوش مصنوعی: همانطور که میگویند، پیامبر (ص) هشتاد هزار درم آوردند و آنها را روی گلیم ریختند، اما هیچکدام از آنجا حرکت نکردند. علی (رض) میگوید: «در آن لحظه نگاه کردم و دیدم که سنگی به دلیل گرسنگی بر شکم خود بسته بودم.»
هوش مصنوعی: درویشی از افراد بعدی سلطان، ششصد درم نقره به عنوان هدیه فرستاد و گفت: «این را به گرمابه بده.» درویش این کار را انجام داد و همه آن پول را به کارکنان گرمابه داد.
هوش مصنوعی: ما در گذشته در مورد ایثار در دین نورانیها سخنان بیشتری بیان کردهایم که در اینجا به اختصار به آن اشاره کردیم. و خداوند داناتر است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.