قاضی حمیدالدین ابوبکر بن عُمَر بن محمود بلخی (درگذشتهٔ ۵۵۹ هجری قمری)، ادیب، شاعر، و نویسندهٔ کتاب مقامات حمیدی است.
حمیدالدین در شهر بلخ میزیست و در آنجا سمت قاضیالقضاتی داشت. انوری ابیوَردی قطعات و قصایدی در مدح قاضی حمیدالدین دارد. هم او بود که در داستان هجوِ بلخ و غوغای عوام در آن شهر، به انوری پناه داد.
مشهورترین اثر او «مَقاماتِ حمیدی» که از یک مقدمه، ۲۴ مقامه و یک خاتمه تشکیل شدهاست، از جمله نثرهای مصنوع قرن ششم هجری است که انواع صنایع ادبی به وفور در آن به کار رفتهاست.
مقامات حمیدی بلافاصله پس از تألیف در سال ۵۵۱ هجری قمری شهرتی بهدستآورد؛ آن چنان که در کتاب چهارمقاله، نوشتهٔ نظامی عروضی، در شمار کتابهایی که قرائت آن برای دبیران و مترسلان لازم است یاد شده است.
سفرنامهٔ منظوم حمیدالدین بلخی به همت وبگاه گنجینهٔ فارسی و با استفاده از مقالهٔ سفرنامه منظوم بلخ/ قاضی حمیدالدین عمربن محمود بلخی؛ مصحح: سید عباس رستاخیز؛ مقدمه: سید علی نقی میرحسینی به گنجور اضافه شده است.
این آمار از میان ۱٬۰۱۲ بیت شعر فارسی از کل ۱٬۲۲۴ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.
توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرعهای بند قالبهای ترکیبی مثل مخمسها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.
آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.
وزنیابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزنیابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومهها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با زبان غالب شعر در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | زبان | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | فارسی | ۱٬۰۱۲ | ۸۲٫۶۸ |
۲ | عربی | ۲۱۲ | ۱۷٫۳۲ |
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | غزل/قصیده/قطعه | ۸۳۶ | ۶۸٫۳۰ |
۲ | مثنوی | ۳۴۷ | ۲۸٫۳۵ |
۳ | رباعی | ۳۸ | ۳٫۱۰ |
۴ | قطعه | ۲ | ۰٫۱۶ |
۵ | تک بیت | ۱ | ۰٫۰۸ |
آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۱۴۰ بیت و کوتاهترین شامل ۱ بیت شعر است):
ردیف | تعداد ابیات شعر | فراوانی | درصد از ۲۵۱ شعر |
۱ | ۲ | ۸۹ | ۳۵٫۴۶ |
۲ | ۱ | ۶۷ | ۲۶٫۶۹ |
۳ | ۳ | ۳۱ | ۱۲٫۳۵ |
۴ | ۴ | ۲۱ | ۸٫۳۷ |
۵ | ۵ | ۱۸ | ۷٫۱۷ |
۶ | ۶ | ۱۳ | ۵٫۱۸ |
۷ | ۷ | ۴ | ۱٫۵۹ |
۸ | ۸ | ۲ | ۰٫۸۰ |
۹ | ۳۷ | ۱ | ۰٫۴۰ |
۱۰ | ۳۲ | ۱ | ۰٫۴۰ |
۱۱ | ۱۰ | ۱ | ۰٫۴۰ |
۱۲ | ۱۴۰ | ۱ | ۰٫۴۰ |
۱۳ | ۲۳ | ۱ | ۰٫۴۰ |
۱۴ | ۱۳۶ | ۱ | ۰٫۴۰ |
آمار ابیات به تفکیک زیربخشهای این قسمت به شرح زیر است (بخشهایی که در این جدول نیامدهاند فاقد شعر بودهاند):
ردیف | بخش | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | مقامات حمیدی | ۹۲۰ | ۷۵٫۱۶ |
۲ | سفرنامهٔ منظوم | ۳۰۴ | ۲۴٫۸۴ |