چون بدانستی که معنی نیت باعث است بر عمل، بدان که کس بود که باعث وی بر طاقت بیم دوزخ است و کس بود که باعث وی نعمت بهشت است و هرکه کاری برای بهشت کند بنده شکم و فرج است، خود را می کشد تا جایی افتد که کار شکم و فرج مهیا دارد و آن که برای بیم دوزخ کند چون بنده بد است که الا از بیم کار نکند و این هردو را برای خدای تعالی بس کاری نیست، بلکه بنده پسندیده آن بود که آنچه کند برای خدای کند نه برای بهشت و دوزخ.

و مثل این چنان بود که کسی که به معشوق خویش نگرد برای معشوق نگرد نه برای آن تا معشوق وی را سیم و زر دهد، آن که برای سیم و زر نگرد مقصود وی سیم و زر است. پس هرکه جمال و جلال حضرت الهیت محبوب و معشوق وی نیست از وی چنین نیت صورت نبندد و آن کس که چنین شد عبادت وی تفکر بود در جمال حق و مناجات بود با وی، اگر طاعتی کند نیز برای آن کند که فرمان بردن محبوب نیز دوست دارد، و آن که خواهد که تن را نیز ریاضت دهد و در بندگی و اگر معصیتی دست بدارد از آن بدارد که داند که متابعت شهوات وی را حجاب کند از لذت مشاهدت و مناجات و عارف به حقیقت این بود.

احمد بن خضرویه حق را سبحانه و تعالی به خواب دید که گفت، «همه مردمان از من می طلبند مگر بویزید که مرا می طلبد». شبلی را به خواب دیدند. گفتند، «خدای تعالی با تو چه کرد؟» گفت، «با من عتاب کرد که یک راه بر زبان من برفت که چه زیان است بیش از آن که بهشت فوت شود». گفت، «نه چه زیان است بیش از آن که دیدار من فوت شود؟» و حقیقت این دوستی و این لذت در اصل محبت گفته آید، ان شاء الله تعالی.