شبی داشتم مطربی همنشین
وزو بود بزمم چو خلد برین
باو گفتم ای همدم دلپذیر
نشاطی بر انگیز و سازی بگیر
نزد دست بر ساز و لیکن روان
ادا کرد کاری بهدست زبان
که با قوت نطق و تحریک دست
به تخته همه ساز را دست بدست
باو گفتم این فیض را رتبه چیست؟
که در ذاتش آلایش غیر نیست
چنین گفت کاین فیض روحانی است
بدین نسبت ِ غیر، نادانی است
مشو مایل غیر، کهاسرار دوست
همیشه خود از خود شنیدن نکوست
به نی راز مگشا که آن سسترای
گشادهدهان است و هرزه درای
به دف مصلحت نیست اظهار درد
که خواهد بهیک ضرب اقرار کرد
مکن جنگ را محرم هیچ راز
که میگوید آن را بههر گوش باز
ز عود ار ترا هست رازی، بپوش
که خالیست او را سر از عقل و هوش
نهان کن ز تنبور راز درون
که از پرده رازت نیفتد برون
به قانون مکن راز دل را عیان
که دارد به اظهار آن، صد زبان
ملاقات این فرقه ز آن شد حرام
که غمّاز رازند در هر مقام
همانا نه واقف از ما مضا
که چون کرد عرض امانت قضا
نشد مستعد امانت جماد
قضا آن امانت بهدست تو داد
که مخفی ز نامحرمان داریاش
بهدست سپارنده بسپاریاش
تو بر هر جمادی مکن آشکار
بترس از خلاف قضا زینهار
مشو غافل از نطق حکمت بیان
که در جسم انسان جز او نیست جان
چنین است ظاهر بر ارباب هوش
که زنده است گویا و مرده خموش
نمیماند از هیچکس غیر نام
سخن گوی تا زنده باشی مدام
ولی آن سخن گوی کهانجام کار
نباشی ز تکرار آن شرمسار
چنان کن که گفتار تو سر بسر
دهد از نکات شریعت خبر
مگو سرّ باطن برِ هیچکس
بهظاهر ز ظاهر سخن گوی و بس
مغنّی چو با ضرب نطق و اصول
شوی مجلسآرای اهل قبول
مخوان وصف حال کسان دگر
بگو حرفی از حال من مختصر
که هستم فضولیصفت مانده لال
ز دستم نمیآید اظهار حال
خوشا آنکه هر جا نشیند بهمن
ز تقوی بگوید نه از می سخن
از آن وصف باده نه کار من است
که کیفیتش بر همه روشن است
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به توصیف یک شب خوش و جلسهای با مطرب میپردازد و از همنشینی با او لذت میبرد. شاعر از مطرب میخواهد که موسیقیای شاداب و سرزنده بنوازد و در همین حین به او میگوید که انتشار رازها و ناگفتهها در معاشرتهایشان جایز نیست. او توصیه میکند که باید از افشای اسرار و رازها پرهیز کرد و بر این باور است که هر چیزی را در زمان و مکان مناسب باید بیان کرد.
شاعر همچنین به اهمیت حفظ رازها و عدم اظهارنظر در مورد مسائل عمیق اشاره میکند و میگوید باید مراقب بود که نطق و بیان انسان، در خدمت شریعت و فضیلت باشد. در نهایت، او بر این نکته تأکید دارد که آنچه از او میگویند باید به نیکوئی باشد و از وصف حال دیگران پرهیز کند.
هوش مصنوعی: شب زیبایی داشتم و در کنارم یک مطرب بود. آن شب بزم و جشنم به اندازه بهشت دلانگیز بود.
هوش مصنوعی: به او گفتم، ای همراه دلنشین، حالتی شاداب به وجود بیاور و نغمهای را بنواز.
هوش مصنوعی: نوازنده ساز را در دست دارد، ولی بیان احساساتش از طریق موسیقی است، نه با کلمات.
هوش مصنوعی: این بیت به تلاشی اشاره دارد که با قدرت بیان و انرژی، همه چیز را به هماهنگی میآورد و به نوعی بر همه سیستمها و تجهیزات مسلط میشود. تلاش برای ایجاد هماهنگی و همکاری به وضوح در این بیان حس میشود.
هوش مصنوعی: به او گفتم این نعمت و موهبت چه مقام و ارزشی دارد؟ زیرا در وجود آن هیچ گونه آلودگی و ناخالصی وجود ندارد.
هوش مصنوعی: این گفته به این معناست که این نعمت روحانی به دلیل عدم درک دیگران از آن، نادیده گرفته میشود.
هوش مصنوعی: به دیگران گرایش نداشته باش، زیرا همیشه بهتر است که رازهای دوست را از خود او بشنوی.
هوش مصنوعی: بهتر است رازهای خود را فاش نکنی، چرا که کسی که به راحتی سخن میگوید، فردی بیثبات و بیپایه است و به هر زبانی سخن میزند.
هوش مصنوعی: در این شعر گفته میشود که گاهی بهتر است به جای بیان مشکلات و دردها، سکوت کنیم، زیرا اگر آنها را مطرح کنیم، ممکن است در یک لحظه به همه چیز اعتراف کنیم و در نتیجه موقعیت خود را بدتر کنیم.
هوش مصنوعی: جنگ را هرگز به هیچ کسی ابراز نکن، زیرا آن را برای هر کسی که گوش دهد خواهد گفت.
هوش مصنوعی: اگر در چوب عودی از تو رازی وجود دارد، آن را پنهان کن؛ زیرا عقل و هوش او از دست رفته است.
هوش مصنوعی: راز درونی خود را از صدای تنبور پنهان کن، زیرا اگر آن را فاش کنی، دیگر پنهان نخواهد ماند.
هوش مصنوعی: راز دل خود را به کسی نگویید، زیرا اظهار این راز ممکن است به هزار زبان دیگر پخش شود.
هوش مصنوعی: ملاقات این گروه به دلیل این است که در هر جا و مقام، غیبت و بدگویی میکنند.
هوش مصنوعی: واقعاً هیچکس از ما نمیداند که سرنوشت چگونه است، چون وقتی که سپردهای از جانب ما به قضا و تقدیر تقدیم شد، ما از آن آگاه نیستیم.
هوش مصنوعی: امانت مهمی که تقدیر بر عهده جامدات گذاشته بود، به دست تو سپرده نشد.
هوش مصنوعی: آنچه را که از دید نامحرم پنهان کردهای، بهتر است به شخصی مطمئن و مورد اعتماد بسپاری.
هوش مصنوعی: هرگز در برابر موجودات بیجان خودت را نشان نده و از تغییر سرنوشت بترس.
هوش مصنوعی: از فهم و سخن حکمت غافل نشو، زیرا در وجود انسان تنها همین جان است که اهمیت دارد.
هوش مصنوعی: ظاهر انسانهای باهوش نشان میدهد که زنده و گویایند، اما کسانی که از درک و هوش کمتری برخوردارند، در حالت سکوت و خاموشی به نظر میرسند.
هوش مصنوعی: هیچ چیز از انسانها جز نامشان باقی نمیماند؛ پس تا زندهای تلاش کن که همیشه بشنوی و بگویی.
هوش مصنوعی: اگر کسی فقط سخن بگوید و در عمل کاری انجام ندهد، باید از تکرار حرفهایش خجالت بکشد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که طوری رفتار کن که سخن تو کاملاً با ارزشهای دینی و نکات شریعت همخوانی داشته باشد. به عبارتی، صحبتها و اعمالت باید نشاندهنده اصول و قواعد اخلاقی و دینی باشد.
هوش مصنوعی: راز درون خود را با هیچکس در میان نگذار. فقط درباره ظاهر و امور ظاهری صحبت کن و بس.
هوش مصنوعی: وقتی که خواننده با لحن و اصول مناسب صحبت کند، میتواند مجلسی را پر از علاقهمندان به خود جلب کند.
هوش مصنوعی: نگویید از اوضاع و احوال دیگران، فقط از حال خودم به طور مختصر صحبت کنید.
هوش مصنوعی: من به دلیل فضولی و کنجکاوی خود هرگز نتوانستهام احساسات و وضعیت خود را به خوبی بیان کنم و به همین خاطر در سکوت ماندهام.
هوش مصنوعی: خوشا به حال کسی که هر جا که برود، به جای صحبت از شراب، از تقوا و پاکدامنی سخن بگوید.
هوش مصنوعی: من در بیان ویژگیهای باده نقشی ندارم، چرا که جلوه و ویژگیهای آن برای همه آشکار و واضح است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.