در مزبله کرمکی سحرگاه
در سینه فکند غلغل آه
فیضی طلبید ازین کهنکاخ
تا لب شودش به شکر گستاخ
ناگه ز فراز فضلهای ریخت
کز یک نفسش به شکر آمیخت
در وجد فتاد و مست و مدهوش
تنگ آمد بر بساطش آغوش
میدید مراد در بر خویش
میکرد سجود اختر خویش
ماییم درین جهان بینور
این کرم به فضله گشته مسرور
در فضله طبع گشته خسپوش
بر خاطر فیض گل فراموش
در مزبله جهان خزیده
در دامن فضله پا کشیده
ماییم نهال نابرومند
گشته به خیال اره خرسند
از جلوه برگ و بار محروم
خرسند به میوههای معدوم
ماییم درین نشیمن آز
چون کرکس حرص فضله پرداز
شبکورتر از چراغ مرده
از فضله به فیض ره نبرده
این روشنکان تیرهآمال
هر لحظه ازین شکسته غربال
بر تارک ما هلال بیزند
زین فضله فیض نام ریزند
خود را فلک دهم شماریم
غافل که ز جهل در حصاریم
زین فضله که نغمه ها سرودیم
در جوش جنون به خود نبودیم
کردیم ترنم پریشان
ورنه چو نهی به عقل میزان
از افضل شهر و فاضل ده
این فضله به چار مرتبت به
هشدار فصیحی این چه سوداست
کز مغز زمانه دود برخاست
باز این چه نوای خون چکانست
کز خون رخ داغ گلستانست
بازیچه غم مکن نفس را
در حسرت شعله سوز خس را
گیرم که درون سینه داری
صد دوزخ موج زن حصاری
مگشای در حصار خود را
منمای به کس نگار خود را
کاین مشت جهول تنگ چشمند
گویند قزیم لیک پشمند
چون جلوه کبریات بینند
دلتنگ چو چشم بد نشینند
چون مرد نبرد تو نباشند
تخم حسرت به سینه پاشند
سرچشمه دشمنی گشایند
این تخم کنند ازو برومند
و آنگه نه ترا ز آه بیباک
باید همه را فکند بر خاک
این رنج بر آن نسیم مپسند
خاموش نشین و لب فروبند
آن تفسیر کلام سرمد
آن ترجمه دل محمد
دانش دل کل رمیده اوست
مغز خرد آفریده اوست
این ابجد چار حرف عالم
از نقطه بای اوست محکم
ور زآنکه دو نقش بیش بودی
دال و الفش نقط ربودی
با شاه علم طراز لولاک
ز آن کانه به کانه بود آن پاک
کز رشک حسود کوتهاندیش
احول گشت و ندید یک بیش
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بررسی موضوعات فلسفی و وجودی میپردازد و به تضاد میان خوشبختی و نادانی اشاره میکند. شاعر از وضعیتی مانند فضله کرمکی بهعنوان نمادی از زندگی و دنیای مادی صحبت میکند که در آن انسانها به خاطر جهل و حرص، خوشبختی را در چیزهایی ناقص و بیارزش جستجو میکنند.
در این متن، اشاره شده که انسانها در تلاشند تا از طریق ظواهر نادرست و ناچیز به فیض و خوشبختی برسند، در حالی که در واقع در جهل و تاریکی زندگی میکنند. افراد باید از تکیه بر جهل و تمایلات بیاساس خود دست بردارند و به درک عمیقتری از حقیقت بپردازند.
در نهایت، شاعر بر لزوم سکوت و تامل در برابر مشکلات و پیچیدگیهای زندگی تأکید میکند و به این نکته اشاره میکند که درک واقعی از زندگی نیازمند دانش و آگاهی است، نه دنبال کردن تمایلات زودگذر و بیمعنا.
هوش مصنوعی: در سحرگاه، کرمی که در زباله زندگی میکند، آه عمیقی از دلش بیرون میآورد.
هوش مصنوعی: در راستای کسب بهره و روشنی از این عمارت قدیمی، تا زمانی که به شیرینی و جسارت برسد.
هوش مصنوعی: ناگهان از بالای جایی، مایعی ریخت که بوی آن با عطر شیرینی مخلوط شده بود.
هوش مصنوعی: او در حالت شادی و شگفتی غرق شده و از شدت احساساتش، فضای اطرافش به تنگی میانجامد؛ گویی آغوشش برای پذیرش تمام این احساسات کم آمده است.
هوش مصنوعی: او میدید که آرزو یا محبوبش در آغوشش است و برای ستارهاش (محبوبش) سجده میکند.
هوش مصنوعی: ما در این جهان بدون نور زندگی میکنیم، مثل این کرم که در فضولات خویش خوشحال است.
هوش مصنوعی: در اثر خ شی بر روی دل، نعمت گل فراموش شده است.
هوش مصنوعی: در دنیای پرآشوب و ناپاک، انسان در شرایط سخت و نامناسبی قرار دارد و از این اوضاع ناپسند فاصله میگیرد.
هوش مصنوعی: ما درختی هستیم که به دلیل خیال خوب، به عدم رشد خود راضی هستیم.
هوش مصنوعی: از زیباییهای طبیعت و نعمتهای آن بینصیب و خوشحال شدهایم به خاطر میوههایی که وجود ندارند.
هوش مصنوعی: ما در این مکان زندگی میکنیم مانند کرکسهایی که به خاطر حرص و طمع، در پی غذایی اند که دیگران را ترک کردهاند.
هوش مصنوعی: شب، تاریکتر از روشنایی چراغی است که خاموش شده و از فضله به هیچ خیری نخواهد رسید.
هوش مصنوعی: این روشنفکران ناامید، هر لحظه از فشار و مشکلاتی که بر آنها وارد میشود، در رنج و سختی به سر میبرند.
هوش مصنوعی: ماه نو بر سر ما میدرخشد و از این نعمت، نام نیک بر ما مینویسند.
هوش مصنوعی: من خود را به تقدیر آسمانی واگذار میکنم، در حالی که غافل از آن هستم که به واسطه جهل در محدودیتها و دامی از ناآگاهی گرفتار هستیم.
هوش مصنوعی: ما از این بیخود شدن، نغمهها و سرودهایی سرودهایم که خودمان هم در حالت جنون متوجه آنها نبودیم.
هوش مصنوعی: ما آواز شاداب و بینظم سرودهایم، وگرنه اگر عقل را معیار قرار دهیم، نتیجهای متفاوت خواهد داشت.
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی اشاره به مقام بلند و فضیلت یک شخصیت یا مکان دارد. به معنای این است که از میان بهترین شهرها و داهیترین روستاها، این جایگاه به چهار مرتبه عالی دست یافته است. به عبارتی، نشاندهنده برتری و ممتاز بودن در میان دیگران است.
هوش مصنوعی: ای فصیح، مراقب باش که این چه فایدهای دارد که از مغز زمانه، دود بلند شده است.
هوش مصنوعی: این چه صدای غمانگیزی است که از خون جاری میشود و نشاندهندهی داغی و سوختگی گلستان است؟
هوش مصنوعی: نگذار که از غم و حسرت، نفس و روحات را به بازی بگیری و خود را در آتش اندوه گرفتار کنی.
هوش مصنوعی: با فرض اینکه در دل تو آتشهای جهنم زبانه میکشد و درونت پر از درد است، اما تو همچنان در حصاری محافظ دادهای.
هوش مصنوعی: دروازهات را به روی هیچکس باز نکن و زیباییهایت را به دیگران نشان نده.
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به افراد کماطلاع و ضعیف در فهم اشاره دارد که بهصراحت در مورد چیزهایی نظر میدهند، در حالی که در واقعیت، اطلاعات و درک درستی از موضوع ندارند. آنها ممکن است خود را بزرگتر از آنچه که هستند نشان دهند، اما در باطن ضعفی دارند. به طور کلی، چشمان تنگ و محدود آنها مانع از درک عمیق و جامع از واقعیت میشود.
هوش مصنوعی: وقتی که زیبایی و عظمت خداوند را مشاهده کنند، دلگیر و ناراحت میشوند، مانند چشمی که به جای بد بیفتد.
هوش مصنوعی: وقتی مردان نبرد در میدان نباشند، حسرت و ناکامی را در دل میکارند.
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر این است که ریشه و منبع دشمنی را از همان نقطهای میتوان یافت که تبار و خاستگاه آن شکل میگیرد. به عبارتی، از همان جایی که نطفهی درگیری و خصومت بسته میشود، در آینده ممکن است سر بر آورد و قویتر شود.
هوش مصنوعی: پس باید بدون ترس از آه و ناله تو، همه را بر زمین افکند.
هوش مصنوعی: این درد و رنج را به نیکی نپذیر، سکوت کن و چیزی نگو.
هوش مصنوعی: این بیان اشاره به این دارد که تفسیر و معنا و مفهوم عمیق کلام پروردگار، به نوعی بیانگر احساسات و روحیات پیامبر اسلام، یعنی محمد (ص) است. به عبارتی، فهم واقعی و عمیق پیام خداوند، از دل و احساسات پیامبر سرچشمه میگیرد.
هوش مصنوعی: دانش و آگاهی دل او که از عالم خارج دور شده، ریشه در فهم و خرد او دارد.
هوش مصنوعی: این ابجد چهار حرفی که به عالم اشاره دارد، از نقطهای به نام "ب" به طور محکم و با استحکام شکل گرفته است.
هوش مصنوعی: اگر دو نقش بیشتر از این باشد، دیگر نقطههای دال و الف را از دست میدهد.
هوش مصنوعی: در اینجا به شخصی اشاره شده که در علم و دانش به مانند یک تاج بر روی سر است، و به خاطر پاکی و صفای درونش، به یک مکان مقدس تشبیه شده است. این تصویر نشاندهنده ارزش و مقام والای آن فرد در زمینههای علمی و معنوی است.
هوش مصنوعی: به دلیل حسادت و تنگنظری فردی کور و کمفکر، او نتوانست ببیند که دیگری چه خوبیها و برتریهایی دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.