پادشاها ز ستبداد چه داری مقصود
که از این کار جز ادبار نگردد مشهود
جودکن در ره مشروطه که گردی مسجود
«شرف مرد به جود است و کرامت به سجود»
«هر که این هر دو ندارد عدمش به ز وجود»
ملکا جور مکن پیشه و مشکن پیمان
که مکافات خدائیت بگیرد دامان
خاک بر سر کندت حادثهٔ دور زمان
«خاک مصر طرب‌انگیز نبینی که همان»
«خاک مصر است ولی بر سر فرعون و جنود»
ملکا خودسری و جور تو ایران سوز است
به مکافات تو امروز وطن فیروز است
تابش نور مکافات نه از امروز است
«این‌همان چشمهٔ خورشیدجهان‌افروز است»
« که همی تافت بر آرامگه عاد و ثمود»
بیش از این شاها بر ربشهٔ خود تیشه مزن
خون ملت را در ورطهٔ ذلت مفکن
بیخ خود را به هوا و هوس نفس مکن
«قیمت خود به ملاهی و مناهی مشکن»
« گرت ایمان درست است به روز موعود»
کشت ملت راکردی ز ستم پاک درو
شدکهن قصهٔ چنگیز ز بیداد تو نو
به جهان دل ز چه‌بندی پس‌ازین گفت و شنو
«ای که در نعمت و نازی به جهان غره مشو»
« که محالست درین مرحله امکان خلود»
بگذر از خطه تبریز و مقام شهداش
بشنوآن قصهٔ جانسوز و دل از غم بخراش
اندر آن خطه پس از آن کشش و آن پرخاش
«خاک راهی که بر آن می گذری ساکن باش»
« که عیو‌‌ن است و جفون است و خدود است و قدود»
شاه یک دل نشد وکار هباگشت و هدر
ملت خسته، درین مرحله کن فکر دگر
پای امید منه بر در شاه خود سر
«دست حاجت چو بری ییش خداوندی بر»
« که کریم است‌و رحیم‌است و غفوراست و ودود»
شاه خود کیست بدین کبر و انانیت او
تا نکو باشد دربارهٔ ما نیت او
ما پرستندهٔ حقیم و الوهیت او
« کز ثری تا به ثریا به عبودیت او»
«همه در ذکر و مناجات و قیامند و قعود»
سر زند کوکب مشروطه ز گردون کمال
به سر آید شب هجران و دمد صبح وصال
کار نیکو شود از فرّ خدای متعال
«ای که در شدت فقری و پریشانی حال»
«صبرکن کاین دوسه روزی به‌سر آید معدود»
جز خطاکاری ازین شاه نمی باید خواست
کانچه ما در او بینیم سراسر به خطاست
مدهش پند که بر بدمنشان پند هباست
«پند سعدی که کلید در گنج سعداست»
«نتواند که به‌جا آورد الا مسعود»
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نوعی نقد و هشدار به شاه و حکومت استبدادی می‌پردازد. شاعر از شاه می‌خواهد که به جای ظلم و ستم، به جود و کرامت روی آورد و به حقوق ملت احترام بگذارد. او هشدار می‌دهد که ادامه ظلم می‌تواند به عواقب سنگینی منجر شود و تاریخ بارها نشان داده است که حاکمان ستمگر به سرنوشت شومی دچار شده‌اند. شاعر بر این نکته تأکید می‌کند که ملت باید به امید خداوند و روز موعود دل خوش کند و به جای انتظار از شاه، به خداوند پناه برد. در نهایت، شاعر از شاه می‌خواهد که از کبر و خودسری دوری کند و به حقیقت و عدالت روی آورد، چرا که در غیر این صورت، سرنوشت شوم ملت تضمین شده است.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، از ظلم و ستم چه هدفی داری؟ زیرا جز این که بدنامی و بی‌حرمتی بر سر تو آید، چیزی از این کارها به دست نخواهد آمد.
هوش مصنوعی: در راه نیکی و عدالت و آزادی تلاش کن، تا مورد احترام و ستایش قرار گیرد. ارزش انسانیت به بخشندگی و بزرگواری اوست و افتخار در تعهد و خضوع نسبت به اصول والا.
هوش مصنوعی: هر کس که این دو ویژگی را ندارد، وجودش از عدم بهتر است.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، از ظلم و ستم دست بردار و پیمان را نشکن، زیرا عواقب کارهایت به دامانت خواهد افتاد.
هوش مصنوعی: در اینجا بیان می‌شود که تحت تأثیر حوادث زمان قرار نگیری و از زیبایی‌های زندگی غافل نشوی، چون خوب نیست که بخاطر مشکلات و دشواری‌ها، زیبایی‌ها و دل‌خوشی‌ها را نادیده بگیری. مانند خاکی که ممکن است بر روی یک شیء بیفتد، حوادث زمان نمی‌تواند بر زیبایی‌ها و شادی‌ها تأثیر منفی بگذارد.
هوش مصنوعی: خاک مصر است، اما این خاک بر سر فرعون و نیروهایش افتاده است.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، خودسری و ظلم تو باعث آتش‌سوزی ایران شده است، اما امروز به خاطر عذاب‌های تو، وطن در حال شادابی و پیروزی است.
هوش مصنوعی: نور و روشنی که هم‌اکنون شاهد آن هستیم، نتیجهٔ اعمال و فعالیت‌هایمان در گذشته است و این نور همانند چشمه‌ای است که از خورشید می‌جوشد و به دنیا روشنایی می‌بخشد.
هوش مصنوعی: این جمله به زیبایی و شکوه پیشینیان اشاره دارد، جایی که روزگاری تمدن‌های بزرگ و باعظمت مانند عاد و ثمود زندگی می‌کردند و اکنون تنها نشانه‌هایی از آنها باقی مانده است. این تصویر به ما یادآوری می‌کند که روزگار قدیم در آرامش و سادگی سپری می‌شده و ما را به تفکر در مورد سرنوشت و تقدیر انسان‌ها سوق می‌دهد.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، بیشتر از این به ریشه قدرت خود ضربه نزن، چرا که خون مردم را در منجلاب ذلت قرار نده.
هوش مصنوعی: به خودت اجازه نده که تحت تأثیر خواسته‌های زودگذر و هوس‌های نفس قرار بگیری. ارزش و مقام خودت را به خاطر چیزهای بی‌اهمیت و ناپسند از دست نده.
هوش مصنوعی: اگر به روز قیامت ایمان راستینی داشته باشی، باید به خوبی آماده باشی.
هوش مصنوعی: شما با رهبری خود ستم را از روی ملت برداشتید و آنچه از ظلم چنگیز باقی مانده بود، به داستانی کهن تبدیل شد.
هوش مصنوعی: دل خود را از وابستگی به دنیا رها کن، زیرا این عالم زودگذر است. بدان که ای کسی که در نعمت و زیبایی به سر می‌برى، فریب دنیا را نخور.
هوش مصنوعی: در این مرحله، امکان ماندگاری و دوام وجود ندارد و این موضوع غیرممکن است.
هوش مصنوعی: از منطقه تبریز و یاد شهدایش بگذر و داستان دردآور آنها را بشنو تا دل تو نیز از غم پر شود.
هوش مصنوعی: در آن منطقه، بعد از آن همه کشمکش و درگیری، «ای خاک، در جایی که قدم می‌گذاری، بی‌حرکت بمان.»
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و جذابیت چشمان، پلک‌ها، گونه‌ها و قامت یک فرد اشاره دارد. به نوعی، توصیف کننده ویژگی‌های ظاهری و دلربایی کسی است که شگفتی و توجه را به خود جلب می‌کند.
هوش مصنوعی: پادشاه نتوانست وحدت و همدلی لازم را ایجاد کند و به‌دلیل این وضعیت، ملت خسته و ناامید شده است. در این شرایط، بهتر است به یک راه‌حل جدید بیندیشیم.
هوش مصنوعی: بر درِ محبوب خود، بی‌وقفه انتظار نداشته باش. زمانی که خواسته‌ات را به او تقدیم می‌کنی، به خداوندی که او را می‌سازد و قدرت دارد روی بیاور.
هوش مصنوعی: او بخشنده و مهربان است، و تا دلت بخواهد می‌بخشد و محبت می‌کند.
هوش مصنوعی: شخصی که به خودش می‌بالد و متکبر است، نمی‌تواند برای ما نیت و قصد خوبی داشته باشد.
هوش مصنوعی: ما بندگان خداوند هستیم و از زمین تا آسمان در پی بندگی و اطاعت او هستیم.
هوش مصنوعی: همه در دعا و عبادت مشغول‌اند و در حال ایستادن و نشستن هستند.
هوش مصنوعی: ستاره مشروطه از آسمان خواهد درخشید و دوران جدایی به پایان خواهد رسید و صبح وصال فرا خواهد رسید.
هوش مصنوعی: کارهای خوب از فضل و رحمت خداوند بزرگ شکل می‌گیرد، ای کسی که در شرایط سخت و فقر به سر می‌بری و حال خوبی نداری.
هوش مصنوعی: کمی صبر کن، زیرا این چند روز سختی به پایان خواهد رسید.
هوش مصنوعی: جز از خطا و اشتباه، امیدی از این شاه نمی‌توان داشت؛ زیرا همه‌ی آنچه ما در او مشاهده می‌کنیم، تنها نادرستی است.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که نصیحت و آموزه‌ها برای افرادی که نیت‌های بد دارند، بی‌فایده و بی‌اثر است. به عبارت دیگر، تلاش برای اصلاح و هدایت کسانی که در مسیر نادرست قدم می‌گذارند، نتیجه‌ای نخواهد داشت. این نکته به نوعی اشاره به این دارد که باید در انتخاب مخاطبان خود دقت کرد و پند و نصیحت را به کسانی که توانایی تغییر دارند، اختصاص داد.
هوش مصنوعی: تنها مسعود می‌تواند این کار را به خوبی انجام دهد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.