سؤال کرد یکی که اگر از گناهان که کرده‌ام استغفار کنم عجب آن گناه از من برخیزد. گفتم که تو در خود نظر کن که اللّه آن گناه را از تو برداشت یا نه. معنیِ این آن است که هرگاه از آن که کرده و استغفار کردی، اگر دیدی که آن خصلت اول که گناه کردی از دل تو پاک شد و از تو برفت که دگر گرد آن نگردی و آن گرانی و سیاهی آن از دل تو برخاست، بدان که اللّه تو را آمرزید از آن گناه. و اگر همچنان دل تو به آن گناه است و گرانی و سیاهیِ آن با توست بدان که تو را نیامرزیده است.
نشان آمرزش آن است که دل تو رقّتی یابد و آرامی یابد به طاعت، و دلت نفور شود از معصیت. و اگر اندکی پریشانی معصیت بر جای باشد و یا سیاه‌دلی اندکی مانده باشد، اندک عتاب اللّه هنوز با تو باقی باشد و این از بهر آن است تا بدانی که اللّه تو را به استغفار آمرزید. هرگاه ببینی که عقوبت گرفتگی را از روح تو برداشت و تو را کشوفی یا راحتی داد و اوصاف ناخوش را از روح تو برداشت، تو را آمرزیده بود.
اگرچه مجرمان در عالم بسی هستند اما بر حضرت اللّه شفیعان رحیم‌دل هم بسی هستند از پیران ضعیف دلشکسته که روی به تجرید و تفرید آورده‌اند و زهّاد و عبّاد انفاس می‌شمرند و بر مصلّاها نشسته‌اند. ایشان را چون نظر به مجرمان می‌افتد به مرحمت نگاه می‌کنند و از تقدیر اللّه عاجزشان می‌بینند، از حضرت اللّه عفوشان می‌طلبند، زیرا که خواصّ حضرت اللّه همه رحیم‌دلان‌اند و نیکوگویان‌اند و عیب‌پوشان‌اند و بی‌غرضان‌اند و رشوت‌ناستانان‌اند و جفاکشانان‌اند.
و آن فرشتگان مقرّبان آسمان که فراغتی دارند از شهوت و حرص، بر عاجزیِ شهوتیان ببخشایند و بر اسیریِ حرصشان مرحمت نمایند و استغفار کنند برای مجرمان را. هر که را بینی که روی به طاعت آورده‌است، زینهار تا خوار نداری حالتِ او را .گویی که زمان انابت و رغبت کردن به اللّه چون مقرّب اللّه و خاص اللّه شدن است، زیرا که عذر خطرات فاسده و مجرمه می‌خواهد و آن خطرات فاسده چون عاصیان‌اند و خطرات ندم چون شفیع است مر ایشان را که از پس مردن ایشان را رحمت می‌فرستد تا در حشر مغفور برخیزند.
اکنون هرگاه که تو از غیر اللّه باخبر باشی از ریا و صور خلقان و ترس تن و غیر وی، تو بندهٔ اللّه نباشی و مخلص نباشی. اگر هیچ چیزی تو را یاد نیاید تو را عقاب نیاید، امّا اگر اللّه تو را یاد نیاید معذور نباشی. چه عذر آری؟ در تصرّف اللّه نبودی و معلوم او نبودی؟ کرمش پیوستهٔ تو نبود؟ صنعتش از تو دور بود؟ بیداریت نمی‌داد و خوابت نمی‌داد؟ هیچ عذری نیست تو را در ترک ذکر اللّه. همچنانکه جهان را یاد می‌کردی اللّه را یاد می‌کن تا آن نقش‌ها که غیر الله است از تو برود
و اللّه اعلم.
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به موضوع استغفار و آمرزش از گناهان می‌پردازد. در آن ذکر شده است که برای آمرزش گناه، انسان باید از دل خود بنگرد که آیا احساس ناراحتی و سنگینی گناه از او دور شده است یا خیر. اگر پاکی و آرامش به دلش بازگشته باشد، این نشانه آمرزش است. همچنین بیان شده که انسان باید از معصیت دوری کند و دلش نفرتی از آن داشته باشد.
در نهایت، اشاره می‌شود که رحمت خداوند شامل حال مجرمان است و فرشتگان برای آنها استغفار می‌کنند. همچنین تأکید می‌شود که اگر انسان به غیر از خدا مشغول باشد، باید خود را خالص برای خدا قرار دهد و همیشه او را به یاد داشته باشد تا از گناه و خطرات دوری کند. اگر انسان به یاد خداوند باشد، او را مورد رحمت قرار خواهد داد.
هوش مصنوعی: سوالی مطرح شد که اگر از گناهانم توبه کنم، آیا آن گناه از من محو می‌شود یا نه؟ پاسخ دادم که باید به خودت نگاه کنی و ببینی آیا خداوند آن گناه را از تو برداشته یا نه. یعنی اگر بعد از توبه، دیدی که صفت بدی که به خاطر آن گناه در دل تو بود از بین رفته و دیگر به آن عمل نخواهی کرد و احساس سنگینی و تیرگی آن در دل تو وجود ندارد، بنابراین می‌توانی مطمئن باشی که خدا تو را آمرزیده است. اما اگر همچنان دل تو به آن گناه دچار است و احساس سنگینی و تیرگی آن در وجودت باقی مانده، بدان که هنوز بخشیده نشده‌ای.
هوش مصنوعی: نشانه‌های آمرزش این است که دل انسان به طاعت و اطاعت خداوند متمایل شود و از گناه و معصیت بیزار گردد. اگر همچنان اندکی از اضطراب یا تیرگی در دل باقی مانده باشد، به این معناست که عتاب و نکوهش الهی هنوز با اوست، که این برای آگاهی اوست تا بداند که خداوند با استغفار او را مورد عفو قرار داده است. هنگامی که ببینی که عذاب و تنش از روح تو برطرف شده و به تو آرامش و روشنایی داده شده و صفات ناخوشایند از تو دور شده‌اند، این نشانه‌ای از آمرزش توست.
هوش مصنوعی: هرچند که در دنیا مجرمان بسیاری وجود دارند، اما در جانب خداوند نیز شفیعان و بندگان رحمتی پیدا می‌شوند. این افراد شامل پیران ضعیف و دل‌شکسته‌ای هستند که به تنهایی و زهد روی آورده‌اند و در عبادت و ذکر خدا مشغولند. زمانی که نگاهشان به مجرمان می‌افتد، با رحمت و مهربانی به آنها می‌نگرند و ناتوانی آنها را از تقدیر الهی می‌بینند. از خداوند طلب آمرزش و عفو می‌کنند، چرا که بندگان خاص خداوند همه دل‌های مهربان و نیکوگویند، عیب‌ها را می‌پوشانند و بدون غرض عمل می‌کنند، و در برابر ظلم و ستم هیچ گاه رشوه نمی‌پذیرند.
هوش مصنوعی: فرشتگان نزدیک به خدا که از میل و دلبستگی آزادند، بر ناشیانی که گرفتار شهوت و حرص هستند، رحمت می‌فرستند و برای گناهکاران استغفار می‌کنند. هر زمان که کسی را دیدی که به عبادت و طاعت مشغول شده، مراقب باش که حرمت و منزلت او را زیر پا نگذاری. گویی که در زمان توبه و گرایش به خداوند، انسان به مقام نزدیکان و خاصان خدا می‌رسد، چرا که عذرها و خطرات ناپسند نیاز به بخشش دارند و این خطرات مانند گناهکارانی هستند که در مقایسه با خطرات نابجای دیگر مثل شفیعانی عمل می‌کنند و برای مردگان رحمت می‌فرستند تا در روز قیامت با مغفرت خداوند برانگیخته شوند.
هوش مصنوعی: هرگاه که توجهت به غیر خدا باشد و تحت تاثیر ریا، تصویر دیگران یا ترس از جسم و امثال آن قرار بگیری، نشان‌دهندهٔ این است که به تمام معنا بندهٔ خدا نیستی و خلوص نداری. اگر هر چیزی در ذهنت نیاید و تنبیهی هم برایت نرسد، اما اگر خدا را فراموش کنی، هیچ بهانه‌ای برایت پذیرفته نیست. چه عذری داری؟ آیا نتوانستی به تصرفات خدا توجه کنی یا از دانسته‌های او بی‌خبر بودی؟ آیا رحمت او همیشه شامل حال تو نبود؟ آیا او نتوانسته تو را بیدار کند یا از خواب غفلت بیرون آورد؟ هیچ عذری برای ترک یاد خدا نمی‌پذیری. باید همانگونه که به یاد جهان هستی می‌پرداختی، به یاد خدا نیز باشی تا تصاویر غیر خدا از ذهنت زدوده شود.
هوش مصنوعی: این عبارت به معنی "و خدا بهتر می‌داند" است. به عبارتی، بیانگر این است که فقط خداوند از جزئیات و موضوعات واقعی آگاهی کامل دارد و هیچ کس نمی‌تواند به طور کامل از حقیقت مطلع باشد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.