حاتم طائی چو از دنیا گسست
یک برادر داشت بر جایش نشست
گفت من در جود درخواهم گشاد
چون برادر دست برخواهم گشاد
در سخاوت ساحری خواهم نمود
همچو دریا گوهری خواهم نمود
مادرش گفتا که این تو کی کنی
لیک بی شک نام حاتم طی کنی
زانکه آن وقتی که حاتم بود خرد
لب بیک پستان من آنگاه برد
کزدگر پستان بسی یا اندکی
شیر خوردی در بر او کودکی
گر نبودی طفل دیگر همبرش
نفرتی بودی زشیر مادرش
باز تو آنگه که بودی شیرخوار
هیچ طفلی را نکردی اختیار
میل شیر من نبودی یک دمت
تا دگر پستان نبودی محکمت
بود یک پستان بدستی آن زمانت
وآن دگر پستان نهاده دردهانت
این یکی را در دهن میداشتی
و آن دگر یک را بکس نگذاشتی
آنکه در طفلی کند این محکمی
کی تواند کرد هرگز حاتمی
گر برادر همچو حاتم شیر خورد
هرکجا مرغیست او انجیر خورد
کارها با قوت از بنیاد به
دولت و اقبال مادرزاد به
گر بخوانی شعر من ای پاک دین
شعر من از شعر گفتن پاک بین
شاعرم مشمر که من راضی نیم
مرد حالم شاعر ماضی نیم
عیب این شعرست و این اشعار نیست
شعر را در چشم کس مقدار نیست
تو مخوان شعرش اگر خوانندهٔ
ره بمعنی بر اگر دانندهٔ
شعرگفتن چون ز راه وزن خاست
وز ردیف و قافیه افتاد راست
گر بود اندک تفاوت نقل را
کژ نیاید مرد صاحب عقل را
چون گهرداریست شعر من چو تیغ
یک دمی تحسین مدار از من دریغ
زیرکی باید که تحسینم کند
از بسی احسنت تمکینم کند
لیک اگر ابله کند تحسین مرا
آن ندارد مینباید این مرا
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، پس از مرگ حاتم طایی، برادرش تصمیم می‌گیرد که در جود و سخاوت مثل او عمل کند. مادرش به او می‌گوید که این کار آسان نیست و او نمی‌تواند مانند حاتم باشد. او بیان می‌کند که در کودکی به نحوی شیر مادرش را می‌خورده که نمی‌توانست انتخابی داشته باشد و بنابراین سخاوتش به طور طبیعی بوده است. برادر حاتم در تلاش است تا خود را هم‌ردیف برادرش نشان دهد، اما مادرش می‌گوید که این امر نیازمند ویژگی‌های خاصی است که او ندارد. در کل، شعر به موضوعاتی چون سخاوت، ارثی بودن صفات و تفاوت فردی در شخصیت می‌پردازد و انتقاداتی هم به تحسین‌های سطحی می‌کند.
هوش مصنوعی: حاتم طائی وقتی که از دنیا رفت، برادرش جای او را گرفت.
هوش مصنوعی: او گفت: من در بخشش و generosity خود را آماده می‌کنم، چون وقتی که به برادر نیاز داشته باشم، دست یاری‌ام را دراز می‌کنم.
هوش مصنوعی: می‌خواهم در بخشندگی مانند دریا باشم و گوهرهایی از generosity را به دیگران اهدا کنم.
هوش مصنوعی: مادرش به او گفت: "این کارها را کی می‌خواهی انجام دهی؟ اما بدون شک نام حاتم طایی را در زندگی‌ات به دوش خواهی کشید."
هوش مصنوعی: زیرا در آن زمان که حاتم بود و سخاوت او زبانزد بود، خرد و عقل در دستان من بود و او به راحتی به‌دست می‌آمد.
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر آن است که اگر کسی از شیر مادر بهره‌مند شده و کمی یا به مقدار زیاد شیر خورده، در کنار او کوچک‌تری نیز وجود دارد که هنوز وابسته به آن شیر است. به طور کلی، این جمله به نوعی به رابطه بین بزرگ‌ترها و کوچک‌ترها و انتقال محبت و تغذیه اشاره دارد.
هوش مصنوعی: اگر نبود کودکی دیگر، او نیز از شیر مادر خود نفرت پیدا می‌کرد.
هوش مصنوعی: وقتی که تو کوچک و شیرخوار بودی، هیچ بچه‌ای قادر به انتخاب و تصمیم‌گیری نبود.
هوش مصنوعی: اگر میل شیر من نبود، یک دم هم نتوانستی بدون پستانم بمانی.
هوش مصنوعی: در زمانی که یک پستان به دستت بود، اکنون دیگر پستانی در دهانت است.
هوش مصنوعی: این یکی را در دهان نگه داشتی و آن یکی را در کیف نگذاری.
هوش مصنوعی: کسی که در کودکی به خوبی تربیت شود، هرگز نمی‌تواند از خوبی‌ها جدا شود یا به بدی‌ها روی آورد.
هوش مصنوعی: اگر برادر مانند حاتم سخاوت داشته باشد و در هر جایی از زندگی برخورد کند، طعم خوشی و لذت را خواهد چشید.
هوش مصنوعی: کارها به طور بنیادین با تلاش و قدرت انجام می‌شوند و سعادت و خوشبختی از بدو تولد برای انسان‌ها مقدر شده است.
هوش مصنوعی: اگر تو ای مومن و پاک‌دل، شعر من را بخوانی، می‌بینی که شعر من از هر نوع شعر گفتن دیگر، پاک‌تر و برتر است.
هوش مصنوعی: شاعر را محاسبه نکن که من از وضعیت خود راضی هستم. من حال و روز خوبی ندارم و در واقع، شعرهایی که می‌نویسم به گذشته تعلق دارند.
هوش مصنوعی: این شعر بیان می‌کند که عیب اصلی در خود این شعر و اشعار دیگر نهفته است، چرا که در نگاه دیگران، ارزشی برای شعر قائل نیستند. به عبارتی، شاعری که به شعر خود اهمیت نمی‌دهد، در واقع در نظر دیگران نیز از اهمیت کمتری برخوردار است.
هوش مصنوعی: اگر کسی نمی‌تواند شعر را بخواند، بهتر است آن را نخواند؛ زیرا فقط خوانندگان آگاه و دانا می‌توانند معنی واقعی آن را درک کنند.
هوش مصنوعی: شعر گفتن وقتی آغاز می‌شود که ساختار وزنی و ریتم مشخصی پیدا کند و سپس قافیه و ردیف به درستی در کنار هم قرار بگیرند.
هوش مصنوعی: اگر تغییر جزئی در نقل و قول وجود داشته باشد، بر مردان صاحب عقل ناگوار نمی‌آید.
هوش مصنوعی: شعر من همچون تیغی برنده است، پس هرگز در لحظه‌ای از تحسین کردن من دریغ نکن.
هوش مصنوعی: باید کسی با هوش و زیرک باشد که از من تعریف کند و به خاطر حرف‌های زیبا و خوبم بر من ارادت بورزد.
هوش مصنوعی: ولی اگر شخصی نادان مرا ستایش کند، ارزش چندانی ندارد و این برای من مهم نیست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.