مگر محمود می‌شد در شکاری
جداماند او ز لشکر برکناری
بنزدیکش یکی ده بود می‌دید
بجائی بر سر ده دود می‌دید
فرس می‌راند شه تا پیش آن زود
نشسته دید زالی پیشِ آن دود
بدو گفت آمدت مهمان خلیفه
چه آتش میکنی هان ای عفیفه
چنین دادش جواب آن زال آنگاه
که خود را مُلک می‌جوشم من ای شاه
شهش گفتا بگو ای پیرِ عاجز
که مُلکم می‌دهی؟ گفتا نه هرگز
که من مُلک از برای خویش جوشم
بمُلکت مُلکِ خود را کی فروشم
نَیَم ملک ترا هرگز خریدار
که مُلک من به از ملک تو صد بار
جهانی خصم دارد ملکت از پس
مرا بی آن همه غم مُلکِ خود بس
چو شه در مُلک پیر زال نگریست
بسی از ملک خود برخویش بگریست
بآخر یافت مشتی مُلک ازان زال
بدادش بدرهٔ و رفت در حال
چو جَوجَو در حساب آرند یکسر
ز مُلک زال ملکی نیست برتر
اگرچه روستم صاحب کمالیست
ولی در آرزوی ملکِ زالیست
طریقت چیست، عین راه دیدن
سبکباری کم آزاری گزیدن
بمشتی مُلک پُر کردن شکم را
جَوی انگاشتن ملک و حشم را
چو ملک بی زوالی نیست امروز
چه جوئی چون کمالی نیست امروز
درین عالم کمال امکان ندارد
که گرماهست جز نقصان ندارد
در اول می‌فزاید تا دو هفته
دو هفته نیز می‌گردد نهفته
تو اکنون زین مثال آگاه گردی
که دایم ناقصی گر ماه گردی
ندارد هیچ اینجا پایداری
پس اینجا خواه عزّت خواه خواری
چو ملک این جهان ناپایدارست
ترا در بیقراری چون قرارست؟
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، داستانی درباره محمود و پیر زالی روایت می‌شود. محمود، که شاه است، در حین شکار از لشکرش جدا می‌شود و به دهی می‌رسد که دود آتش را می‌بیند. او با پیر زالی روبرو می‌شود که در حال آتش افروزی است. محمود از او می‌پرسد که چرا چنین می‌کند و پیر زال به او جواب می‌دهد که او دنبال ملک خود است و نه ملک دیگری. او ضمن بیان اینکه هرگز ملکش را نمی‌فروشد، به محمود می‌گوید که ملک او، به ارزش و اهمیت ملک خودش نیست.
محمود با دیدن قدرت و اراده زال، از او متاثر می‌شود و در نهایت به او مقدار کمی ملک می‌دهد. متن به عمق فلسفی زندگی و عدم پایداری آن اشاره دارد و بر این نکته تاکید می‌کند که در این جهان، هیچ چیز پایدار نیست و کمال واقعی نیز وجود ندارد. در نهایت، خواننده به این حقیقت می‌رسد که باید به عاقلانه زیستن و پرهیز از آرزوهای زودگذر فکر کند.
هوش مصنوعی: محمود در هنگام شکار به تنهایی از لشکر خود جدا شد.
هوش مصنوعی: نزدیک او دهی وجود داشت که مردی در بالای آن ده دیده می‌شد و از آنجا دودی برمی‌خاست.
هوش مصنوعی: فرس، اسب، را پیش می‌برد تا به جایی برسد که زنی جوان در حال نشستن است و در کنار او دود مشاهده می‌شود.
هوش مصنوعی: او به او گفت: چه کار میکنی که چنین آتش برپا کرده‌ای، وقتی مهمانی از خلیفه در راه است؟ ای خانم محترم!
هوش مصنوعی: او به آن پهلوان پاسخ داد و گفت: «من خود را در شاهی و سلطنت می‌بینم، ای پادشاه!»
هوش مصنوعی: شهش از پیر عاجز می‌پرسد که آیا ملک و سلطنت خود را به او می‌دهد؟ پیر جواب می‌دهد که هرگز این کار را نخواهد کرد.
هوش مصنوعی: من در تلاش هستم تا پادشاهی و سلطنت خود را حفظ کنم و هرگز حاضر نیستم که این سلطنت را به دیگران واگذار کنم.
هوش مصنوعی: من هرگز حاضر نیستم حکومت تو را بخرم، زیرا ملک و دارایی من به مراتب از ملک تو ارزش بیشتری دارد.
هوش مصنوعی: این دنیا برای من دشمنانی دارد و من از این همه غم و رنج، دارایی‌ها و ملک خود را به کسی نمی‌سپارم.
هوش مصنوعی: وقتی شاه به سرزمین خود که تحت فرمان پیر زال بود نگریست، از وضعیت ملکش بسیار غمگین شد و بر حال خود گریست.
هوش مصنوعی: در نهایت، گروهی از زمین و ملک به آن مرد زال بخشیده شد و او با خوشحالی و در آن لحظه، به راه خود ادامه داد.
هوش مصنوعی: اگر همه‌ی امور را به‌دقت در نظر بگیریم، در بین تمام پادشاهی‌ها و سلطنت‌ها، هیچ‌کدام برتر از پادشاهی زال نیست.
هوش مصنوعی: با اینکه روستای ما فردی با کمالات و توانایی‌های زیاد است، اما او همچنان به داشتن یک زمین یا ملک دل‌باخته و آرزو می‌کند.
هوش مصنوعی: طریقت به معنای راه و روش زندگی است که در آن انسان با دیدن و درک صحیح، سبکبار و کم‌زحمت زندگی کند و از دردسرها و آزارها دور بماند. یعنی هدف از پیروی این روش، رسیدن به سبکی و راحتی در زندگی بدون تحمل آزار و سختی است.
هوش مصنوعی: داشتن یک مشت غلات و پر کردن شکم را به اشتباه، سلطنت و قدرت و دارایی بزرگ پنداشتن.
هوش مصنوعی: امروز که هیچ چیز پایدار و بی‌زوال نیست، چه انتظاری داری وقتی که کمال و برتری وجود ندارد؟
هوش مصنوعی: در این جهان، چیزی به عنوان کمال وجود ندارد و اگر هم باشد، تنها در حد نقص می‌باشد.
هوش مصنوعی: در ابتدا، هر چیزی به صورت تدریجی و کم‌کم افزایش پیدا می‌کند و این روند پنهان بودن آن به مدت دو هفته ادامه می‌یابد.
هوش مصنوعی: حالا به خوبی می‌دانی که اگر همیشه در حال نقص باشی، هرگز به سوی کمال نخواهی رفت، حتی اگر بخواهی مانند ماه کامل باشی.
هوش مصنوعی: در اینجا هیچ چیزی ثابت و پایدار نیست، بنابراین در این مکان ممکن است به مقام و احترام دست یابی یا به ذلت و خواری دچار شوی.
هوش مصنوعی: این دنیا که تویی در آن زندگی میکنی، سرنوشتی ناپایدار دارد. پس چرا در حالتی از بیقراری به سر می‌بری، در حالی که می‌توانی در آرامش باشی؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.