خدای ماست خداوند آسمان و زمین
منزه از زن و فرزند و از همال و قرین
مُقَدِّری که بر او نسپرد سپهر و نجوم
مُصَوِّریکه بر او نگذرد شهور و سنین
مؤثری که به تأثیر صنع و قدرت او
محل روح شود نطفه در قرار مکین
وز اندرون سه ظلمت که هر سه پنهان است
بود به تقویت او حیات و قوت جنین
بلند کوه به تقدیر و صنع او هر روز
از آفتاب نهد بر سر افسر زرین
نِطاقِ منطقه سازد به امر او هر شب
سپهر آینهگون از مَجَرّه و پروین
عنایت نظر او جوان و تازه کند
جهان پیر وکهن را به ماه فروردین
به باغ و راغ فرستد به دست باد بهار
ز خلد رضوان پیرایههای حورالعین
زخاک تیره پدید آورد زر و گوهر
ز چوب خشک برون آورد گل و نسرین
گرفته در کَنَفِ فضل و عدلِ او مسکن
خلایق متفاوت توانگر و مسکین
یکی رسیده ز فضلش زگرد برگردون
یکی فتاده ز عدلش ز سجن در سجین
هرآنکه علم یقین ازکلام او بشنید
یقین بدانکه ببیند به عین عین یقین
اگر بود سوی طین بازگشت آدمیان
عجب مدار که آدم سرشته شد از طین
شگفت نیست به جان رغبت و زمرگ حذر
که مرگ ناخوش و تلخ است و جان خوش و شیرین
اگر مهین خلایق تویی بدان منگر
بدان نگرکه تویی قطرهای ز ماء معین
ز روم تا در چین گر به تیغ بگشایی
چو تیغ مرگ ببینی رخ تو گیرد چین
به عاقبت ز سر خاک تو برآید خار
اگر تو خاره بخاری به نیزه و زوبین
وگر بهدست تو آتش برون جهد زکمان
اجل به قهر تو ناگه برون جهد زکمین
نهیب مرگ به خاک اندر آورد سر مرد
اگر ز خاککشد مرد سر به علیّین
حوادث از فلک و روزگار نیست عجب
فلک همیشه چنین بود و روزگار چنین
غرض چه بود فلک را که باز دریا برد
ز درج عزُ و شرف گوهری عزیز و ثمین
سرای شادی شه بر مثال خاتم بود
چه بود یا رب کز وی بیوفتاد نگین
مگرکهگنجگران بود شخص نازک او
که همچو گنج گران گشت زیر خاک دفین
اگر به خلد برین شد خدیجهٔ الکبری
جهان زفر نبی باد همچو خلد برین
وگر ز قالب زهرا برفت روح لطیف
به صبر باد علی را مدد ز روحِ امین
وگر بنای حیات زبیده گشت خراب
حصار دولت هارون بلند باد و حَصین
اگر به زیر زمین رفت مام شاه جهان
به کام شاه جهان باد ملک روی زمین
ز باغ دولت اگر خشک شد شکفته گلی
شکفته باد گل دولت معزُالدین
وگرگسسته شد از روزگار دولت آن
مباد منقطع از روزگار مدت این
مباد نیز در این دوده دیدهای گریان
مباد نیز در این خاندان دلی غمگین
عفیفهای که زدنیا به سوی عقبی رفت
شفیع شاه جهان باد تا به یومالدین
زروزگار و زگردون نصیب شاه جهان
همه فتوح و ظفر باد و نصرت و تمکین
به عز شاه جهان تاج دین و دنیا را
همیشه باد دل شاد و چشم روشنبین
بر او ز خلق ثنا باد و از فلک احسنت
بر او زبخت دعا باد و از ملک آمین
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف خداوند و قدرت او میپردازد و ویژگیهای الهی او را بیان میکند. خداوند به عنوان خالق آسمانها و زمین معرفی میشود که از هر گونه عیب و نقص منزه است. او وجود مخلوقات را به اراده و قدرت خویش ایجاد کرده و به همه موجودات حیات میبخشد.
شاعر همچنین به تأثیر خداوند بر طبیعت و حوادث زمین اشاره میکند، بهطوریکه تغییرات فصول و تولید گل و گیاهان ناشی از رحمت و قدرت اوست. او به تفاوتهای انسانی اشاره میکند که برخی به لطف خدا به مقامهای بلند میرسند و برخی دیگر در سختی زندگی میکنند.
شاعر در ادامه به حقیقت مرگ و حیات نیز میپردازد و بیان میکند که انسانها در نهایت به خاک بازمیگردند و باید به قضا و قدر الهی تسلیم شوند. او همچنین به تاریخ و سرنوشت افراد بزرگ که درگذشتهاند، اشاره میکند و برای حکومت و پادشاهی دعا میکند تا همواره در مقامهای بالا باقی بمانند و از توفیقات و پیروزیهای خداوند بهرهمند شوند.
شعر در نهایت به مسأله دعا و طلب نصرت از خداوند برای پادشاه و خاندان او میانجامد و از خالق میخواهد که همواره آنها را در بندگی و رهبری خیر ثابت قدم نگه دارد.
هوش مصنوعی: خدای ما، پروردگار آسمان و زمین است و از هر گونه وابستگی به زن و فرزند و همچنین از هر شراکت و همنشینی پاک و مبراست.
هوش مصنوعی: خدای قدرتمندی که آسمان و ستارهها را در دستش قرار ندادهاند و هنرمندی که زمان و سالها از او گذر نمیکند.
هوش مصنوعی: مؤثری که با قدرت و خلق خود میتواند روح را در مکانی ثابت و پایدار قرار دهد، نطفهای را به وجود میآورد.
هوش مصنوعی: در درون سه تاریکی که همگی پنهان هستند، زندگی و قدرت جنین به وسیله آنها تقویت میشود.
هوش مصنوعی: کوه بلند به خواست و ساخت او هر روز از آفتاب بر فراز خود تاجی زرین دریافت میکند.
هوش مصنوعی: هر شب، به حکم او، آسمان همچون آینهای زیبا و شفاف در منطقهای خاص شکل میگیرد و ستارههای درخشان در آن نمایان میشوند.
هوش مصنوعی: نگاه و لطف او به جوانی و تازگی میبخشد و جهانی کهنه و سالخورده را در بهار نو تجدید میکند.
هوش مصنوعی: بهاری که از بهشت برای تزیین باغ و دشت به دست باد میرسد، جلوههای زیبای حورالعین را به ارمغان میآورد.
هوش مصنوعی: از خاک سیاه طلا و جواهر به وجود آورد و از چوب خشک گل و نسرین رویاند.
هوش مصنوعی: در سایهی رحمت و انصاف او، مردم از اقشار مختلف، چه ثروتمند و چه بیبضاعت، زندگی میکنند.
هوش مصنوعی: یک نفر از رحمت و فضائل او به اوج و مقام بالا رسیده و به خوشبختی دست یافته است، و شخص دیگری به خاطر عدالت او، از زندان رهایی یافته و به آرامش رسیده است.
هوش مصنوعی: هر کسی که از سخنان او علم و یقین را بیاموزد، به راستی مطمئن باشد که میتواند حقیقت را با چشمان خود ببیند.
هوش مصنوعی: اگر انسانها به اصل و ریشه خود برگردند، جای تعجب نیست که آدم از خاک ساخته شده است.
هوش مصنوعی: تعجبی ندارد که انسان به زندگی تمایل داشته باشد و از مرگ بترسد؛ چرا که زندگی شیرین و دلپذیر است، در حالی که مرگ تلخ و ناگوار به نظر میرسد.
هوش مصنوعی: اگر تو بزرگترین و بهترین مخلوقی، به این موضوع توجه نکن که خود را برتر از دیگران میدانی. چرا که تو فقط یک قطره از دریای معین و بیانتهایی هستی.
هوش مصنوعی: اگر از روم به چین بروی و با شمشیر خود درگیر شوی، همانطور که تیغ مرگ را در چهرهات میبینی، متوجه میشوی که چین نیز به رنگ چهرهات درمیآید.
هوش مصنوعی: اگر بر اثر شرایط سخت یا مشکلاتی که از زمین و طبیعت به وجود میآید، این احتمال وجود دارد که چیزی از تو بیرون بیاید که زیبا نیست. اگر تو واقعا خاری باشی، میتوانی به صورت تهدیدی درآیی که دیگران را با نیزه و سلاحهایشان آزار میدهد.
هوش مصنوعی: اگر آتش از دست تو به بیرون بیفتد، ناگهان مرگ با خشم از کمینگاهش بیرون میآید.
هوش مصنوعی: مرگ با قدرت و شدت به زمین میکوبد، اما اگر مردی از خاک برخیزد و سر از خاک بیرون بیاورد، به رتبههای بلند و والایی دست خواهد یافت.
هوش مصنوعی: حوادث و اتفاقات ناشی از آسمان و روزگار نیست که تعجبی داشته باشد، زیرا آسمان همیشه چنین بوده و روزگار همواره همینطور است.
هوش مصنوعی: فلک چه هدفی داشت که دوباره دریا را از مقام و بزرگیاش خارج کرد و گوهری ارزشمند و گرانبها را از آن گرفت؟
هوش مصنوعی: خانه شادی شاه به مانند خاتم است. خدایا، چه شده که از آن نگین بیفتاده؟
هوش مصنوعی: آیا ممکن است که شخصی با روح لطیف و نازک، به اندازه یک گنج با ارزش، زیر خاک مدفون شود؟
هوش مصنوعی: اگر خدیجهٔ کبری به بهشت برود، پس جهان را به خاطر وجود نبی مانند بهشت زیبا و دلانگیز میکند.
هوش مصنوعی: اگر روح پاک و لطیف حضرت فاطمه از این دنیا برود، علی باید با صبوری و ایمان به کمک روح پاک و راستین بشتابد.
هوش مصنوعی: اگر زندگی زبیده دچار خطر و ویرانی شود، پس حصار و قدرت دولت هارون در برابر این مشکلات پایدار و محکم خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر زمین زیر پای پادشاه جهانی شود، پس خوشبختی و سعادت، در تمام سرزمینها حاکم خواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر باغ سرسبز و پرنعمت حکومت از بین برود، کاش که گلی از آن شکفته باشد، این را فقط برای معزالدین آرزو میکنم.
هوش مصنوعی: اگر روزگار بر من افت بخورد، نباید از دوستی و ارتباط با دیگران دور شوم و جدا شوم.
هوش مصنوعی: هرگز نخواهی دید که در این خانواده چشمی اشکبار باشد و قلبی غمگین.
هوش مصنوعی: زن پاکدامنی که از دنیا رفت، امیدوارم شفیع پادشاه جهان باشد تا روز قیامت.
هوش مصنوعی: از روزگار و آسمان، برای شاه جهان، آرزوی پیروزی، موفقیت و قدرت و استقرار میکنم.
هوش مصنوعی: به عزت و بزرگی پادشاه جهان، همیشه باد که این تاجگذاری برای دین و دنیا باشد و دلها شاد و چشمها روشن بماند.
هوش مصنوعی: برای او از طرف مردم دعا و ستایش باشد و از آسمان هم به او خیر و برکت بیفتد و از جانب فرشتگان آمین گفته شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ترنج بیدار اندر شده به خواب گران
گل غنوده برانگیخته سر از بالین
هرآن که خاتم مدح تو کرد در انگشت
سر از دریچه زرین برون کند چو نگین
بخار دریا بر اورمزد و فروردین
همی فرو گسلد رشته های درّ ثمین
ز آب پاک دهان پر ستاره دارد ابر
ز باد پاک شکم پر ستاره دارد طین
بمشکرنگ لباس اندرون شدست هوا
[...]
همی کند به گل سرخ بر بنفشه کمین
همی ستاند سنبل ولایت نسرین
بنفشه و گل ونسرین و سنبل اندر باغ
به صلح باید بودن چو دوستان، نه بکین
میان ایشان جنگی بزرگ خواهد خاست
[...]
بشکل غالیه دانیست لاله ، یاقوتین
نشان غالیه اندر میان غالیه دان
بتی بمهر چو لیلی بچهر چون شیرین
بوصل او دل من شاد و عیش من شیرین
مثل زنند بشیرین لبش و لیکن هست
حدیث کردن شیرین او به از شیرین
اگر بچین بنگارند نقش چهره او
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.