خرما نتوان خوردن از این خار که کشتیم
دیبا نتوان کردن از این پشم که رشتیم
بر حرف معاصی خط عذری نکشیدیم
پهلوی کبائر حسناتی ننوشتیم
ما کشتهٔ نفسیم و بس آوخ که برآید
از ما به قیامت که چرا نفس نکشتیم
افسوس بر این عمر گرانمایه که بگذشت
ما از سر تقصیر و خطا درنگذشتیم
دنیا که در او مرد خدا گل نسرشتهست
نامرد که ماییم چرا دل بسرشتیم
ایشان چو ملخ در پس زانوی ریاضت
ما مور میان بسته دوان بر در و دشتیم
پیری و جوانی پی هم چون شب و روزند
ما شب شد و روز آمد و بیدار نگشتیم
واماندگی اندر پس دیوار طبیعت
حیف است دریغا که در صلح بهشتیم
چون مرغ بر این کنگره تا کی بتوان خواند
یک روز نگه کن که بر این کنگره خشتیم
ما را عجب ار پشت و پناهی بود آن روز
کامروز کسی را نه پناهیم و نه پشتیم
گر خواجه شفاعت نکند روز قیامت
شاید که ز مشاطه نرنجیم که زشتیم
باشد که عنایت برسد ورنه مپندار
با این عمل دوزخیان کاهل بهشتیم
سعدی! مگر از خرمن اقبال بزرگان
یک خوشه ببخشند که ما تخم نکشتیم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر از سعدی به تأمل در زندگی و ناتوانی انسانها در کسب حسنات و خودسازی میپردازد. شاعر با اشاره به تجربههای ناامیدکننده و خطاهای مکرر بشر، به تأثیر منفی نفس و دنیا بر زندگی افراد میپردازد. او افسوس میخورد که عمر گرانبهای خود را در بیفکری گذراندهاند و نتوانستهاند به اهداف معنوی خود دست یابند. همچنین، او بر این نکته تأکید میکند که علیرغم تلاشهای ظاهری، هنوز هم در برابر دنیا دچار بیهدفی و ناامیدی هستند. در نهایت، شاعر یادآور میشود که اگر خداوند شفیع نباشد، ممکن است با کردار نادرست خود به عذاب گرفتار شوند. به طور کلی، این شعر تأکیدی بر اهمیت خودسازی و توجه به معنویات در زندگی است.
هوش مصنوعی: از این خار که خودمان کشتیم، خرما نمیتوان خورد و از این پشم که بافتیم، دیبا نمیتوان درست کرد.
هوش مصنوعی: ما برای اعمال زشت خود عذری نیاوردیم و در کنار گناهان بزرگ، کارهای نیکو را یادداشت نکردیم.
هوش مصنوعی: ما فقط در دام نفس خود گرفتار آمدهایم و افسوس که در روز قیامت از ما سوال خواهد شد که چرا نتوانستیم از نفس خود کوتهی کنیم.
هوش مصنوعی: متاسفم که عمر گرانبهایمان به سرعت گذشت و ما به خاطر اشتباهات و تقصیرهایمان نتوانستیم از آن بهرهبرداری کنیم.
هوش مصنوعی: دنیا جایی است که در آن انسانهای نیکو و خداپرست دیده نمیشوند، پس ما که هستیم و چرا قلبمان نرم و مهربان شده است؟
هوش مصنوعی: آنها مانند ملخی هستند که در برابر زانوی تلاش ما در حال دویدن هستند و ما در این مسیر در حال جستجو و پیمودن راه هستیم.
هوش مصنوعی: پیری و جوانی مثل شب و روز هستند که یکی پس از دیگری میآیند. ما در زمان جوانی به خواب رفتیم و اکنون که به پیری رسیدهایم، بیدار نشدهایم.
هوش مصنوعی: توقف و ماندن در محدودیتهای دنیای طبیعت، چیزی شگفت و ناراحتکننده است. افسوس که در آرامش و خوشی به سر میبریم.
هوش مصنوعی: مانند پرندهای که بر این بلندی نشسته است، تا کی میتواند آواز بخواند؟ یک روز به اطراف نگاه کن که ما نیز بر این بلندی نشستهایم و به سرنوشت خود فکر میکنیم.
هوش مصنوعی: ما شگفتزدهایم که در آن روزها پشتیبان و پناهی داشتیم، اما امروز نه کسی برای ما پناهی دارد و نه پشت و پناهی برای خودمان.
هوش مصنوعی: اگر کسی که در مقام شفاعت است، در روز قیامت به ما کمک نکند، ممکن است از دست کسی که ما را آراسته کرده ناراحت نشویم، چون طبیعتا ما زیبا نیستیم.
هوش مصنوعی: باشد که لطف و توجهی نصیب ما شود، ولی نباید گمان کنیم که به خاطر این کارهای ناپسند و تنبلمان، بهشتنشین خواهیم شد.
هوش مصنوعی: ای سعدی! آیا ممکن است که از برکتها و نعمتهای بزرگان، فقط یک خوشه به ما بدهند در حالی که ما تلاشی برای کسب آن نکردهایم؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
همین شعر » بیت ۱
خرما نتوان خوردن از این خار که کشتیم
دیبا نتوان کردن از این پشم که رشتیم
این آن غزل سعدی شیراز که فرمود
خرما نتوان خورد ازین خار که کشتیم
خرما نتوان خورد ازین خارکه کشتیم
دیبا نتوان بافت بدین پشم که رشتیم
اطلس نتوان دوخت از ین پنبه که کشتیم
کمخا نتوان بافت ازین پشم که رشتیم
با جامه چرکن بسیه چال جحیمیم
[...]
گیریم که خود خار بلا اینهمه کشتیم
سر رشته تقدیر بتدبیر نوشتیم
دایم دل ما رام بهشتی صفتان است
پیداست ازین شیوه که مرغان بهشتیم
زان روی سفیدیم که با نامه سیاهی
[...]
دیبا نتوان یافت از این پشم که رشتیم
خرما نتوان خورد از این خاک که کشتیم
گر خواجه شفاعت نکند روز قیامت
شاید که زمشاطه نرنجیم که زشتیم
ما تخم درین مزرعه جز اشک نکشتیم
یک رشته درین غمکده جز آه نرشتیم
چون آبله در زیر قدم راهروان را
بردیم بسر عمری و هموار نگشتیم
با گرمروی چون جرس از ناله شبگیر
[...]
یارب که دهد آب باین تخم که کشتیم
دست که دهد تاب باین رشته که رشتیم
حنظل ندهد شکر و شوره ندهد گل
تا خود چه دهد بار از این خار که کشتیم
بر دست خداوند بود محو و هم اثبات
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.