هر گه که بر من آن بت عیار بگذرد
صد کاروان عالم اسرار بگذرد
مست شراب و خواب و جوانی و شاهدی
هر لحظه پیش مردم هشیار بگذرد
هر گه که بگذرد بکشد دوستان خویش
وین دوست منتظر که دگربار بگذرد
گفتم به گوشهای بنشینم چو عاقلان
دیوانهام کند چو پریوار بگذرد
گفتم دری ز خلق ببندم به روی خویش
دردیست در دلم که ز دیوار بگذرد
بازار حسن جمله خوبان شکستهای
ره نیست کز تو هیچ خریدار بگذرد
غایب مشو که عمر گرانمایه ضایعست
الا دمی که در نظر یار بگذرد
آسایشست رنج کشیدن به بوی آنک
روزی طبیب بر سر بیمار بگذرد
ترسم که مست و عاشق و بیدل شود چو ما
گر محتسب به خانه خمار بگذرد
سعدی به خویشتن نتوان رفت سوی دوست
کان جا طریق نیست که اغیار بگذرد



با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر سعدی، شاعر به توصیف زیبایی یار و فریبایی او پرداخته و بیان میکند که هر بار که یار به نزد او میآید، روح و دل او را تحت تأثیر قرار میدهد و دنیای او را پر از راز و شادی میکند. او به احساساتی مثل عشق، مستی و افسوس اشاره میکند و از تردید و ناامیدی در مورد لحظات از دست رفته سخن میگوید. شاعر همچنین تأکید دارد که نباید از یار دور شد، زیرا عمر ارزشمند است و تنها در لحظه دیدار با یار میتوان آرامش را یافت. در نهایت، او به ناتوانی در فراموش کردن عشق و حضور شخص دوم اشاره میکند که باعث دوری از دوست میشود.
معنی: هر لحظهای که آن زیباروی دلربا از پیش چشمانم عبور میکند، گویی صد کاروان از دنیای رازها و شگفتیها از پیش نظر میگذرد. / [عیّار: در لغت به معنی حیلهباز، تردست و چالاک است و عیاران طبقهای از طبقات اجتماعی ایران را تشکیل میدادند، متشکل از مردم جَلد و هوشیار از طبقه عوامالناس که آداب و رسوم و تشکیلاتی خاص داشتند و در هنگامهها و جنگها خودنمایی میکردند. این گروه بیشتر دستههایی را تشکیل میدادند و گاهی به یاری امرا یا مخالفان آنان بر میخاستند و در زمره لشکریان ایشان میجنگیدند. آنان مردمی جنگجو، شجاع، جوانمرد، ضعیفنواز، رازنگهدار، دستگیر بیچارگان و درماندگان بودند و در چالاکی و حیلهگری معروف و مشهور. آنان از راه راهزنی امرار معاش میکردند و عیّاری بعدها با تصوّف درآمیخت و عنوان فتوّت را به خود گرفت و در میان عامه مردم به خصوص در میان اصناف و پیشهوران نفوذ فراوان کرد. (لغتنامه)] - منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: آن یار دلربا هر لحظه در حالی که از شراب و خواب و جوانی و زیبایی خود سرمست است از مقابل مردم هوشیار میگذرد. - منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: هر بار که اینسان با ناز میگذرد دوستان خود را کشته خویش میسازد، ولی این دوستان باز هم منتظرند که او بار دیگر از پیش چشم آنان عبور کند. - منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: با خود میپنداشتم که مثل عاقلان گوشهای اختیار کنم؛ اما وقتی او مثل پری به حرکت درمیآید مرا به جنون میکشد؛ به سخن دیگر دیدن او به جان دادن میارزد. - منبع: شرح غزلهای سعدی
هوش مصنوعی: گفتم که از مردم رویم را بگیرم و درهای دلم را ببندم، اما دردی درونم هست که حتی از دیوارها هم رد میشود.
نیکویی و زیبایی تو آنچنان کامل و یگانه و بی همتاست که کسی خواهان نیکویی و خوبی های دیگر نیست، و هیچ فردی از خواهندگان خوبی و نیکویی نمی تواند از میل داشتن و خواستن تو بگذرد و از تو چشم بپوشد.
معنی: همواره در محضر یار باش؛ زیرا جز لحظههایی که در نظر یار سپری میشود، بقیه عمر گرانبهایت تباه است. - منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: تحمل رنج برای بیمار به امید اینکه روزی طبیب بر سر بالینش آید، آسان و قابل تحمل است. - منبع: شرح غزلهای سعدی
ترسیدن: مطمئن بودن / محتسب: -> ۷۷٫۶ / خمّار: بادهفروش / کنایه: بیدل (عاشق و شیدا). / معنی: بیم آن دارم که محتسب، که ما را از مستی و عاشقی منع میکند، اگر گذارش به خانهٔ مِیفروش افتد مثل ما مست، عاشق و بیدل گردد. - منبع: شرح غزلهای سعدی
معنی: ای سعدی، کوی دوست جایی نیست که اغیار را بدآن راه دهند. ترک خویشتن خویش بگوی تا شایسته منزل معشوق گردی. - منبع: شرح غزلهای سعدی / دکتر محمدرضا برزگر خالقی / دکتر تورج عقدایی
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
از کوچهای که آن گل بی خار بگذرد
موج لطافت از سر دیوار بگذرد
در خانه یی که وصف رخ یار بگذرد
خورشید خم خم از پس دیوار بگذرد
بیچاره گلفروش در ایام حسن او
صد ره ز پیش چشم خریدار بگذرد
در راه عشق سبزه کند کار نیشتر
[...]
در خاطری که آن بت عیار بگذرد
تا خود چها زسینهٔ افگار بگذرد
دیگر سرشک من پی او گم نمی کند
یک بار گر به چشم گهربار بگذرد
اشک مرا به کشت رسان و روا مدار
[...]
بر دل چو یاد لعل لب یار بگذرد
گویی مسیح بر سر بیمار بگذرد
صد داغ لاله را بنهد روی داغ اگر
روزی بباغ آن گل بی خار بگذرد
یکبار هر که بنگرد آن روی دلربا
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۹ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.