محسن جهان 🌐
بنده استاد بازنشسته هستم.
محسن جهان در ۱ سال و ۷ ماه قبل، شنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۴ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۶۷:
تفسیر ابیات ۹ و ۱۰ فوق:
تمامی جهان هستی همانند بدنه یک کالبد بوده که تو ای پروردگار به مثابه سر و روح آن می‌باشی. و لذا اگر سر از بدن جدا شود نمی‌توان برای این باشنده حیاتی فرض کرد.
در بیت بعدی مجددا" تاکید دارد، سرچشمه حیات همه موجودات تو هستی، و درخواست می‌کنیم به جهت هم هویت شدن با این جهان فانی و فراموش کردن قول ما در روز الست، با سیراب کردن روح و جان ما بندگان از آب حیات خود، بار دیگر ما را تطهیر و زنده بفرما. انشاالله
محسن جهان در ۱ سال و ۷ ماه قبل، جمعه ۲۵ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۴۹ دربارهٔ رودکی » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۳۷:
شاعر نامی قرن چهارم در این رباعی می‌گوید:
هر آنچه را که پروردگار، با انصاف و عدالت نصیبت کرده بدون آز و حسد به آن قانع باش. هیچگاه در بند تکلف و بزحمت انداختن خود نباش. و ضمن پرهیز از زیاده خواهی آزاد و آرام زندگی کن.
به آنهایی که از تو بیشتر دارند توجه نکن و غم و غصه را بخودت راه مده. و همواره سعی کن به زیر دستان نظر کنی و با شکر و صبر از خدایت تشکر کن و شاد زندگی کن.
محسن جهان در ۱ سال و ۷ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۴۹ - اختلاف کردن در چگونگی و شکل پیل:
تفسیر ابیات ۱۵ و ۱۶ فوق:
حضرت مولانا انسانها را مورد خطاب قرار داده و می‌گوید: ای کسی که در قالب ذهن خود فرو رفتی و بجز ظواهر این جهان افول کننده، چیز دیگری را متصور نیستی. پس اگر این تصورات را که با این جسم فانی ساخته‌ای به تو شادی و خوشبختی دائم نداد، بهتر است به آب اصیل که تمام موجودات به وجود آن زنده هستند توجه کنی.
در بیت دوم می‌فرماید: این هشیاری مصنوعی که امور دنیوی خود را با آن حل و فصل میکنی، در واقع بوسیله یک عقل کل اداره می‌شود که بایست با چشم دل آنرا ببینی. و روح و جانی که تو را زنده نگه‌داشته متصل به همان روح الهی است که هر لحظه تو را باز می‌خواند.
محسن جهان در ۱ سال و ۷ ماه قبل، شنبه ۱۹ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر دوم » بخش ۲۳ - قسم غلام در صدق و وفای یار خود از طهارت ظن خود:
تفسیر بیت ۷۴ بالا:
از نظر مولانا؛ عقل کل، عقل کامل رساست که محیط بر همه اشیاء است و حقایق امور را به شایستگی درک می کند و این نوع عقل که مستفاد از حضرت باریتعالی است، به اعتقاد مولانا مخصوص صنف خاصی از بندگان مقرب و برگزیدگان حق تعالی است که شامل انبیاء و اولیاء و ابدال و اقطاب و مشایخ راستین و عباد مخلصین می شود.
حال این جهان که بصورت عرض نمایان شده یک تصویر و یا انگاشته ای از همان جوهر اصلی و یا عقل کل است.
و در نیم بیت دوم می‌فرماید؛ آن عقل کل و یا عقل ممدوح همانند فرمانروا بوده و تمام کائنات، موجودات، اجسام و هر نوع باشنده ای (بجز او) مانند پیام آور و نوید دهنده ذات و جوهر اوست که به شکلی متجلی شده‌اند.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، یکشنبه ۶ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۱ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۵۰۰:
تفسیر ابیات ۱ الی ۳:
خطاب به انسان می‌گوید: ترا چه شده، ای اشرف مخلوقات که به این همه افسردگی دچار شده‌ای و چرا مانند پروانه عاشق حول معشوق ابدی نمی‌گردی؟
مگر خداوند ترا از وجود خود نساخته که این گونه افکار شوم و بد یمن به ذهن خود راه داده و با غم و اندوه عجین شده‌ای؟
تو در روز الست با آن خالق بی همتا پیمان بستی که تو از وجود او هستی که سراسر عشق و شادی و محبت است. و حال عهد خود را شکسته ای. لذا هشیار شو و مانند دلدادگان و جانبازان راه عشق، محکم باش و توکل به او کن.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۴ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۸ دربارهٔ فیض کاشانی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۹۳۴:
تفسیر ابیات ۱ و ۲ فوق:
عارف وشاعر نامور قرن صفوی در این دو بیت می‌فرماید:
ای دل راحت طلب دنیا پرست، اگر بخواهی آن وجد و طرب درونی را حس کنی بایست از این زرق و برق عالم ظاهر دست بکشی. و اگر جهان بینی تو الهی بوده و به چشم باطن به احوالات دنیا نظر کنی، در همین عالم بهشت ابدی را تجربه خواهی کرد.
و درصورتیکه از همانیدگی و وابستگی مادی دنیوی گذشتی و نظری به روز الست و جاودانگی خود کردی، میتوانی قدمی به اسرار نهان و ذات هستی نزدیک شوی.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، پنجشنبه ۳ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۳ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۹۵۶:
تفسیر ابیات ۱ الی ۳ فوق:
ای انسان غافل سعی کن تمایلات و رغبت خود را یکباره از این تفاخر و نیکنامی ظاهری دنیا حذف کنی. تا سپس اسرار و راز زندگی بر تو آشکار گردد.
ای کسی که بدنبال کسب آبرو و حیثیت در بین مردم هستی، بدان که ناموس و عزت واقعی در عشق ورزیدن به خدای یکتاست.
عاشق و دلداده حضرت حق بدون نیاز به چون و چرا در احوالات دنیا، با طبعی رضایت مند و دارای روح بلندمرتبه لایق درگاه الهی است.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، چهارشنبه ۲ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر چهارم » بخش ۱۳۶ - بیان آنک خلق دوزخ گرسنگانند و نالانند به حق کی روزیهای ما را فربه گردان و زود زاد به ما رسان کی ما را صبر نماند:
تفسیر ابیات ۳۷ الی ۳۹ فوق:
امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: «و من فکَّرَ فی ذاتِ الله تَزَندَق: هرکس در ذات الهی فکر کند، کافر می‌شود.»
این منع برای آن است که نتیجه تفکر در ذات، حیرت، دهشت و اضطراب است.
و پیغمبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «دربارهٔ خلق خدا فکر کنید و در ذات خدا فکر نکنید.»
مولانا با استناد به احادیث فوق می‌فرماید:
پیامبر اکرم ص فرموده، انسان بایست از این فهم نادرست (تعقل در ذات خدا)
پرهیز کند تا دچار وهم و خیال واهی نگردد.
وکسی که در این خیالبافی اصرار ورزیده و بقول مولانا ترک ادب کند، خداوند او را سرنگون خواهد کرد.
و تعریف سرنگونی اینست که شخص می‌پندارد درحال تعالی و صعود است، در صورتیکه در واقع رو به افول و و تنزل است. ( این گونه تفکر، برداشت اکثر انسان‌های خودشیفته و متکبر است).
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۲۹ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۴۹ - اختلاف کردن در چگونگی و شکل پیل:
توضیح بیت ۶۵:
می‌فرماید؛ در این بارگاه الهی بجز اظهار عجز، بندگی و درماندگی هیچ چیز دیگری اعتبار و منزلت ندارد. و این راه رستگاری است.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، جمعه ۲۸ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۷ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر ششم » بخش ۴۶ - لیس للماضین هم الموت انما لهم حسره الموت:
تفسیر ابیات ۱۹ الی ۲۱ فوق:
کلیه استادان فنون مختلف جهت متبلور کردن علم و دانش خود در پی عدم وجود و یا خلا در بخشی از نایافته ها هستند. لذا آن بی نیاز و استاد اعظم (پرودگار جل جلاله) نیز تمام موجودات را در کارگاهش از عدم آفریده است.
و در هر جا که این نیستی عیان تر است، دستاورد و آفرینش او تجلی بیشتری می‌کند.
منظور این ابیات و کاربرد آن در انسان اینست که؛ برای تبلور وجود او و زنده شدن به آن ذات احدیت، فقط بایست درون خود را از غیر او پاک کرده تا آثار ظهور او در کالبد ما نمایان شود.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، پنجشنبه ۲۷ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۵۵ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۱۳:
تفسیر ابیات ۱ و ۲:
منیت و خودستایی در انسان تمامی ندارد و لذا عارف بزرگوار در مذمت این صفت ناپسند می‌فرماید: مراقب باش که عمر سپری شد و هنوز در بند تفاخر و خود شیفتگی هستی. و لذا مسیر زندگی برایت ایمن نخواهد بود.
اگر دچار رنجش و یا افسردگی میشوی، بدان که از منیت توست. و مادامیکه این خصلت نکوهیده را ترک نکنی، زندگی آرام و بدون آزردگی خاطر نخواهی داشت.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، دوشنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۴ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۹۵۰:
تفسیر ابیات ۱ و ۲:
اصل خلقت هستی از عدم بوده، و لذا می‌فرماید سپاس از آن لاوجودی (منظور ذات کبریایی است) که این هستی ساختگی ما را مجددا به عدم تبدیل می‌کند. و تمام این جهان ظاهر شده، تجلی گاه عشق اوست.
در بیت دوم تاکید می‌کند، در هر جا که آن عدم مقدس ظهور کند از وجود مصنوعی کاسته شده و ذات واجب الوجودش بیشتر تجلی می‌کند، و او بر همه چیز احاطه دارد.
خلاصه اینکه برای نیل به ذات باریتعالی و درک ماهیتش، بایست از آن جنس شوی که همان عدم است. و از هر گونه متعلقات و دل بستگی های ساخته ذهن رها گردی.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، یکشنبه ۲۳ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۴۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۷۵ - سبب جرات ساحران فرعون بر قطع دست و پا:
تفسیر بیت ۱۰:
بر اساس حدیث نبوی، پیامبر در مورد این جهان که مبتنی بر صورت و ظواهر است فرمود که این جهان رؤیای کسی است که به خواب رفته است.
آن کسی می‌تواند به واقع جهان هستی را درک کند که زنده به ذات او شود. و درست همانند کسی که از خواب بر می‌خیزد، انسان نیز لازم است با پالایش روح و تهذیب نفس از خواب ذهن بیدار شود.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، پنجشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر چهارم » بخش ۱۳۶ - بیان آنک خلق دوزخ گرسنگانند و نالانند به حق کی روزیهای ما را فربه گردان و زود زاد به ما رسان کی ما را صبر نماند:
تفسیر ابیات ۴۱ الی ۴۳:
این ابیات تکان دهنده در ارتباط با آگاه سازی انسان از عظمت خالق خود است.
می‌فرماید: در اعجاب آفرینش او تعقل کرده و از شکوه و بزرگی او خود را به حساب نیاورید.
و زمانیکه در مقابل جلال و هیبت آفریدگاری او همه هستی خود را از دست دادی، حد خود را دانسته و دیگر از پی بردن به ذات او خودداری میکنی.
با اشارت به حدیث نبوی ص(: لااُحصی ثناء علیک انت کما اثنیت علی نفسک ؛ یعنی شمار نتوانم کرد صفات را بر تو، آنی که خود صفت کردی ذات خود را) مولانا می‌گوید بدلیل اینکه شناخت ذات تو از حد من بنده بیرون است، در مقابل عظمت تو سر تعظیم فرود آورده و اعتراف میکنم که صفات تو برایم غیر قابل شمارش است.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، یکشنبه ۹ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۴:۴۷ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۴۴ - در موعظه و نصیحت و تخلص به ستایش بهاء الدین سعد بن احمد:
تفسیر ابیات ۴ الی ۶:
جناب خاقانی بزرگوار در وصف هیچ بودن این دنیا چنین بیان می‌کند:
تمام متعلقات این جهان به اندازه برگ کاهی ارزش جستجو و حیرانی ندارد، و نیز به مقدار یک جو برای انسان والا و خداپرست خریدار ندارد.
در بیت بعد این دنیا را تشبیه به باد و گذر سریع آن کرده و خلق را خاک پرست خطاب می‌کند. و لذا تاکید می‌کند که من آن آتشی نیستم که با وزش بادی رخسارم را برافروخته کنی.
ای انسان از برای طعمه چند روزه ارکان دنیا (منظور ارکان اربعه: آب، آتش، هوا و خاک است) طمع و حرص نداشته باش، آنچنان که عقل و جان خدادادی خود را فدای آن بنمایی.
محسن جهان در ۱ سال و ۸ ماه قبل، شنبه ۸ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۰ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » قصاید » شمارهٔ ۱۴۴ - در موعظه و نصیحت و تخلص به ستایش بهاء الدین سعد بن احمد:
تفسیر ابیات ۱ الی ۳:
بزرگ قصیده سرای قرن ششم در این ابیات از جلال و شکوه انسان می‌گوید:
خداوند در روز خلقت اسراری را از عالم بقا به من انسان آموخته که به هیچ وجه نباید در مقابل این عالم ناسوت سر فرود آرم و از آن پیروی کنم.
شعف و نشاط درونی من به جهت زندگی در این زمین و سپهر گردون نیست، اگر چه برای مدتی اسیر این پنج حس جسمانی هستم.
و لذا مانند کوته فکران نیستم که در این محل شکارگاه دیوان و چهارپایان (کنایه از دنیای فانی است) به دام افتاده و با سستی و کاهلی روزگار سپری کنم.
بلکه برای انسان هدفی بزرگ تعیین شده که همانا متجلی کردن صفات الهی در اوست.
محسن جهان در ۱ سال و ۹ ماه قبل، جمعه ۷ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۲ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۴۹ - اختلاف کردن در چگونگی و شکل پیل:
تفسیر ابیات ۱۰۱ الی ۱۰۳:
جناب مولانا در این اشعار ناب بیان می‌کند: خدایا من به هیچ سمت و سویی توجه ندارم بجز تو، و اگر هم نظرم به چیری جلب شود تو را در آن می‌جویم.
با بردباری و شکر در لحظات، شیفته و واله تو در آفرینش و آفرینندگی هستم، بدون علقه به مصنوعات و مادیات (همانند بت پرستان و دنیا پرستان).
مولانا تاکید می‌کند، انسان‌های عاشق صنع و عظمت خلقت پروردگار دارای فروغ ایزدی بوده که تلألو نور یکتایی در دل آن‌ها متجلی است، در حالیکه افراد وابسته و همانیده به مصنوعات این کره خاکی در واقع چشم خود را برحقیقت وجود ذات الهی بسته‌اند.
محسن جهان در ۱ سال و ۹ ماه قبل، پنجشنبه ۶ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۰ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر اول » بخش ۱۲۷ - دل نهادن عرب بر التماس دلبر خویش و سوگند خوردن کی درین تسلیم مرا حیلتی و امتحانی نیست:
تفسیر بیت ۲۸:
حکم و فرمان حق سفره رحمت را برای ما آدمیان گسترده و گفته: ای انسانها همواره از طریق انبساط و گشاده رویی با یکدیگر سخن بگویید و هیچگاه بر هم سخت نگیرید.
محسن جهان در ۱ سال و ۹ ماه قبل، چهارشنبه ۵ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۶ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۳۴۶:
تفسیر بیت ۱:
مولانا در این بیت رازی را فاش می‌کند.
در مصرع دوم خطاب به بشر می‌گوید: ای آدمیان آیا اطلاع دارید که همگی در مجلس و محضر پروردگار هستیم ( کنایه از عمر محدود ما در این کره خاکی است) و این عمر ما در حضور او به ودیعه و امانت گذاشته شده است. بنابراین ای جان و اصل من، این اسرار (کنایه از حضور ما در بارگاه الهی) را به افسانه و همانیدگی با این دنیای فانی تلف نکن.
محسن جهان در ۱ سال و ۹ ماه قبل، سه‌شنبه ۴ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۸ دربارهٔ حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۴۱۹:
تفسیر بیت ۱:
سعادت ازلی و عمر ابدی آن وقت بر انسان حاصل می‌شود که بواسطه خلوص دل به مرحله شهود و قرب الهی رسیده باشد. که به قول لسان الغیب این وصل بر آن عمر جاودان نیز ارجح است.
و لذا خدایا به من آنرا عطا کن که خود صلاح می‌دانی و مرا به تو نزدیکتر می‌کند.