گنجور » حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۴۸

حافظ » غزلیات »

غزل شمارهٔ ۱۴۸

یارم چو قدحْ به دست گیرد

بازارِ بُتانْ شکست گیرد

هر کس که بدیدْ چشم او گفت

کو محتسبی که مست گیرد؟

در بحرْ فِتاده‌ام چو ماهی

تا یار مرا به شَست گیرد

در پاشْ فِتاده‌ام به زاری

آیا بُوَد آن که دست گیرد؟

خُرَّم دلِ آن که همچو حافظ

جامی ز مِیِ اَلَست گیرد

حاشیه‌ها

با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

وزن:	مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری:	غزل
منبع اولیه:	ویکی‌درج
تعداد ابیات:	۵

خلاصه

در این شعر شاعر به زیبایی بی‌همتای خود و چشمان خمار و مست او پرداخته که هنگامی که زیبایی او چهره می‌نماید تمام زیبایان شهر را و بت‌های بت‌کده‌ها را بی‌رونق می‌کند. و نیز وقتی که در کوی و برزن ظاهر می‌شود تمام مردم کشته روی زیبای او می‌گردند و فریاد بر می‌آورند که این مست بی‌پروا را بگیرید. شاعر همچون یک ماهی در دریایی عظیم افتاده که شانس کمی برای رسیدن به صیاد خود دارد و آرزو می‌کند که شکار یار خود گردد.

برگردان به زبان ساده

# یارم چو قدحْ به دست گیرد

بازارِ بُتانْ شکست گیرد

وقتی که چشمان یار من مست می‌شود‌، تمام زیبارویان و بت‌ها در برابر زیبایی او بی‌رونق می‌شوند.

# هر کس که بدیدْ چشم او گفت

کو محتسبی که مست گیرد؟

هرکس که چشم بی‌رحم و مست او را دید فریاد برآورد که : کجاست شحنه و محتسب تا این مست را بگیرد؟

# در بحرْ فِتاده‌ام چو ماهی

تا یار مرا به شَست گیرد

همچون ماهی در دریایی افتاده‌ام تا یار، مرا صید کند.

# در پاشْ فِتاده‌ام به زاری

آیا بُوَد آن که دست گیرد؟

در پای او به‌زاری افتاده‌ام تا شاید مرا نجات دهد.

# خُرَّم دلِ آن که همچو حافظ

جامی ز مِیِ اَلَست گیرد

خوشا به‌حال کسی که همچون حافظ جامی از باده الست نوشید.

رونوشت متن رونوشت نشانی نمای مشابه کتابهای چاپی (فقط رایانه)

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی

راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور

حاشیه‌ها

غزل شمارهٔ ۱۴۸ به خوانش فریدون فرح‌اندوز
می‌خواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.

غزل شمارهٔ ۱۴۸ به خوانش سهیل قاسمی

غزل شمارهٔ ۱۴۸ به خوانش محسن لیله‌کوهی

غزل شمارهٔ ۱۴۸ به خوانش زهرا بهمنی

غزل شمارهٔ ۱۴۸ به خوانش فاطمه زندی

همهٔ خوانش‌هاautorenew

غزل شمارهٔ ۱۴۸ به خوانش پری ساتکنی عندلیب

غزل شمارهٔ ۱۴۸ به خوانش مریم فقیهی کیا

غزل شمارهٔ ۱۴۸ به خوانش احسان حلاج

غزل شمارهٔ ۱۴۸ به خوانش آویسا بذرگران

غزل شمارهٔ ۱۴۸ به خوانش افسر آریا

فعال یا غیرفعال‌سازی قفل متن روی خوانش من بخوانم

حاشیه‌ها

پیشنهاد مشق شعر

حاشیه‌ها

نظامی » خمسه » لیلی و مجنون » بخش ۴۴ - صفت رسیدن خزان و در گذشتن لیلی

سیمای سمن شکست گیرد

گل نامهٔ غم به دست گیرد

جامی » دیوان اشعار » واسطة العقد » غزلیات » شمارهٔ ۱۹۰

هر مست که می به دست گیرد

زان نرگس می پرست گیرد

آن را که فکند ساقت از پای

جز ساعد تو که دست گیرد

با قدر بلند سدره خود را

[...]

عرفی » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۱

چون سنگ وفا به دست گیرد

بس شیشهٔ دل شکست گیرد

بد مست شدم ، مگو که واعظ

آهنگ ترانه پست گیرد

از محتسب آمد این که در خلد

[...]

فیض کاشانی » شوق مهدی » غزلیات » شمارهٔ ۶۸

مهدی چو به عدل دست گیرد

بازار ستم شکست گیرد

چون رایت حق بلند گردد

باطل همه راه پست گیرد

علم و تقوی چون کمال یابد

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از فیض کاشانی

مشتاق اصفهانی » دیوان اشعار » غزلیات » شمارهٔ ۱۷۲

چون ساغر می بدست گیرد

دل از کف هر که هست گیرد

در میکده دست میفروشست

دستی که هزار دست گیرد

رسمیست کهن که شحنه عشق

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه

حاشیه‌ها

حاشیه‌ها

تا به حال ۱۸ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...

نیکو در ‫۱۱ سال و ۸ ماه قبل، یکشنبه ۱۶ تیر ۱۳۹۲، ساعت ۰۱:۱۰ نوشته:

بسیار زیبا بود

reply flag link

پریس در ‫۱۱ سال و ۵ ماه قبل، جمعه ۱۹ مهر ۱۳۹۲، ساعت ۱۳:۲۳ نوشته:

قشنگ بود .اسم غزل ها رو هم بنویسید

reply flag link

شرح سرخی بر حافظ در ‫۱۱ سال و ۲ ماه قبل، جمعه ۲۰ دی ۱۳۹۲، ساعت ۰۱:۱۸ نوشته:

از غزل های بسیار ضعیف حافظ است تا آن جایی که عده ای آن را از حافظ نمی دانند ولی از حافظ است منتها از غزل های دوران جوانی او مثلا سال های 738 و 739 زمانی که در صف صوفیان بود و قرآن را نیز از حفظ بود و هنوز وارد سیاست نشده بود . بعد ها بخصوص در عهد شاه شجاع اشعارش جنبه ی سیاسی به خود می گیرد و اکثریت اشعار او بعد از سال 754 تقریبا سیاسی است .

reply flag link

رند تشنه لب در ‫۲ سال و ۵ ماه قبل، چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۱، ساعت ۱۵:۵۴ پاسخ داده:

چرا ضعیف؟ به چه دلیل میگین شعر ضعیفیه؟ از صنایع و آرایه های ادبی که در شعر بهره گرفته شده!

reply flag link

شرح سرخی بر حافظ در ‫۱۱ سال و ۲ ماه قبل، سه‌شنبه ۱ بهمن ۱۳۹۲، ساعت ۱۴:۲۳ نوشته:

در خدمتیم جناب شمس عزیز

reply flag link

مهدی بهلولی در ‫۹ سال و ۸ ماه قبل، یکشنبه ۴ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۱۹:۵۲ نوشته:

ین غزل حافظ رنگ و بوی عرفانی دارد
یارم چو قدح به دست گیرد بازار بتان شکست گیرد
چون تو آمدی همه چیز رنگ دیگر گرفت
در دل ندهم ره پس از این مهر بتان را مهر لب او بر در این خانه نهادیم
هر سروقد که بر مه و خور حسن می فروخت چون تو در آمدی پی کاری دگر رفت
هرکس که بدید چشم او گفت کو محتسبی که مست گیرد
هرکسی که نگاه عنایت حق تعالی بر او ارزانی شد چنان شادمان و بیخود گردید که غضب داروغه دنیا هم بر او اثری ندارد و غمی به دل راه نیست

reply flag link

مهدی بهلولی در ‫۹ سال و ۸ ماه قبل، یکشنبه ۴ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۲۱:۲۱ نوشته:

در بحر فتاده ام چو ماهی تا یار مرا به شست گیرد
صید معشوق ازلی چه گواراست
حافظ به این امید است که از سرگردانی در بحر دنیا به دریای معرفت حق تعالی راه یابد
همه شب در این امیدم که نسیم صبحگاهی به پیام آشنایی بنوازد آشنا را

reply flag link

مهدی بهلولی در ‫۹ سال و ۸ ماه قبل، یکشنبه ۴ مرداد ۱۳۹۴، ساعت ۲۱:۲۴ نوشته:

در پاش فتاده ام به زاری ، آیا بود آنکه دست گیرد
دوست را با ناله شب های بیداران خوش است
دل به امید صدایی که مگر در تو رسد ، ناله ها کرد در این کوه که فرهاد نکرد

reply flag link

مهدی عرفانی در ‫۸ سال و ۶ ماه قبل، شنبه ۲۷ شهریور ۱۳۹۵، ساعت ۰۹:۱۵ نوشته:

منظور از این غزل:
وصف قرآن و رسول اکرم (ص) است که با آوردن قرآن(قدح معرفت) بازار و دکان بت پرستی برچیده شد. مخالفان با دیدن پیامبر که از شراب وحی مست شده بود هراسان شده و او را مورد آزار و اذیت قرار دادند.
قرآن همچون بحر و دریایی است که برای رسیدن به لقاء ا... باید در آن غواصی نمود و از می جاویدان آن نوشید.

reply flag link

فرخ مردان در ‫۷ سال و ۷ ماه قبل، پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۶، ساعت ۱۳:۳۰ نوشته:

@ شمس
آقای شمس
ابن قواعد رو از کجا آوردی؟! شاید منظورت اینه که اینجوری به نظزت درست تر میرسه که اینا قاطی نشن.
در جواب "درس" شما یابد گفت که نه لزوما.
تسلط به فارسی از دبد من یعنی توانایی استفاده از آن در دو سه سطح موجود بنا به مقتضیات و ترکیب آنها عندالزوم. نویسنده ها و گوییده های مسلط از همین تکنیکِ ترکیب استفاده میکنن. نه تنها در فارسی بلکه در اینگلیسی هم تا جایی که من میدونم.
مخصوصا در اینگلبسی اینکار بین سخنران های طراز اول خیلی رایجه.

reply flag link

رضا در ‫۷ سال و ۷ ماه قبل، شنبه ۲۱ مرداد ۱۳۹۶، ساعت ۱۸:۲۹ نوشته:

یارم چو قدح به دست گیرد بازار بتان شکست گیرد
معشوقه ی من آن هنگام که جام شراب دردست می گیرد جلوه گری اوبه اوج می رسد وجاذبه وزیبائیش آنقدرزیاد می گردد که جاذبه ی سایر معشوقه ها بی اثرشده ودیگر به چشم نمی آیند. بازارجلوه گری زیبارویان شکسته شده و ازرونق می افتد وفقط معشوق من است که دراوج می ماند ودرکانون توجّهات قرارمی گیرد.
هر سروقد که بر مَه و خور حُسن می فروخت
چون تودرآمدی پی کاری دگررفت
هرکس که بدیدچشم اوگفت
کومُحتسبی که مَست گیرد
مُحتسب:حسابگر،مامورامربه معروف ونهی ازمنکر
هرکس که چشم ِ مست اورا دید گفت: کجاست مامور امربه معروف ونهی ازمنکر تا این مست( چشم یار مرا) رادستگیر کند؟
مروچوبختِ من ای چشم مست یاربخواب
که درپی است زهرسویت آه بیداری
دربَحرفتاده ام چوماهی
تایارمرابه شَست گیرد
بَحر: دریا، دراینجا استعاره ازغم ِ فراقست است.
مانند ماهی در دریای غم ِفراق ِ یار غوطه وَرشده ام در این امیدبسرمی برم که شایدیارمرا صید کند وازاین تنهایی نجات دهد.
بسی نماندکه کشتیِّ عمرغرقه شود
زموج شوق تو دربحربی کران فراق
درپاش فتاده ام به زاری
آیابُوَدآنکه دست گیرد.
با گریه وزاری به پاهایش افتاده ام شاید دلش به رحم آید ولطفی کند و دستِ مرابگیرد.
فقیروخسته به درگاهت آمدم رحمی
که جزولای تواَم نیست هیچ دستاویز
خرّم دلِ آنکه همچوحافظ
جامی زمِی اَلَست گیرد.
ای خوش آن دل که همانندِ حافظ ،توفیقِ نوشیدنِ جامی ازمِی اَزل پیداکرده ومست شده باشد.
اشاره به روزاوّل خلقت است. روزی که گویند خداوند خودرا به آدمیان معرّفی کرد وازآنان عهدوپیمان گرفت که جزاورا نپرستند وشرک نوَرزند.
امّا ممکن است که برای هرکس روزاَلَستِ وعهدِ الست ویژه ای بوده باشد. هرکس معشوقی دارد وروزی که با اوآشناشده وبااوعهد وپیمان عاشقی بسته است.
عهدِاَلَستِ من همه باعشق شاه بود
وزشاهراهِ عمربدین عهد بگذارم.

reply flag link

ابراهین نیک نام در ‫۵ سال و ۹ ماه قبل، یکشنبه ۹ تیر ۱۳۹۸، ساعت ۱۵:۵۸ نوشته:

به نگاه من از غزلهای ناب حافظ بزرگ میباشد من با اکثر غزلهای حافظ به لذتی ناگفتنی میرسم و گاهی در این اندیشه ام اگر در انزمان خون و جنگ و استبداد حافظ بجای یک بانوی با لباس انزمان مه پیکری را با لباس ازاد این دوران ما والبته بشکل و شمایل اروپا میدید چه غزلی می سرود باز بگویم که از دید من حافظ یک موجود چند بعدی بوده و بسیار زیبا پسند بوده است

reply flag link

هدیه در ‫۵ سال و ۴ ماه قبل، دوشنبه ۲۰ آبان ۱۳۹۸، ساعت ۱۹:۵۹ نوشته:

عالی

reply flag link

پری در ‫۴ سال و ۷ ماه قبل، سه‌شنبه ۴ شهریور ۱۳۹۹، ساعت ۱۸:۳۶ نوشته:

سپاس از شما آقا رضا. تفسیرهای شما در غزل های خواجه حافظ برای بنده بسیار مفید است.

reply flag link

امین صادقی در ‫۴ سال و ۱ ماه قبل، یکشنبه ۱۰ اسفند ۱۳۹۹، ساعت ۱۴:۰۸ نوشته:

با سلام
این شعر را استاد غلامحسین غفاری به سبک خراسانی خوانده است. توصیه میکنم حتما گوش کنید

reply flag link

در سکوت در ‫۳ سال قبل، جمعه ۲۷ اسفند ۱۴۰۰، ساعت ۰۰:۲۳ نوشته:

این غزل را "در سکوت" بشنوید

reply flag link

دکتر صحافیان در ‫۲ سال و ۴ ماه قبل، شنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۱، ساعت ۰۷:۳۸ نوشته:

آنگاه که معشوقم جام شراب در دست به جلوه درآید، بازار زیبایی مهرویان را بی‌رونق خواهد کرد.
۲- هر که چشمان خمارش را دید، گفت: محتسب کجاست که در پی دستگیری مستان بود( ایهام مست: چشم مست یا کسانی که از شراب چشمش مست شده‌اند)
۳- چون ماهی در دریای عشقش افتاده‌ام، به این امید که با قلابش مرا صید کند.
۴- پس از آن با نهایت التماس به پایش می‌افتم، با این تمنا که بلندم کند و به وصال خویش رساند.
۵- دل آنکه مانند حافظ از شراب ازلی جام می‌گیرد؛ همیشه زنده و پربار باد!(خانلری: دل او که)
*این غزل عشق را در ایهام حقیقی و مجازی به ظهور می‌رساند، اما در بیت آخر( جام الست) بر عرفانی بودن ابیاتش صحه می‌گذارد.
دکتر مهدی صحافیان
آرامش و پرواز روح

پیوند به وبگاه بیرونی

reply flag link

خلیل شفیعی در ‫۱ سال و ۷ ماه قبل، سه‌شنبه ۷ شهریور ۱۴۰۲، ساعت ۱۹:۱۰ نوشته:

یارم چو قدح به دست گیرد

بازار بتان شکست گیرد
هنگامی که محبوب زیبایم جام شراب را در دست بگیرد، تمام دلبران زیبا مشتریان خود را از دست می دهند چراکه همه محو تماشای معشوق من می شوند
هرکس که بدیدچشم اوگفت
کومُحتسبی که مست گیرد

هرکس که چشم مست اورا دید بلافاصله گفت مامور نهی از منکر کجاست که مست را بگیرد و مجازات کند (اوج زیبایی کلام : مستی بهترین صفت برای چشم است ، از طرفی ارتباط دیدن و چشم مست و از سویی دیگر کنایه به محتسب ریاکار ، گیرد هم با دو مفهوم دستگیر کردن و مجازات کردن خودنمایی می کند تا این شاه بیت خیره کننده خلق شود)

دربَحرفتاده ام چوماهی
تایارمرابه شَست گیرد
شست : دراینجا = قلاب ماهیگیری

مانند ماهی در دریا افتاده ام با این آرزو که یار باقلاب عشقش مرا صید کند ( به وصال محبوب برسم)

درپاش فتاده ام به زاری
آیابُوَدآنکه دست گیرد.
با گریه وزاری به پایش افتاده ام؛ آیا این اتفاق می افتد که دستِ مرابگیرد و به وصالش برساند؟!

خرّم دلِ آنکه همچوحافظ
جامی زمِی اَلَست گیرد.
شاداب و خوش باد دل کسی که همچون حافظ از روز اول خلقت در عالم روح مست و عاشق بوده است.

✅ صرفا برای آگاهی:
واژه الست در بیت پایانی به آیه ۱۲۷ سوره ی اعراف اشاره میکند:

وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَیٰ أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ ۖ قَالُوا بَلَیٰ ۛ شَهِدْنَا ۛ أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هَٰذَا غَافِلِینَ

و به یاد آر هنگامی که خدای تو از پشت فرزندان آدم ذرّیّه آنها را برگرفت و آنها را بر خودشان گواه ساخت که آیا من پروردگار شما نیستم؟ همه گفتند: بلی، ما گواهی دهیم. (برخی مفسرین گفتند: مراد ظهور ارواح فرزندان آدم است در نشأه ذرّ و عالم روح و گواهی آنها به نور تجرّد و شهود به توحید خدا و ربّانیت او در عوالم ملک و ملکوت.) (و ما این گواهی گرفتیم) که دیگر در روز قیامت نگویید: ما از این واقعه غافل بودیم

تلگرام گروه حافظ خوانی

پیوند به وبگاه بیرونی

reply flag link

مهدی ب در ‫۳ ماه قبل، پنجشنبه ۶ دی ۱۴۰۳، ساعت ۲۱:۱۵ نوشته:

این غزل از حافظ با رویکردی عاشقانه و شاعرانه به توصیف معشوق می‌پردازد و به هیچ وجه به "بدن فروش" اشاره نمی‌کند. حافظ در این شعر به معشوق خود با عبارات زیبا و دلنشین اشاره می‌کند که بیانگر عشق و احساسات عمیق اوست.

در واقع، حافظ در اشعارش از نمادها و تصاویر مختلف برای بیان احساسات و تجربیات انسانی استفاده می‌کند و بیشتر به جنبه‌های معنوی و عشقی توجه دارد تا به جنبه‌های مادی و جسمانی.

reply flag link

برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.

	غیرفعال و فعال کردن دوبارهٔ حالت چسبانی نوار ابزار به بالای صفحات
	راهنمای نوار ابزار
	پیشخان کاربر
	اشعار و ابیات نشان‌شدهٔ کاربر
	اعلان‌های کاربر
	ادامهٔ مطالعه (تاریخچه)
	خروج از حساب کاربری گنجور
	لغزش به پایین صفحه
	لغزش به بالای صفحه
	لغزش به بخش اطلاعات شعر
	فعال یا غیرفعال کردن لغزش خودکار به خط مرتبط با محل فعلی خوانش
	فعال یا غیرفعال کردن شماره‌گذاری خطوط
	کپی نشانی شعر جاری در گنجور
	کپی متن شعر جاری در گنجور
	همرسانی متن شعر جاری در گنجور
	نشان کردن شعر جاری
	ویرایش شعر جاری
	ویرایش خلاصه یا برگردان نثر سادهٔ ابیات شعر جاری
	شعر یا بخش قبلی
	شعر یا بخش بعدی

ورود به گنجور

غزل شمارهٔ ۱۴۸