حاتم طایی تویی اندر سخا

رستم دستان تویی اندر نبرد

نی، که حاتم نیست با جود تو راد

نی، که رستم نیست در جنگ تو مرد

یخچه می‌بارید از ابر سیاه

چون ستاره بر زمین از آسمان

چون بگردد پای او از پای دار

آشکوخیده بماند همچنان

جمله صید این جهانیم، ای پسر

ما چو صعوه، مرگ بر سان زغن

هر گلی پژمرده گردد زو، نه دیر

مرگ بفشارد همه در زیر غن

مار را، هر چند بهتر پروری

چون یکی خشم آورد کیفر بری

سفله طبع مار دارد، بی خلاف

جهد کن تا روی سفله ننگری

بوی جوی مولیان آید همی

یاد یار مهربان آید همی

ریگ آموی و درشتی‌های او

زیر پایم پرنیان آید همی

آب جیحون از نشاط روی دوست

[...]

گرچه بشتر را عطا باران بود

مر ترا زر و گهر باشد عطا

بودنت در خاک باشد، بافدم

هم چنان کز خاک بود انبودنت

با درفش کاویان و طاقدیس

زر مشت افشار و شاهانه کمر

چون لطیف آید به گاه نوبهار

بانگ رود و بانگ کبک و بانگ تز

بس عزیزم، بس گرامی، شاد باش

اندرین خانه بسان نو بیوک

یک به یک از در درآمد آن نگار

آن غراشیده ز من، رفته به جنگ

چو هامون دشمنانت پست بادند

چو گردون دوستان والا همه سال

تلخی و شیرینیش آمیخته است

کس نخورد نوش و شکر با پیون

آتش هجر ترا هیزم منم

و آتش دیگر ترا هیزم پده

هرکه نامخت از گذشت روزگار

نیز ناموزد ز هیچ آموزگار

از خراسان آن خورِ طاووس وش

سوی خاور می‌خرامد شاد و خوش

کآفتاب آید به بخشش زی بره

روی گیتی سبز گردد یکسره

مهر دیدم بامدادان چون بتافت

[...]

هم چنان سرمه که دخت خوب روی

هم به سان گرد بردارد ز روی

گرچه هر روز اندکی برداردش

بافدم روزی به پایان آردش

شب زمستان بود، کپی سرد یافت

کرمکی شبتاب ناگاهی بتافت

کپیان آتش همی پنداشتند

پشتهٔ هیزم برو بر داشتند

آن گرنج و آن شکر برداشت پاک

وندر آن دستار آن زن بست خاک

باز کرد از خواب زن را نرم و خوش

گفت: دزدانند و آمد پای پش

آن زن از دکان فرود آمد چو باد

[...]

دمنه را گفتا که تا: این بانگ چیست؟

با نهیب و سهم این آوای کیست؟

دمنه گفت او را: جزین آوا دگر

کار تو نه هست و سهمی بیشتر

آب هر چه بیشتر نیرو کند

[...]