چون دستور از ملک زاده فیضِ فتح الباب بیان بدید و فصلالخطابِ کلامِ او بشنید، دانست که ترازوی امتحان یُکرَمُ الرَّجُلُ اَویُهانُ زبانهٔ رجحان سوی ملکزاده خواهد گردانید، زبانهٔ از آتشِ عذاب درونش بر عذبهٔ زبان زد و گفت: ملکزاده مغالبت در سخن بمبالغت رسانید و مکاشحت او بمکافحت انجامید و پندارد که سبب اغماض بر عثراتِ مهذراتِ او مهارت هنر و غزارتِ دانش اوست، بلک شکوه و حشمت شهریار و اجتناب از مواقع سوء الادب مهر خاموشی بر زبان مینهد و گفتهاند: قوی حالی که جرأتش نیست و خوبروئی که ملاحت ندارد و شجاعی که با خصم نیاویزد و توانگری که جود نورزد و دانائی که مقام تحرّز نشناسد و صاحب نسبی که بحسب فرهنگ آراسته نباشد، بهیچ کار نیاید.
فَأَخلاقُهُم بِالمُخزِیَاتِ رَهائِنٌ
وَ اَعرَاضُهُم لِلمُردیاتِ حَصائِدُ
تَقَهقَرُ عَن نَیلِ المَعالِی خُطَاهُمُ
فَسِیَّانِ سَاعٍ لِلمَعالِی وَ قَاعِدُ
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: متن اشاره به گفتوگو و بررسی ویژگیهای اخلاقی و انسانی دارد. در اینجا بیان میشود که شخصی به نام ملک زاده در سخنوری و درک دانش و هنر خود مغرور است و تصور میکند که به خاطر شکوه و عظمت پادشاه است که انتقادات را نادیده میگیرد. اما واقعیات نشان میدهد که تنها داشتن ظواهر و مقام، کافی نیست و اگر کسی بداند که باید در موقعیتهای مناسب ادب را رعایت کند، در واقع دارای فضیلت نیست. در نهایت، اشاره میشود که اگر کسی شجاع باشد یا ثروتمند، اما از اخلاق و آداب بیبهره باشد، به جایی نخواهد رسید. در کل، متن تأکید بر این دارد که درس اخلاق و آداب مهمتر از صرفاً بهرهمندی از مقام و ثروت است.
هوش مصنوعی: پس از اینکه دستور از فرزند ملک زاده به آن شخص رسید و او نیز سخنان او را شنید، متوجه شد که معیار امتحان، چقدر به فاخر بودن یا ضعف کلام او بستگی دارد. او احساس کرد که زبانش از وجود عذاب و درد درونش به تنگ آمده و شروع به سخن گفتن کرد و گفت: فرزند ملک زاده سخنانش را به گونهای بزرگنمایی کرده و در مکالمه خود به دفاع پرداخته است و گمان میکند که توانایی بالای هنری و علمیاش باعث اغماض بر خطاهایش شده است. اما این تنها به خاطر شکوه و عظمت پادشاه و دوری از بیادبی است که او را مجبور به سکوت کرده است. گفتهاند که شخصی که حال خوبی دارد اما جرأت عمل ندارد، زیبایی ظاهری دارد ولی جذابیت ندارد، شجاع است اما در برابر دشمن نایستاده است، ثروتمند است اما بخشندگی نمیکند و دانا است اما حذر نمیکند و کسی که نسب عالی دارد اما از نظر آداب و رفتار درست نیست، در هیچ کاری سودی نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: کردار آنان به زشتکاریها وابسته است و آبروهایشان میوههای کارهای ناشایست است.
هوش مصنوعی: افرادی که از رسیدن به هدفهای بزرگ و عالی خود باز میمانند، در واقع در حرکت به سوی موفقیت و ترقی کُند و بیتحرک هستند. آنها همچون کسی هستند که در مسیرهای بلند از تلاش و کوشش باز ایستادهاند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.