ابلهی کو روز روشن شمع کافوری نهد

زود بینی کش به شب روغن نباشد در چراغ

به روی خود در طماع باز نتوان کرد

چو باز شد به درشتی فراز نتوان کرد

کس نبیند که تشنگان حجاز

به سر آب شور گرد آیند

هر کجا چشمه ای بود شیرین

مردم و مرغ و مور گرد آیند

چو دارند گنج از سپاهی دریغ

دریغ آیدش دست بردن به تیغ

زر بده مرد سپاهی را تا سر بنهد

و گرش زر ندهی سر بنهد در عالم

آنان که به کنج عافیت بنشستند

دندان سگ و دهان مردم بستند

کاغذ بدریدند و قلم بشکستند

وز دست زبان حرف‌گیران رستند

همای بر همه مرغان از آن شرف دارد

که استخوان خورد و جانور نیازارد

اگر صد سال گبر آتش فروزد

اگر یک دم در او افتد بسوزد

تو بر سر قدر خویشتن باش و وقار

بازی و ظرافت به ندیمان بگذار

بس گرسنه خفت و کس ندانست که کیست

بس جان به لب آمد که بر او کس نگریست

مبین آن بی حمیّت را که هرگز

نخواهد دید روی نیکبختی

که آسانی گزیند خویشتن را

زن و فرزند بگذارد به سختی

کس نیاید به خانه درویش

که خراج زمین و باغ بده

یا به تشویش و غصه راضی باش

یا جگربند پیش زاغ بنه

راستی موجب رضای خداست

کس ندیدم که گم شد از ره راست

مکن فراخ روی در عمل اگر خواهی

که وقت رفع تو باشد مجال دشمن تنگ

تو پاک باش و مدار از کس ای برادر باک

زنند جامه ناپاک گازران بر سنگ

به دریا در منافع بی‌شمار است

و گر خواهی سلامت، بر کنار است

دوست مشمار آن که در نعمت زند

لاف یاری و برادر خواندگی

دوست آن دانم که گیرد دست دوست

در پریشان حالی و درماندگی

ز کار بسته میندیش و دل شکسته مدار

که آب چشمه حیوان درون تاریکی است

نبینی که پیش خداوند جاه

نیایش‌کنان دست بر بر نهند

اگر روزگارش در آرد ز پای

همه عالمش پای بر سر نهند

یا زر به هر دو دست کند خواجه در کنار

یا موج روزی افکندش مرده بر کنار

ندانستی که بینی بند بر پای

چو در گوشت نیامد پند مردم

دگر ره چون نداری طاقت نیش

مکن انگشت در سوراخ کژدم