بر هر وجهی که بستهٔ اسبابی

مرگت کند آگه که کنون در خوابی

دستت که ز پیوستن او بیخبری

تا از تو نبرند، خبر کی یابی

تا کی ز غم زیان وسودت آخر

در سینه و دل آتش ودودت آخر

روزی دو درین گلخن پر غم بودی

انگار نبودهای چه بودت آخر

دردا که به درد ناگهان خواهی شد

دل سوخته در فراق جهان خواهی شد

گر خاک جهان بر سر خود خواهی ریخت

با باد به دست از جهان خواهی شد

چون قاعدهٔ وجود پنداشتن است

و افزون طلبی ما کم انگاشتن است

تا چند چو کرم پیله بر خویش تنیم

چون هرچه تنیده، رَسْم، بگذاشتن است

دل از طربِ زمانه برداشتنیست

و افزون طلبی ما کم انگاشتنیست

تا چند چو کرمِ پیله بر خویش تنیم

چون هر چه تنیدهایم بگذاشتنیست

آن چیست مرا از غم و تیمار که نیست

وز ناکامی اندک و بسیار که نیست

از جملهٔدخل و خرج این عالم خاک

بادی است مرا در سر و انگار که نیست

جانی است درین راه خطرناک شده

تن زیر زمین ز نیک و بد پاک شده

بس رهگذری که بگذرد بر من و تو

ما بیخبر از هر دو جهان خاک شده

از عمر، تمام بهره، برداشته گیر

هر تخم که دل میطلبد کاشته گیر

اول برخیز و هرچه گرد آوردی

آخر به دریغ جمله بگذاشته گیر

هر دیده که روی در معانی آورد

بیشک ز کمال زندگانی آورد

بر باد مده عمر که هر لحظه ز عمر

صد مُلک به دست میتوانی آورد

عشاق که قصّهٔ دل افروز کنند

جان همچو چراغ در سرِ سوز کنند

با خویش حساب خود شب و روز کنند

فردای قیامتِ خود امروز کنند

هر روز ز دل بر سرِ آتش میباش

خاکِ کفِ پای خلقِ سرکش میباش

هر شب ز جگر نواله درهم میپیچ

درخون میزن نواله و خوش میباش

تا چند درِ فتوح جان دربندی

در پیش بُتِ نفس میان دربندی

گر میخواهی که بر تو بگشاید کار

از نیک و بدِ خلق زبان دربندی

هم تن ز وجودِ جان فرو خواهد ماند

هم جان ز همه جهان فرو خواهد ماند

بگشای زبانِ لطف با جملهٔ خلق

کز نیک و بدت زبان فرو خواهد ماند

گر دیدهوری جمله نکو باید دید

بر باید رفت و پس فرو باید دید

بنگر به درختِ سرنگونسار که چیست

یعنی همه شاخِ صنعِّ او باید دید

گر عقل تو کامل است کم خور غم خویش

هرکس را عالمی و تو عالم خویش

کس ماتم تو، چنانکه باید، نکند

بر خود بگری و خود بکن ماتم خویش