یک نان به دو روز اگر بود حاصل مرد

از کوزه شکسته‌ای دمی آبی سرد

مأمور کم از خودی چرا باید بود

یا خدمت چون خودی چرا باید کرد

دیدم به سرِ عمارتی مردی فرد،

کاو گِل به لگد می‌زد و خوارش می‌کرد،

وان گِل به زبانِ حال با او می‌گفت:

ساکن، که چو من بسی لگد خواهی‌خورد!

روزی است خوش و هوا نه گرم است و نه سرد،

ابر از رُخِ گلزار همی‌شوید گَرْد،

بلبل به زبانِ پهلوی با گلِ زرد،

فریاد همی‌زند که: می باید خورد!

از گردش تو ای فلکِ گَردا گَرد

آن کیست که نیست در جهان بی غم و درد

از شخصِ یکی مرد برآوردی گرد

که‌ش مِثلْ به روزگارْ نتوانی کرد

ای دل چو به تو چشم تو بهتر نگرد

ترسم که ترا چو شمع چشمت بخورد

از دیده بر آتش تو ریزم آبی

تا از تو بلای چشم من در گذرد

با انده جفت گشتم از شادی فرد

ایام وفا چیست ولی چتوان کرد

اندیشه چو دانش است می باید داشت

اندوه چو روزی است می باید خورد

ای از همه خسروان چو افریدون فرد

وز دولت تو رسیده بر گردون گَرد

ای ‌گشته به دولت تو روزافزون مرد

ایزد به تو این جهان ا‌همه‌ا میمون‌ کرد

ای صدر جهان هرکه می‌کین تو خورد

از رنج خمارگشت با ناله و درد

گر شیر سیه بود به هنگام نبرد

شد عاقبت کار به حال سگ زرد

روزی که بود دلت ز جانان پر درد

شکرانه هزار جان فدا باید کرد

اندر سر کوی عاشقی ای سره مرد

بی شکر قفای نیکوان نتوان خورد

چون چهرهٔ تو ز گریه باشد پر درد

زنهار به هیچ آبی آلوده مگرد

اندر ره عاشقی چنان باید مرد

کز دریا خشک آید از دوزخ سرد

گفتا که به گرد کوی ما خیره مگرد

تا خصم من از جان تو برنارد گرد

گفتم که نبایدت غم جانم خورد

در کوی تو کشته به که از روی تو فرد

رو گرد سراپردهٔ اسرار مگرد

شوخی چکنی که نیستی مرد نبرد

مردی باید زهر دو عالم شده فرد

کو درد به جای آب و نان داند خورد

ای شه‌، که به جامت می صافی‌ست نه دُرد

اعدای تو را ز غصه خون باید خورد

گر دشمنت ای شاه‌، بوَد رستم گرد

یک خر ز هزار اسب نتواند برد

اول که بتم شراب صافی بی درد

می‬داد، دلم ز من بدین حیله ببرد

و آنگاه مرا بدام هجران بسپرد

بازار چنین کنند با غر چه و گرد

گر باد صبا بر سر زلفت گردد

بر باد صبا عاشق تو رشگ برد

ور هیچکسی ز خلق در تو نگرد

بر خود دل من جامۀ هستی بدرد

مریخ سلاح چاوشان تو برد

گوی تو زحل به پاسبانی سپرد

در ملکت تو چه بیش و کم خواهد شد

گر چاوش تو به پاسبان برگذرد

چون نیست یقین که شب چه خواهد آورد

پیشش غم ناآمده نتوانم خورد

فردا چو ندانم که چه خواهد بودن

امروز چه دانم که چه می‌باید کرد

آن نور که ملک یافت از روی تو فرد

از هیچ فلک به دست نتوان آورد

وان سایه که بر زمانه عدلت پوشید

خورشید به نور پیسه نتواند کرد

عاقل چو به حاصل جهان درنگرد

خشک و تر آسمان به یک جو نخرد

کو هرچه دهد یا که بیارد ببرد

حاشا چو سگی که قی کند خود بخورد

هر تیره شبی که ره به روزی نبرد

گردن به حساب عمر من برشمرد

با این همه ماتم فراقش دارم

گرچه به هزار گونه محنت گذرد